Camellia, thee in soorten

De theeplant is de bekendste vertegenwoordiger van de familie van de Theaceae. Deze familie is in onze streken niet inheems. De Camellia sinensis zelf zou oorspronkelijk afkomstig zijn uit China, vanwaar hij uitgevoerd werd naar andere landen zoals Japan, India, Sri Lanka, … Van de theeplant bestaan er twee belangrijke variëteiten, namelijk de Camellia sinensis var. sinensis en de Camellia sinensis var. assamica. Van de eerste variëteit wordt voornamelijk groene thee en Chinese zwarte thee gemaakt. De tweede variëteit wordt gebruikt om de Indische Assamthee te bereiden. Daarnaast bestaat er ook nog een derde variëteit, de Camellia sinensis var. cambodiensis. Deze theeplant uit Cambodja wordt hoofdzakelijk gebruikt voor het kweken van nieuwe cultivars vanwege zijn groot aanpassingsvermogen aan wisselende klimatologische omstandigheden.

Witte thee

Deze thee wordt slechts op beperkte schaal geproduceerd in China, en is bijgevolg één van de duurdere theesoorten. De knoppen worden geplukt vooraleer ze opengaan wanneer ze nog vol witte donshaartjes staan, waardoor het aftreksel een heel lichte zilverachtige kleur krijgt. In tegenstelling tot andere productiemethoden wordt witte thee niet gerold en slechts licht geoxideerd. De knoppen worden eerst één tot drie dagen verflenst onder invloed van direct zonlicht door hen uit te spreiden op bamboe rekken. Vervolgens worden ze in ovens gedroogd op 40°C à 50°C gedurende een half uurtje, waarna ze kunnen worden verpakt en bewaard.

Groene thee

Groene thee wordt niet gefermenteerd waardoor de groene kleur behouden blijft. Hoewel het exacte productieproces
wat kan afwijken tussen verschillende groene theesoorten, worden er steeds een aantal vaste stappen doorlopen. Meteen na
de pluk worden de blaadjes gedroogd om fermentatie (of oxidatie) tegen te gaan. Dit gebeurt door ze te vuren of te stomen. Bij dit proces worden de blaadjes afwisselend gerold en opnieuw gevuurd totdat al het vocht verdampt is. De gebruikte methode bij het rollen bepaalt hoe de gedroogde thee er later zal uitzien. Het rollen wordt niet enkel gedaan voor het esthetisch uitzicht maar heeft wel degelijk een belangrijke functie. Het vernietigt de celstructuren van theebladeren waardoor de smaak van de thee gemakkelijker vrijkomt. Bovendien zorgt het rollen ervoor dat de theeblaadjes meerdere malen kunnen gebruikt worden. De gerolde blaadjes zijn ook compacter en dus gemakkelijker te verpakken.

Oolong

Dit is een iets minder gekende, half gefermenteerde thee. De productiemethode is moeilijker dan bij andere theesoorten en
vereist jaren ervaring en toewijding om het proces goed onder de knie te krijgen. De blaadjes worden eerst verflenst in het zonlicht door ze uit te spreiden op grote doeken waarbij een groot deel van het vocht uit de blaadjes verdampt, en waarbij de fermentatie-enzymen geactiveerd worden. Afhankelijk van de theesoort kunnen de blaadjes een 10-tal minuten tot een uur op Camellia sinensis – de theeplant deze wijze verflenst worden. Nadien worden de theeblaadjes naar binnen gebracht waar ze onder herhaaldelijk schudden verder gedroogd worden. Dit schudden is bepalend door de kwaliteit van de oolong, en wordt bij de beste soorten manueel uitgevoerd door een theemeester. Voor gewone oolongs wordt dit machinaal gedaan. Door het schudden worden de randen van de theeblaadjes gekneusd waardoor het oxidatieproces versneld wordt en de blaadjes rood-geel gaan verkleuren. De volgende stappen in het productieproces zijn dezelfde als bij groene thee. De blaadjes worden verder gedroogd, gerold, en uiteindelijk gevuurd waardoor het oxidatieproces stopgezet wordt. Afhankelijk van het productieproces bestaan er twee grote soorten oolongthee: licht geoxideerde ‘groene’ oolong en medium tot sterk geoxideerde ‘zwarte’ oolong

Zwarte thee

De productiemethoden kunnen enigszins verschillen van streek tot streek, maar omvatten altijd vier basisonderdelen: verwelken,
rollen, fermenteren en vuren. Men laat de blaadjes verwelken zodat ze slap genoeg zijn om te rollen zonder het bladoppervlak te breken. De gerolde theeblaadjes worden nadien gebroken en een viertal uur in een koele ruimte aan zuurstof blootgesteld, door die chemische reactie worden de blaadjes koperrood. Tenslotte worden ze gevuurd om rotting tegen te gaan waarbij ze hun typische zwarte kleur en geur krijgen. Zwarte thee is nog steeds de meest populaire thee in West-Europa, en worden in verschillende landen geproduceerd.

Pu-Erh thee

Puer of Pu-Erh thee is officieel gedefinieerd als een thee die moet voldoen aan de volgende voorwaarden

• Geteeld in de Chinese provincie Yunnan
• Gemaakt van de Camellia sinensis var assamica
• Zongedroogd
• Heeft een postfermentatie proces ondergaan

Net zoals bij oolong wordt bij Pu-Erh onderscheid gemaakt tussen twee categorieën op basis van hun oxidatiegraad: Sheng (rauwe ‘groene’) en Shu (gerijpte ‘zwarte’) thee. Het productieproces komt grotendeels overeen met dat van groene of zwarte thee, maar wordt nadien nog een tijdje gerijpt gedurende een proces dat postfermentatie heet. Hierbij zijn bacterie- en schimmelculturen actief betrokken in een atmosfeer met lage vochtigheid.
Pu-Erh thee wordt niet enkel los verkocht, maar eveneens in samengeperste blokken. Het werd een tijdje gepromoot als afslankingsmiddel, maar onderzoek heeft geen bijkomende voordelen kunnen aantonen in vergelijking met gewone groene thee. Bovendien kan de aanbevolen dosering voor deze indicatie - 1,5 liter per dag – vanwege het hoge cafeïnegehalte eerder nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid.