Camellia, Chinese thee als antioxidant

Thee, Camellia sinensis en vooral de groene thee is de laatste jaren als een gezonde drank bekend geraakt, en dat vooral omwille van zijn anti-oxidantwerking. Wat is een anti-oxidant en hoe werkt Camellia sinensis? Antioxidantia zijn, zoals de naam reeds doet vermoeden, stoffen die de schadelijke, maar normale, effecten van het fysiologische oxidatieproces in dierlijk weefsel kunnen afremmen. Dit proces is een gevolg van aërobe ademhaling en metabolisme.

Het oxidatief proces

Zuurstof (O2) is een erg agressieve stof die grote schade kan toebrengen aan onze cellen. Het wordt immers gemakkelijk omgezet naar verschillende reactieve vormen die optreden als oxidanten, of stoffen die zuurstofverbindingen doen ontstaan.
Verschillende van deze oxidanten zijn vrije radicalen die een zuurstofatoom bevatten zoals OH· en NO·. Deze ‘reactive oxygen species’, kortweg ROS, zijn chemische verbindingen die een ongepaard elektron bevatten. Een vrij radicaal is zeer reactief
omdat het zo snel mogelijk een elektron aan een andere verbinding probeert te onttrekken. Wanneer dat elektron wordt onttrokken aan DNA, lipiden of eiwitten kan dit de start betekenen van een reeks degeneratieve reacties met onherstelbare schade in de
cellen of weefsels in ons lichaam tot gevolg.

Antioxidantia of zuurstofvangers

Vrije radicalen ontstaan niet enkel in het lichaam, maar kunnen eveneens veroorzaakt worden door exogene omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling, roken of zonlicht.
Het menselijk lichaam beschikt over verschillende verdedigingsmechanismen om de ongecontroleerde kettingreacties als gevolg van radicaalvorming te beteugelen. Deze mechanismen fungeren via lichaamseigen enzymatische stoffen, en via anti-oxidantia aangereikt door de voeding. De belangrijkste nutriënten in deze categorie zijn:

• vitamine C
• vitamine E
• carotenoïden
• flavonoïden

Antioxidanten blokkeren het oxidatief proces door de vrije radicalen te neutraliseren. Hierbij geven ze een elektron af aan het vrije radicaal waardoor het antioxidant in feite zelf geoxideerd wordt.
Wanneer de verdedigingsmechanismen van het lichaam tegen oxidatieprocessen tekortschieten, komt het lichaam onder oxidatieve stress te staan waardoor DNA, eiwitten of lipiden kunnen aangetast worden. Men neemt aan dat dit een belangrijke factor is in het ontstaansmechanisme van heel wat aandoeningen zoals coronaire hartziekten, ziekte van Alzheimer, bepaalde kankers of autoimmuunaandoeningen.

Thee als antioxidant

De flavanolen, algemeen gekend onder de naam ‘catechinen’, omvatten de meest actieve componenten van groene theebladeren en zijn aanwezig onder een aantal verschillende chemische moleculen. De voornaamste hiervan zijn:

• Epicatechin (EC)
• Epicatechin-3-gallate (ECG)
• Epigallocatechin (EGC)
• Epigallocatechin-3-gallate (EGCG)

ECGC is aanwezig in de hoogste concentratie en zou eveneens verantwoordelijk zijn voor de voornaamste geneeskrachtige eigenschappen van groene thee.
Uit vele studies blijken flavonoïden erg krachtige antioxidanten te zijn. Ze komen vooral voor in fruit, groenten, granen en dranken zoals rode wijn en thee. Eén kopje thee zou relatief gezien evenveel antioxidatieve activiteit vertonen als vier appelen of zeven glazen sinaasappelsap. Door zijn gemakkelijk gebruik als dagelijkse drank kan de Chinese en vooral de groene thee dan ook een goede bijdrage leveren aan de gezondheid van elke mens.