De frisse geneeskracht van karwij

Karwij is een lekker geneeskrachtig kruid dat je vooral na de maaltijd kan gebruiken om de mond te verfrissen en de spijsvertering te bevorderen. Je kunt er legio aandoeningen mee helpen genezen. De meeste van deze ziekten hebben te maken met de spijsvertering. Karwij wordt minstens 5000 jaar door de mensen gebruikt om zijn medicinale werking. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving karwij
• Komijn of karwij?
• Karwij in de oudheid
• Voedingsstoffen karwij
• Karwij goed voor de spijsvertering
• Overige medicinale aanwendingen van karwij
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving karwij

In het Latijn heet karwij carum carvi. Carum komt van een gebied dat Caria heet en in Klein Azië ligt. Carvi komt net als het Nederlandse karwij van het Arabische woord ´Al-karwiya´. In het Nederlands heeft dit kruid enkele volksnamen: kummel, veldkomijn, wilde komijn en gemengde kummel.

Komijn of karwij?

Door de namen veldkomijn en wilde komijn is er veel verwarring; menig Nederlander haalt komijn en karwij door elkaar. Om het nog onduidelijker te maken worden beide zaden kummel genoemd, niet alleen in Nederland maar ook in vele andere landen. Zelfs de smaak lijkt enigszins op elkaar. Karwij is een krom zaadje en komijn een recht zaadje. Dat is de makkelijkste manier om ze te onderscheiden. De medicinale werking van karwij en komijn komen grotendeels overeen.

Karwij in de oudheid

3000 Jaar voor Christus werd karwij in het Midden Oosten gebruikt. Het heeft tot de 13e eeuw geduurd eer karwij in de Europese keuken doordrong. Dioscorides, een arts uit het oude Griekenland die zijn praktijk had in het Romeinse rijk, beval karwij aan als tonicum oftewel versterkend middel. Vooral bleke meisjes raadde hij aan karwij te gebruiken als aansterkend middel. In de Middeleeuwen werd karwij een steeds belangrijker kruid in Europa. In Engeland werd het gebruikt in gebak. Hieronymus Bock die leefde van 1489 tot 1554, raadde aan karwij te gebruiken bij de bereiding van soepen, kazen, melk en brood. Apothekers in zijn tijd versuikerden karwij. Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper die woonde in wat nu België heet, beval karwij aan bij winderigheid en te weinig urineproductie. De eerste werkzaamheid wordt nog steeds toegepast; het is een fytotherapeutisch medicijn tegen flatulentie.

Voedingsstoffen karwij

Er zitten minstens 15 soorten etherische oliën in karwij. Daarnaast bevat het een ruime hoeveelheid gezonde vetten zoals oleïnezuur, linolzuur, petroselinezuur, palmitinezuur, alfalinoleenzuur, myristicinezuur, palmitoleïnezuur en stearinezuur. Verder bevat het proteïnen, koolhydraten, het flavonoïde quercetine, fytosterolen, vezels, betacaroteen, de vitaminen B1, B2, B3 en de mineralen calcium, kiezelzuur, ijzer, chroom, kobalt, koper, mangaan, magnesium, nikkel, kalium, fosfor, natrium en zink.

Karwij goed voor de spijsvertering

Net als anijs en venkel is dit zaadje een carminativum of windverdrijvend middel. Karwij werkt alleen sterker dan anijs en venkel. De etherische oliën in dit lekker smakende geneeskruid zorgen ervoor dat de darmperistaltiek wordt bevorderd. Daarnaast stimuleert karwijzaad de eetlust. Het hele spijsverteringsproces wordt bevorderd door deze kleine zaadjes; de maag wordt zowel gestimuleerd als gekalmeerd. Bovendien werkt het galvormend en galdrijvend. Om deze medicinale redenen wordt dit kruid aangewend bij de volgende indicaties:

• Flatulentie, meteorisme,
• Aerofagie of luchtslikken, opgeblazen gevoel na de maaltijd,
• Te volle maaggevoel bij volwassenen,
• Krampen en kolieken van maag en darmen bij kinderen,
• Spasmen van de galwegen,
• Anorexia, gebrekkige maagwerking,
• Vertraagde maaglediging, darmatonie,
• Indigestie, dyspepsie.

Overige medicinale aanwendingen van karwij

Er zijn behalve de geneeskrachtige werking op spijsverteringsziekten diverse medicinale werkingen van karwij. Hier staan de overige medicinale aanwendingen opgesomd, inclusief de reden waarom het tegen genoemde indicatie wordt ingezet.

Karwij is goed:

• Bij onvoldoende moedermelkproductie tijdens borstvoeding want karwij werkt als galactagoog of zoogvormend middel,
• Tegen menstruatiekrampen want het werkt als emmenagoog of menstruatiebevorderend middel en het vermindert baarmoederkrampen,
• Karwijplant / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  Tegen bronchitis en hoest bij kinderen omdat het slijmoplossend en infectiebestrijdend werkt,
• Tegen halithosis of slechte adem omdat desodoriserend en antin]bacterieel werkt.

Consulteer de fytotherapeut

Wie karwij als geneesmiddel wilt gebruiken kan het best een consult nemen bij een fytotherapeut. Karwijextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders en capsules dienen enkel op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover adviseren. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt veel gebruikt in de fytotherapie.