Ilizarov: de uitvinder en een ervaring

Professor Gavril Abramovich Ilizarov heeft de ilizarovfixator uitgevonden. Deze ilizarovfixator bestaat uit pinnen en een frame, het wordt gebruikt om botbreuken te helpen genezen. Maar ook om afwijkingen, zoals scheefstaande ledematen, te herstellen. Ook als je ene been korter is dan de andere, zal dit kunnen worden verholpen. Wanneer je een ilizarovfixator hebt, zijn er lastige problemen, zoals: kleding, slapen en stress.

Wie was Ilizarov?

Op 15 juni in 1921 werd Gavril Abramovich Ilizarov geboren in de Kaukasus, in de Sovjet Unie. Kort na zijn geboorte verhuisde het hele gezin naar Qusar in Azerbijan, waar hij opgroeide. Hij studeerde af aan de Derbent Medical Rabfac, dit was een onderwijsinstelling om arbeiders en boeren voor te bereiden op het hoger onderwijs. Later studeerde hij af aan de Crimea Medical school. Volgens sommige onafhankelijke schattingen heeft deze school een van de meest prominente medische opleidingen van de Oekraïne. In 1944 werd Ilizarov uitgezonden naar een plattelandsziekenhuis in Siberïe. in 1955 was hij hoofd van de chirurgische afdeling van een ziekenhuis met een air ambulance. Zijn specialisme was die van de orthopedische chirurgie, hij creëerde in 1961 het Kurgan Centrum van de Restauratieve Chirurgie en Orthopedie. Hij was hoofd van dit centrum tot een jaar voor hij stierf, op 72 jarige leeftijd in 1992. Er werd toen gezegd dat dit centrum het grootste orthopedische centrum in de wereld zou worden.

De uitvinding

Na de tweede wereldoorlog werd Ilizarov met een behoorlijk aantal patiënten met slecht geheelde botbreuken geconfronteerd. Hij ontdekte dat, als hij voorzichtig het bot versneed, hij de twee bothelften voorzichtig een stukje uit elkaar kon halen, waarna de kloof tussen de twee bothelften zich vulde met nieuw botweefsel. Met deze kennis in zijn hoofd, ontwikkelde Ilizarov de ilizarov apparatus, deze houdt het bot in stukken op zijn plek. Door middel van een frame en pinnen door het bot is het mogelijk om, door het regelmatig bijstellen van het frame, een bot te verlengen tot de gewenste lengte.

Mogelijkheden met de ilizarovfixator

• Beenverlenging
• Herstel van grote defecten bv. na een breuk of infectie
• Asafwijkingen of draaifouten van een ledemaat
• Vastzetten van gewrichten
• Correcties van zeer ernstige gewrichtsmisvorming

Redenen om voor een behandeling met de ilizarovfixator te kiezen

• Het been kan zeer stevig worden verankerd met een reële kans op genezing.
• Een ledemaat kan in alle richtingen worden gecorrigeerd, ook in de lengte.
• Het apparaat steunt en verstevigt het ledemaat zodat de patiënt het ledemaat kan gebruiken en erop kan steunen.
• Nieuwe bot- en weefselfragmenten kunnen aangroeien zodat men defecten kan herstellen, ledematen recht kan maken of kan verlengen en moeilijk helende breuken kan genezen.

Eigen ervaring

Ongeluk

Na een ongeluk met de brommer, waarbij een Jeep me aanreed, brak mijn onderbeen in drie stukken. Waarna de ambulance mij naar het ziekenhuis bracht en de artsen ervoor kozen om mijn been te behandelen met de ilizarovfixator. Er werden tien pinnen ingebracht die werden gefixeerd met vijf ringen. Het geheel woog ongeveer zes kilo, dat was dus meteen een goede bovenbeen spieroefening. In het begin moest ik mijn been met twee handen optillen om hem te kunnen verplaatsen. Later ging dat een stuk gemakkelijker en zonder de handen te hoeven gebruiken. Er werd mij verteld dat er meteen op het been kon worden gelopen, maar voordat mijn hersens het daar ook mee eens waren, ging er een poosje overheen. Het is overigens wel beter om er meteen op te lopen omdat dat de botgroei bevorderd.

