Biologische winkel kiezen met EKO-keurmerk Winkels

Als je voor biologische voeding kiest, moet je ervan uit kunnen gaan dat een biologische winkel ook alleen maar biologische producten verkoopt. Om onder andere die reden heeft Stichting EKO-keurmerk het EKO-keurmerk Winkels in het leven geroepen. Waarin onderscheiden winkels met dit keurmerk zich van andere biologische winkels, hoe kun je deze winkels herkennen en welke biologische winkels hebben het EKO-keurmerk Winkels?

Waarom een EKO-keurmerk Winkels?

Er is al een EKO-keurmerk voor biologische voeding, dat garandeert dat het product niet alleen afkomstig is van de biologische landbouw, maar dat ze van een producent, handelaar of boer komen die zich extra inspant voor duurzaamheid. Dat wil alleen nog niet zeggen dat deze producten ook allemaal in de biologische winkel liggen. Het wil ook niet zeggen dat een natuurvoedingswinkel, landwinkel, biologische slager, biologische supermarkt, biologische shop-in shop winkel of webwinkel met biologische producten zich ook extra inzet voor verduurzaming. Daarom heeft Stichting Het EKO-keurmerk het EKO-keurmerk Winkels ontwikkeld. Hiermee wil de stichting niet alleen garanderen dat biologische winkels ook echt biologische producten verkopen. De stichting wil deze winkels ook stimuleren om zich verder te ontwikkelen op het gebied van gezondheid, ecologie, eerlijkheid en zorg, zodat zij ook echt een bijdrage leveren aan een gezondere en eerlijker wereld.

Welke winkels kunnen een EKO-keurmerk Winkels verkrijgen?

Een winkel kan het EKO-keurmerk Winkels voeren als:

• 90% van de producten biologisch gecertificeerd is en dus een eko keurmerk op de verpakking heeft.
• 3 van de 4 groepen verse producten 100% biologisch is en de vierde groep in ieder geval 80% biologisch gecertificeerde producten bevat.
• Minimaal 80% van de diepvriesproducten en droge kruidenierswaren biologisch is. Voorbeelden van deze producten zijn koffie, thee, rijst, pasta, broodbeleg, sap, koek en gebak, salades, blikgroente en gedroogde kruiden en specerijen.
• Minstens 80% van de vis & non-food, zoals schoonmaakmiddelen, duurzaam is. Duurzame vis is te herkennen aan het MSC-label en de viswijzer en duurzaam non-food heeft een Ecolabel, biologisch keurmerk en/of Fairtrade-keurmerk.
• De winkel winkel beschikt over duurzaamheidsbeleid waarbij de vier principes van de International Foundation for Organic Agriculture (IFOAM) zijn opgenomen en die twee verbeterdoelstellingen bevat.

Bron: Stichting EKO-keurmerk

Om welke vier groepen verse producten gaat het?

Drie van de volgende vier groepen verse producten moet volledig biologisch zijn om het EKO-keurmerk Winkels te mogen voeren:

1. Zuivel en eieren: vloeibare zuivelproducten, harde en zachte kaassoorten, (room)boter, roomproducten zoals slagroom, koksroom, melkpoeder, melk-vervangers (zoals sojamelk), pudding, verpakte kaas, geraspte kazen, verwerkte kazen, buitenlandse kazen (brie, mozarella et cetera), eieren en eiproducten.
2. Aardappel, Groente en Fruit (AGF): verse aardappel- groente- en fruitproducten, verse kruiden en paddenstoelen, noten, peulvruchten, zeewier en zeekraal (wildpluk)
3. Brood en banket: verse brood- en banketsoorten en directe bake-off producten.
4. Vlees en vleeswaren: alle soorten vlees van slachtdieren en gevogelte, orgaanvlees, schaal- en schelpdieren en vleeswaren.

