Wat is pijn en hoe kunnen we er mee omgaan?

Pijn wordt over het algemeen als iets negatiefs ervaren, maar is deze opvatting juist? Niemand vindt het fijn om pijn te hebben, maar pijn is wel heel belangrijk als signaalfunctie van ons lichaam. En als we het hebben over geestelijke pijn, bijvoorbeeld wanneer we een teleurstelling hebben moeten verwerken, blijkt toch dat we vaak sterker uit een situatie komen. Vanuit dit oogpunt bezien kan pijn ook als positief worden beschouwd. Daarom de vraag: wat is pijn?

Fysieke pijn

Lepra komt voornamelijk voor in de Derde Wereld. Wanneer we beelden op de televisie hiervan zien, zien we vaak mensen met de meest gruwelijke verminkingen. Echter, opvallend is dat deze verminkingen vaak niet te wijten zijn aan het feit dat ziekteorganisme het vlees laten wegrotten, maar eerder ontstaan doordat de ziekte ervoor zorgt dat mensen geen pijn meer in de ledematen voelen. Zonder de bescherming van pijn missen de leprapatiënten het systeem dat hen waarschuwt voor de beschadiging van het weefsel. Het is zelfs zo gruwelijk dat leprapatiënten niet in de gaten hebben wanneer er ratten aan vingers en tenen knagen, wanneer deze patiënten rustig liggen te slapen.

Het is daarom goed om pijn niet enkel en alleen te zien als grote vijand, maar juist als een hoogontwikkeld biologisch systeem, dat ons waarschuwt als het lichaam wordt beschadigd en ons daardoor beschermt. Het onaangename van pijn, zorgt dat pijn ons juist zo goed beschermt en ons waarschuwt voor gevaar of letsel. Tevens spoort pijn ons lichaam aan op te letten en om tot actie over te gaan. De pijnervaring wordt opgeslagen en beschermt ons op deze manier ook in de toekomst tegen pijn.

Voorbereiden op pijn

Als we nog gezond zijn kunnen we ons ook voorbereiden op fysieke pijn. Wanneer we pijn zien als een signaal van ons lichaam dat voor ons van levensbelang is, zouden we onze houding ten opzichte van pijn kunnen veranderen. We kijken dan anders tegen pijn aan. Uiteraard blijft pijn een vervelende ervaring, maar we kunnen wel dankbaar zijn voor het systeem van pijngewaarwording.

Onze houding ten opzichte van pijn

Het idee dat je geestelijke houding je vermogen beïnvloedt om pijn waar te nemen en te verdagen, klink misschien wat vergezocht, maar dat is het zeker niet. Pijn begint met een zintuiglijk signaal, waardoor de zenuwuiteinden worden geprikkeld, door iets wat als gevaarlijk wordt bestempeld. Miljoenen signalen worden door via het ruggenmerg naar de hersenstam gestuurd. De signalen worden gesorteerd en vervolgens naar de hersenen gestuurd, waaruit blijkt dat er pijn aanwezig is. De hersenen spitten de eerder gescreende boodschappen door en besluiten hoe er gereageerd moet worden. En in dat stadium kan de geest waarde en betekenis toekennen aan de pijn en onze gewaarwording van pijn verhevigen of juist bijstellen. Om het leed van pijn te verminderen moeten we duidelijk onderscheid maken tussen de pijn van de pijn en de pijn die we creëren met onze gedachten over de pijn. Wanneer wij onze visie en houding ten opzichte van pijn veranderen, blijkt dat de hogere hersenfuncties de pijnprikkels die zich op een lager pijnbaan bevinden, kunnen opheffen. Dit geeft dus aan hoe de geest in veel gevallen kan bepalen hoe wij pijn ervaren.

Geestelijke pijn

Iedereen heeft in zijn leven wel eens te maken gehad met een teleurstelling, verdriet of wat voor een dergelijke geestelijke crisis dan ook, dat pijn veroorzaakte. Tijdens deze periode is het moeilijk om helder te denken en in te zien wat de functie van dit deze pijn is. Het enige wat we op een dergelijk moment kunnen doen, is het leed ondergaan. Dit is, afhankelijk van het soort leed en wat voor persoonlijkheid je bent, voor de één zwaarder dan voor de ander. Na zo’n periode kan het mensen harder en sterker maken, maar geestelijke pijn kan ook weer zinvol zijn door tegenovergesteld te werken: het kan ons verzachten, gevoeliger en aardiger maken. Hieruit blijkt dus temeer de functie van pijn en ook het verband tussen geestelijke pijn en fysieke pijn. Het is immers een feit dat wanneer we ons goed voelen, ook lichamelijk meer kunnen verdragen en omgekeerd geldt dit ook.
Voor niemand is het leuk om leed te ondergaan, maar wanneer we de functie van pijn wat beter tegen het licht houden en het van een andere kant bekijken, zouden we er wellicht iets anders tegenaan gaan kijken.

Conclusie

Er zijn vele vormen van pijn, zowel geestelijk als fysiek. Hier kan nog weer onderscheid gemaakt worden tussen chronische pijn en acute pijn. Pijn wordt over het algemeen als iets negatiefs ervaren, maar zoals we hebben kunnen lezen zou je het ook vanuit een andere invalshoek kunnen bekijken en dan blijkt dat pijn ook zeker iets positiefs is. Niemand ontkomt eraan pijn op wat voor manier ook te ondergaan. We moeten ook accepteren dat het onderdeel is van ons leven, maar bezien we pijn vanuit een positieve kant, zoals hierboven beschreven, dan zou het wellicht kunnen helpen ons leed te verzachten.