Laxeermiddelen: Gebruik, werking en bijwerkingen

Laweermiddelen zijn medicatie die men gebruikt om de stoelgang te bevorderen bij constipatie. Laxeermiddelen zijn vaak heftige geneesmiddelen die met de nodige voorzichtigheid moeten worden gebruikt, en die ook bepaalde bijwerkingen met zich mee brengen. Er bestaan verschillende soorten van met elk een andere uitwerking op de darmen of stoelgang. Laxeermiddelen of laxativa worden gebruikt om een constipatie (verstopping van de darmen) te genezen. Advies of voorschrift van een arts is vaak nodig bij dit soort geneesmiddelen. Goede voedingsgewoontes kunnen constipatie helpen voorkomen en soms zelf helpen genezen of op te lossen.

Oorzaken van constipatie die kunnen leiden tot gebruik van laxeermiddelen

Constipatie (of obstipatie) word algemeen gedefinieerd als een afname van de gebruikelijke frequentie voor stoelgang of het hard(er) worden van stoelgang. Een combinatie is ook mogelijk. Dit kan leiden tot een gehele verstopping van de darm.

Constipatie kan worden veroorzaakt door onder meer:

• Chemo
• Bestraling van het maag/darm stelsel
• Slechte voedingsgewoonten
• Verlamming van de darmspieren (zie contactlaxativa)
• Opiaten (morfine) gebruik
• Darminfectie
• Zwangerschap
• Darmvernauwing

Soorten laxeermiddelen

Contactlaxativa

Contactlaxativa werken rechtsreeks op de darm (darmzenuwen) zelf. Het zorgt ervoor dat de darm meer 'werkt', beweegt en de stoelgang vlotter verwerkt. Dit soort laxeermiddel mag slechts korte tijd worden gebruikt. Bij langdurig gebruik kunnen de darmzenuwen permanent beschadigd raken en uiteindeijk tot een ernstige darmverlamming leiden.

Lavementen

Lavementen worden rectaal ingebracht, vaak in voorbereiding voor een darmonderzoek, heelkundige ingreep, of bij patiënten met zeer ernstige obstipatie waarbij de overige laxeermiddelen niet meer afdoende werken. Er word onderscheid gemaakt tussen een klein en groot lavement, waarbij het verschil hem zit in de ingebrachte hoeveelheid water/product.

Zwelmiddelen

Zwelmiddelen vergroten het volume van de stoelgang door het opnemen van extra vocht. De stoegang neemt hierdoor meer plaats in in de darm en prikkelt hierbij de uitscheiding. Bij zwelmiddelen moet men altijd heel veel water drinken, anders werkt het product niet (voldoende) en loopt men een verhoogd risico op uitdroging.

Parrafine

Parrafine word hedendaags zelden tot nooit meer gebruikt vanwege de bijwerkingen die het met zich meebengt, onderandere verminderde vitamineopname en een verhoogd risico op kanker. Het zorgt ervoor dat de stoelgang verweekt.

Osmotische laxeermiddelen

In deze laxeermiddelen zitten bepaalde suikers die een osmotisch effect hebben. Dat osmotisch effect zorgt ervoor dat er meer water in de ontlasting word opgenomen. Hierdoor word de stoelgang een stuk zachter en kan het gemakkelijk(er) passeren in de darm. Net als bij de zwelmiddelen geldt hier ook een licht risico op uitdroging.

Tips bij het gebruik van laxativa

• Neem nooit op eigen initiatief langdurig laxeermiddelen, raadpleeg bij langdurige constipatie (en zeker bij pijn) altijd een arts. Er kan immers meer aan de hand zijn.
• Volg altijd strikt de aanwijzingen van uw arts met betrekking tot laxativa.
• Niet alle laxeermiddelen kunnen worden gebruikt bij een zwangerschap en/of borstvoeding.

Bijwerkingen

Bijwerkingen van laxeermiddelen kunnen zijn:

• Diaree
• Uitdroging
• Duizeligheid
• Krampen
• Misselijkheid
• Huiduitslag
• Allergische reactie

Raadpleeg bij elke van deze bijwerkingen altijd het medisch team en/of de arts. Zij kunnen dan de nodige maatregelen nemen.