De geneeskracht van jackfruit of nangka; de grootste vrucht

De nangka is de grootste vrucht ter wereld. Een nangka is beter bekend onder de naam jackfruit. Nangka is de Indonesische naam welke nog steeds door Nederlandse Indo´s wordt gebruikt en jackfruit uiteraard Engels. Nangka is de officiële Nederlandse naam van jackfruit. Nangka´s zijn bijzonder grote vruchten, ongeveer 5 keer zo groot als een kokosnoot. Van binnen zitten ze vol met gele stukjes die zo opgegeten kunnen worden als fruit. Je kunt de nangka ook koken als bijgerecht bij rijst. Verse, ongekookte nangka smaakt superlekker en heeft een vanille- of custardachtige bijsmaak.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

De grootste vrucht ter wereld

De jackfruit is imposant om te zien. Een enkele vrucht kan 75cm tot een meter worden en er groeit een enorm aantal vruchten dicht bijeen aan een boom. Wanneer iemand in de tropen een jackfruit in de tuin heeft staan dan heeft hij zelf ervan ruim voldoende te eten. Bovendien kan hij regelmatig naar de markt gaan om zijn oogst te verkopen. Een nangkaboom kan jaarlijks 250 grote vruchten opleveren, die variëren in gewicht van 3 kilo tot maar liefst 30 kilo. De vrucht is makkelijk te plukken aangezien veel dichtbij de stam en laag boven de grond groeien.

Verspreiding jackfruit

In het westen is deze vrucht bijna niet te koop maar in tropische landen zoals India, Sri Lanka, de Filippijnen, Maleisië, Thailand en Indonesië des te meer. De vrucht komt uit Zuid Oost Azië maar is inmiddels in alle tropische gebieden ingevoerd. Hij wordt ook gekweekt in tropisch Afrika, Suriname, Jamaica en Brazilië.

De jackfruit eten

De verse vrucht heeft een dikke, groene schil met een soort geometrisch rasterpatroon en is uit elkaar te halen tot kleine hapklare deeltjes die je niet eens hoeft te snijden. Ze zijn okergeel en licht glibberig maar bijzonder mals en lekker zoet. Van een enkele vrucht heb je snel twee grote schalen vol. Het is een ideaal snackfruit. De jackfruit wordt als groente gekookt, in sommige landen gebeurt dat met jonge jackfruit en in andere landen met de iets oudere jackfruit. Gekookte jackfruit smaakt vrij neutraal en ziet er wat glazig roze uit; heel anders dan de snackfruitversie.

Vitaminen jackfruit

Nangka´s bevatten verschillende mineralen en vitaminen. Het meest bevat het vitamine B6 of pyridoxine. Er zit daarvan per 100 gram maar liefst 25% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid(ADH) in. Vitamine C komt in voldoende mate voor, 25% van de ADH per ons. Het thiamine-gehalte van deze grote tropische vrucht is vrij hoog: 9% van de ADH. Van foliumzuur(B11) en niacine(B3) zitten beiden 6% van de ADH in nangka. Verder bevat deze joekel van een vrucht 4% van de ADH aan riboflavine (B2) en 3,.5% van de ADH aan vitamine A.

Mineralen jackfruit

Voor mineralen geldt altijd dat ze in lagere hoeveelheden in fruit zitten dan vitaminen. Toch zijn mineralen uit vruchten belangrijk voor het lichaam. Het gaat erom dat het gehele spectrum aan voedingstoffen voldoende in het lichaam komt. De waarden van 9% van de ADH voor magnesium en mangaan zijn hoog voor een fruitsoort. Bovendien bevat het 8% van de ADH aan ijzer. Er zit 7% van de ADH aan kalium in. Daarnaast zitten er de mineralen fosfor(5%ADH), calcium(3.4%ADH) en zink(4%ADH) in.

Jackfruit tegen kanker

Jackfruit bevat veel fytonutriënten in de vorm van isoflavonen, lignanen en saponinen. Deze hebben geneeskrachtige eigenschappen; ze voorkomen kanker. Fytonutriënten werken net als vitamine A, C en E als antioxidanten welke vrije radicalen in het lichaam bestrijden. Bovendien versterken fytonutriënten elkaars werking en de werking van de vitaminen en mineralen. Daardoor kan het lichaam, dat altijd op zoek is naar herstel, adequater de stoffen zelf aanmaken die het op dat moment nodig heeft.

Bron: Flyingbird, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Overige geneeskracht

Behalve de geneeskrachtige werking tegen kanker voorkomen de fytonutriënten in jackfruit maagzweer en hoge bloeddruk. Ook alle verschijnselen van ouderdom zoals rimpelvorming, stramheid en doffe huid worden gedempt door het regelmatig eten van jackfruit. Mensen gaan er jonger uitzien als ze vaker jackfruit eten. Nangka is ook goed voor de spijsvertering. Wie aan indigestie lijdt in de tropen doet er goed aan dagelijks een portie nangka te eten. Zowel diarree als verstopping schijnen te kunnen worden bestreden door het eten van deze wonderlijke vrucht.

Algemene vitaliteit

Er zit in de jackfruit veel natuurlijke sucrose fructose, wat overigens iets heel anders is dan kunstmatige, gesynthetiseerde fructose in vrijwel elke jam en frisdrank uit de supermarkt. De natuurlijke fructose uit jackfruit wordt direct door het lichaam opgenomen en omgezet in energie waardoor je lichaam veel vitaler voelt.

De hapklare nangka-stukjes die uit de grote vrucht komen / Bron: Mullookkaaran, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Traditioneel gebruikt

De wortel van de jackfruit wordt als traditioneel medicijn gebruikt. Het wordt op de huid aangebracht tegen huidinfecties, roodheid, huidallergieën en insectenbeten. Inwendig wordt het soms voorgeschreven tegen schimmelinfecties en vooral tegen astma. Van jackfruitwortelthee drinken kun je beter ademhalen.

Eettips jackfruit

Het kan uitstekend als snackgroente worden gegeten of door een fruitsalade worden gedaan. In Indonesië wordt het gekookt en geserveerd met groene groenten of er wordt soep van gemaakt. Het is in gekookte vorm een ideaal bijgerecht als groente. Als soep is het geschikt voor een maaltijdsoep. Je kunt er jam of gelei van maken en in tropische landen wordt jackfruitjam in winkels verkocht. De zaden van de jackfruit zijn gezond en vooral rijk aan mineralen. Ze worden in India en Thailand gebruikt in curry-recepten. De zaden worden gekookt en in siroop bewaard voor een smakelijke limonade. Het vruchtvlees van de jackfruit heeft een lichte bijt, ongeveer net als kippenvlees. Om die reden en omdat het zeer gezond is, wordt het in groentemixen gebruikt als vleesvervanger.