Therapie met paarden

Therapie met dieren is niets nieuws onder de zon. Equitherapie, of Equine Assisted Therapie (EAT) is een therapievorm voor zowel volwassen en als kinderen met problemen en stoornissen van diverse aard waarbij gebruik gemaakt wordt van paarden. Deze dieren zijn eerlijk en spiegelen de emoties van de mens, het zijn dus prima therapeuten...

Ontstaan

De positieve werking van het paard op de mens is reeds sinds lange tijd bekend. Dit gaat terug tot de Oude Grieken, ongeveer 400 jaar voor Christus. Het is echter pas sinds de twintigste eeuw dat men het werken met paarden exacter en gerichter is gaan onderzoeken op therapeutische mogelijkheden. Dr. R. Pieckenbach deed de eerste wetenschappelijke publicatie hierover in 1909. Het duurde echter tot de jaren '50 voordat deze therapievorm meer aandacht kreeg. De Deense Lis Hartel, die aan polio leed, won twee keer Olympisch goud in de dressuur. Dit in 1952 en in 1956. Hiermee liet zij de mogelijkheden zien van therapie waarbij gebruikt wordt gemaakt van paarden.

Voornamelijk in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland deed de equitherapie zijn opmars. In Duitsland werd het 'Kuratorium fuer Therapeutisches Reiten' opgericht in 1970. Er ontstond een multidisciplinair team van artsen, kinesisten, pedagogen en psycholgen. Zij brachten hun ideeën, ervaringen en kennis samen en gaven zo vorm en kwaliteit aan het concept.

Het concept

Equitherapie werkt vanuit een holistische benadering. Er wordt naar een geheel gekeken en niet naar een enkel onderdeel ervan. Cliënten met een lichamelijke of verstandelijke beperking, problemen van cognitieve, psychomotorische of - sociale aard, psychiatrische problemen of ontwikkelingsstoornissen kunnen baat hebben bij hippotherapie als aanvulling op hun andere behandelingen.

Verschillende domeinen

Omdat er binnen een multidisciplinair team gewerkt werd, was er een breed gamma aan therapie mogelijkheden beschikbaar waardoor de hippotherapie vanaf de jaren '80 onderverdeeld is in drie domeinen. In de jaren '90 kwam er daar nog ééntje bij.

Elk domein hangt samen met een werkgebied en heeft een eigen functie.

Hippotherapie

De cliënt zit op het paard zonder zadel. De spieren en het neurologisch systeem van de cliënte worden gestimuleerd doordat deze de bewegingen van het paard bewust mee maakt. Deze vorm van therapie heeft verschillende doelen:

• Optimaliseren van de ademhaling en spijsvertering
• Relaxatie van (spastische) spieren zodat de spasticiteit daalt
• Spierversterking
• Verbeteren van coördinatie, beweeglijkheid, evenwicht en reflexen

Orthopedagogisch paardrijden

Vaak begint de cliënt met het verzorgen van het paard, waarna er wordt gereden of gevoltigeerd. Het accent ligt op de interactie met het paard (en anderen), communicatie en vertrouwen. Zo krijgt de cliënt meer zelfvertrouwen en draagkracht om problemen in de toekomst zelf aan te pakken. Het doel is om de cliënt zelfzekerder te maken, zijn angst te verminderen door vertrouwen te ontwikkelen. Ook is de het de bedoeling dat hij zichzelf leert evalueren. Dit vraagt concentratie en alertheid.

Paardrijden voor gehandicapten

Personen met een geestelijke of lichamelijke handicap leren paardrijden en beoefenen verschillende disciplines. Dit kan recreatief zijn, maar ook prestatiegericht. Het lichaam wordt getraind en versterkt. Zo worden ze gereïntegreerd binnen de sport, kunnen ze sociale contacten leggen en ontspannen.

Therapeutisch paardrijden

Deze therapievorm is sterk individueel gebonden en hangt af van de behandeling van elke individuele cliënt. Het behalen van vooraf opgestelde doelen is een doel op zich.

Het therapie-team

De therapeut dient zowel te beschikken over praktische als theoretische bekwaamheden, dit op het vlak van paarden en mensenkennis. Hij moet ook enige kennis hebben over de beschikbare hulpmiddelen die ingezet kunnen worden bij de therapie.

Het therapiepaard heeft binnen de hippotherapie een ondersteunende functie. Hij is een belangrijke partner voor zowel therapeut als cliënt. Een goed therapiepaard is gevoelig, maar netjes opgevoed. Het dier moet meewerkend, vriendelijk, sociaal en mensgericht zijn. Het dient opgeleid te zijn voor de doeleinden waarvoor hij ingezet zal worden.

Opleidingen

• Artevelde Hogeschool (BE): www.arteveldehs.be
• Hippocampus (NL): www.hippocampus-nl.com
• SHP-E NL: www.equitherapie.org