Wondjes

Tien pinnen wil zeggen twintig kleine wondjes in je been, die door de pinnen niet dicht kunnen groeien. Deze wondjes moeten elke dag worden schoongemaakt met een ontsmettend middel, om ontsteking te voorkomen. Ondanks de goede zorgen, ontstaken de wondjes toch regelmatig, wat werd verholpen door antibiotica. Je been scheren is lastig maar wel te doen, het haar groeit namelijk veel verder door op een getraumatiseerd been. Dat was tenminste mijn ervaring, de haren werden wel vier centimeter. Tijd om te scheren dus.

Slapen

Slapen is lastig, want je hebt een behoorlijk groot frame, in mijn geval, om je onderbeen. Op je buik slapen is bijna niet mogelijk, op je zij kan voor korte tijd, maar is wel een hele onderneming. Automatisch draaien 's nachts, wat iedereen doet in zijn slaap, is voor iemand met een ilizarovfixator niet mogelijk. Je wordt regelmatig wakker en daarna probeer je anders te gaan liggen. Op je rug slapen is veruit de beste houding, al gaat je dat na acht maanden ook opbreken. In Nederland zijn er via de verzekering, speciale doorligmatrassen te huur. Het is zeker aan te raden daar gebruik van te maken bij langdurig ilizarov in je been.

Stress

Het is zeer vermoeiend, lichamelijk maar zeker ook geestelijk, om de hele dag een ilizarovfixator mee te slepen. 's Nachts kun je niet goed slapen, op straat wordt je de hele tijd aangestaard en nagekeken. Je kunt niet meer doen wat je gewend bent en hebt veel hulp nodig. Zitten moet altijd met je been omhoog, tegen het zwellen. Het duurt eeuwen voordat je ergens naartoe bent gelopen en je hebt regelmatig pijn. Het is echt zeer belangrijk dat je met iemand kunt praten hierover. Neem het niet te licht op, het vergt heel wat van je psyche.

Kleding

De spijkerbroek blijft in de kast hangen, zelfs je ondergoed heeft vaak te smalle pijpjes. Alleen hele wijde rekbare shorts en broeken met uitzonderlijk wijde pijpen, welteverstaan wijde pijpen van boven tot aan beneden, kunnen er omheen. Ook een trainingsbroek met van die drukknopen aan de zijkant zijn geschikt. Voor een vrouw is het wat makkelijker, want wij kunnen rokken aan en gelukkig was het zomer ten tijde van mijn ilizarov ervaring.

Het verwijderen van de ilizarovfixator

Mijn ervaring met de ilizarov was in Griekenland, hier verwijderen de artsen de ilizarov zonder verdoving. Dat zal per land anders zijn, in Nederland bijvoorbeeld voeren ze een plaatselijk verdoving uit. Als je nogal een zenuwpees bent, is het handig om iets kalmerends in te nemen voordat je naar het ziekenhuis gaat. De ringen werden losgeschroefd, de pinnen kort bij het been afgeknipt en er één voor één uitgetrokken. Het was nagenoeg pijnloos, maar voor mij wel heel veel stress.

Naderhand

Er moest worden uitgekeken dat het been niet werd gestoten, dus er werd een brace aangemeten. Gelukkig mocht die er tijdens het slapen wel af. Toch was op mijn buik slapen nog steeds een ramp, door al die maanden op de rug te hebben geslapen was deze zo stijf geworden dat het pijn deed om op mijn buik te slapen. Na een aantal weken mocht ook de brace voorgoed de kast in, wel werd er gewaarschuwd om voorlopig nog even niet van muurtjes af te springen. Fysiotherapie was nodig om opnieuw te leren lopen en het evenwicht te herkrijgen.

Het heden

Jaren zijn voorbij gegaan, mijn been is genezen hoewel de enkel nog wat stijf is. Er waren periodes dat ik dacht dat het gevoel in de huid van mijn onderbeen niet meer terug zou komen. En dat het slapende gevoel dat er constant in het onderbeen was er voor altijd zou blijven. Alles is bijna als vanouds, de littenkentjes zijn minimaal. En ik ben elke dag nog dankbaar dat de dokters en mijn lichaam hebben samengewerkt om het letsel te herstellen.