Sterilisatie bij vrouwen: de snelle nieuwe Adiana-methode
Rondom anticonceptie worden nog altijd nieuwe methodes ontwikkeld. Dat geldt ook voor sterilisatie. Terwijl de zogenaamde laparoscopische sterilisatiemethode nog altijd veel gebruikt wordt, zijn er veelbelovende alternatieven. De Adiana-methode van Hologic Benelux is een snelle, poliklinische behandeling. Naar aanleiding van de ontwikkeling van deze methode deed Hologic onderzoek naar sterilisatie onder vrouwen. Hier volgen de feiten, meningen en achtergronden.
Er zijn nog nooit zo veel methoden geweest voor anticonceptie als nu. Des te lastiger om te kiezen. En er komen nog steeds mogelijkheden bij. Zo werd door Hologic Benelux onlangs weer een relatief nieuwe medische ontwikkeling toegelicht als het gaat om blijvende anticonceptie. Namelijk, een specifiek type van sterilisatie voor vrouwen. Mét die introductie, deed Hologic Benelux ook onderzoek naar sterilisatie onder vrouwen. Met als resultaat een aantal opzienbarende cijfers. Wist je bijvoorbeeld dat in Nederland bij de helft van de stellen boven de 35 jaar één of beide partners gesteriliseerd zijn?
Wie en wat
Het staat buiten kijf dat de man als eerste in aanmerking komt als het gaat om definitieve anticonceptie. Sterilisatie is bij de man minder ingrijpend en een relatief kleinere ingreep. Als je als vrouw toch om welke reden ook degene bent die tot sterilisatie overgaat, dan is het misschien prettig te weten welke methode bij andere vrouwen populair is. Het onderzoek van Hologic toont aan dat de zogenaamde laparoscopische sterilisatiemethode bij vrouwen het meeste wordt toegepast. Hologic Benelux komt echter met een nieuwere methode, namelijk de Adiana-methode. Wat nieuw is, is vaak nog een beetje onbemind. Dus de Adiana-methode wordt nog maar in acht procent van de gevallen toegepast. Wel verwachten gynaecologen dat er in de toekomst meer belangstelling onder vrouwen komt voor sterilisatie, juist omdat de nieuwe mogelijkheden zoals de Adiana-methode minder ingrijpend zijn dan de klassiekere vormen van sterilisatie.
Waarom?
Waarom kiezen vrouwen eigenlijk voor sterilisatie? Hologic Benelux liet onder andere die vraag aan bod komen in het onderzoek, waarbij ruim vijfhonderd vrouwen aan het woord kwamen over hun keuze. Zij zijn tussen de 35 en 50 jaar. Van de ondervraagde vrouwen, gaf 40 procent aan dat zij voor sterilisatie kiezen, omdat het gebruik van hormonen hen niet (meer) lekker zit. Bijna een vijfde vindt dat sterilisatie de beste optie is vergeleken bij andere anticonceptiemethoden. Er is een kwart die 'medische noodzaak' noemde als motivatie voor sterilisatie. Ook belangrijk: van de gesteriliseerde vrouwen was het hoge aantal van 88 procent (zeer) tevreden met de sterilisatie.
Laparoscopische sterilisatiemethode: wat en hoe?
Een zogenaamde laperoscopische sterilisatie is een operatie, en die vindt plaats onder narcose. De gynaecoloog maakt daarbij twee kleine sneetjes in de buik. Daarvan komt er één vlakbij de navel, en één langs de rand van het schaamhaar. Via het sneetje bij de navel pompt de gynaecoloog lucht in de buikholte, waardoor de buikwand bol komt te staan en ruimte biedt. Via het andere sneetje, wordt een ringetje of klemmetje over de eileiders geschoven. Vervolgens kan de lucht weer uit de buikholte, en worden beide sneetjes gehecht. Overigens wordt er in bepaalde gevallen gekozen voor een derde optie, namelijk sterilisatie via een buikoperatie. Tijdens deze buikoperatie, die onder narcose wordt uitgevoerd, worden de eileiders afgeklemd of doorgeknipt.
Wanneer?
Sterilisatie is in principe een definitieve ingreep. Voor spijtoptanten staat slechts soms een smal weggetje naar herstel open, met onzekere resultaten, zeker als er al wat jaren verstreken zijn. Dat brengt mee dat je wel heel zeker moet weten dat je geen kinderen meer wilt. Daarom is de leeftijd waarop mensen zich laten steriliseren vrij hoog. En deze stijgt nog. Mét de hoger wordende leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen, stijgt ook de leeftijd van sterilisatie van zowel vrouwen als mannen verder. Vrouwen zijn gemiddeld 35 jaar oud wanneer ze voor sterilisatie kiezen. Mannen zijn 38 jaar wanneer ze voor sterilisatie kiezen. Ongeveer de helft van de vrouwen en 38 procent van de mannen laat een periode van meer dan drie jaar verstrijken na de geboorte van het laatste kind, voordat zij voor sterilisatie beslissen. Opvallend is wel dat 14 procent van de ondervraagde vrouwen zich al laat steriliseren tussen 3 en 6 maanden na de geboorte van hun laatste spruit.
Overleg en advies
Het ligt al een beetje voor de hand: meer dan driekwart van de ondervraagden overlegt met de partner over de vraag voor welke vorm van anticonceptie ze kiezen. Maar ook het verkrijgen van voldoende informatie over de precieze gang van zaken én de keuze voor een bepaalde variant van sterilisatie speelt een rol. Onder de gesteriliseerde vrouwen uit het onderzoek, heeft ruim driekwart vooraf gericht informatie over de sterilisatiemethode verzameld. Bij dat proces speelt de gynaecoloog een belangrijke rol. 68 procent van de vrouwen kreeg de nodige informatie via de gynaecoloog. Internet is misschien een wat te 'vaag' medium om zulke belangrijke beslissingen op te baseren. Slechts één op de tien vrouwen zocht naar informatie over sterilisatiemethoden op internet.
Adiana: wat en hoe?
Tot nu toe wordt vaak de zogenaamde laparoscopische sterilisatiemethode vaak toegepast. Voor de toekomst zou Adiana weleens een meer gangbare keuze kunnen worden. Adiana is een relatief eenvoudige sterilisatiemethode die poliklinisch kan worden uitgevoerd. Opmerkelijk is dat de sterilisatieprocedure zelf maar tien minuten duurt. Wat gebeurt er? Onder plaatselijke verdoving wordt een dun buisje via vagina en baarmoeder tot aan de eileiders gebracht. Via dit buisje krijgt een klein deel van beide eileiders een heel lage dosis radiofrequentie-energie toegediend. Dat gebeurt met het doel een dun laagje cellen te verwijderen. Waar dat gebeurd is, komt in beide eileiders een klein zacht 'plugje'. Omdat zich vervolgens in drie maanden nieuw weefsel zal vormen rond de plugjes, raken de eileiders afgesloten. Via een röntgentest volgt na drie maanden een controle of de eileiders volledig geblokkeerd zijn. Overigens komen de ondervraagde vrouwen uit het onderzoek niet zomaar over de brug als het om Adiana gaat. Eén op de vijf inmiddels gesteriliseerde vrouwen zou voor Adiana hebben gekozen, als dat destijds (al) had gekund. Maar wat betreft twee op de vijf nog niet gesteriliseerde vrouwen uit het onderzoek, zou Adiana een realistische optie zijn.