Vleesvervangers en glutenvrij brood mogen (gedeeltelijk) niet biologisch zijn en wild valt buiten de productgroepen omdat dit niet biologisch gecertificeerd te verkrijgen is.
Bron: Stichting EKO-keurmerk

Duurzaamheidsbeleid

EKO-keurmerk Winkels moeten zich uiteraard houden aan de wettelijke regels op het gebied van milieu, gezondheid en hygiëne, werkgeverschap, personeelsbeleid en beloningen en goed bestuur en verantwoordelijkheid. Daarnaast moet de winkel beleid voeren op deze gebieden en hierbij streven naar steeds verdere verbetering. Bij aanvraag van het keurmerk is het ook een van de eisen dat de biologische winkel minimaal twee verbeterdoelstellingen heeft, waaronder bij voorkeur een doelstelling voor energie / CO2 reductie. Andere doelstellingen kunnen zijn:

• De (product)kennis over voeding en gezondheid van het personeel verhogen
• Voorlichting / informatie aan de klant bieden
• Zorgen voor voldoende goede fietsenstallingsplekken
• Schoonmaken en reinigen van de winkel met niet of minder schadelijke middelen
• Een gescheiden afvalinzamelingsysteem invoeren
• Beleid op voedselverspilling voeren
• Bron: Alexas Fotos, Pixabay
  Verminderen van afval richting de consument
• Goede buur/goede rol in de samenleving vervullen
• Met de lokale omgeving initiatieven ontplooien op het gebied van duurzaamheid
• De winkelruimte inrichten voor lokale producten en/of streekproducten
• Samenwerken met regionale leveranciers
• Een eerlijke beloning voor medewerkers
• Geluidsoverlast van transport voorkomen
• Groene stroom en groen gas inkopen
• Installatie van zonnepanelen
• Restwarmte gebruiken
• Participatie van minderheidsgroepen mogelijk maken

Bron: Stichting EKO-keurmerk

Hoe kun je zien dat een biologische winkel het EKO-keurmerk Winkels heeft?

De meeste winkels hebben een sticker met het zwart-witte keurmerk in de vorm van een boodschappentas op de winkelruit en hebben het certificaat ook zichtbaar opgehangen in de winkel. Het kan ook zijn dat ze erover schrijven in een (eigen) folder of magazine of in de krant.

Wie voert de controle uit?

De inspecteurs en certificeerders van Stichting EKO-keurmerk zelf of die van certificerings-, keurings- en controle-instanties die de stichting inhuurt, controleren of de winkels aan de eisen voor het EKO-keurmerk Winkels voldoet.

Hoe vaak wordt de controle uitgevoerd?

De inspecteurs voeren minstens iedere twee jaar een volledige inspectie uit, waarbij alle biologische producten in de winkel worden geteld en wordt gekeken of dit klopt met wat de winkelier zegt. Klopt het, dan mag de winkel het EKO-keurmerk Winkels blijven voeren. Klopt het niet, dan mag de winkel het EKO-keurmerk Winkels (tijdelijk) niet voeren. Daarnaast vinden tussendoor onaangekondigde flitsinspecties plaats. Hierbij controleren de inspecteurs bijvoorbeeld of het certificaat zichtbaar is. Ook telt de inspecteur van een paar productgroepen het aandeel biologisch.

Hoe streng zijn de eisen?

Biologische winkels worden geacht hun producten in te kopen bij biologisch gecertificeerde leveranciers en ook na te gaan of de leverancier nog altijd gecertificeerd is en de producten daadwerkelijk biologisch zijn. De winkelier die niet al zijn producten biologisch aankoopt, moet bijhouden hoe hoog het percentage biologische producten is dat hij inkoopt. Hierover moet hij ook een jaarrapport indienen bij Stichting EKO-keurmerk. Dit geldt ook voor winkels die niet voor 100% duurzame vis en non-food inkopen. Ook moet duidelijk zijn voor de consument welke producten niet biologisch zijn.

De winkels moet verder bij niet verpakte producten duidelijk aangeven of ze biologisch of niet-biologisch zijn. Van hetzelfde product mag een winkel niet tegelijkertijd biologische en niet-biologische varianten verkopen. Zo mogen er geen biologische en niet-biologische appels in het schap liggen. Biologische appels en niet-biologische peren mag wel.

Welke biologische winkels hebben het EKO-keurmerk Winkels?

Alle winkels van Ekoplaza en SuperFair hebben het EKO-Keurmerk Winkels, net als de boodschappenservice Beebox. Daarnaast voeren Natuurwinkel Almere, Naturijn Natuurwinkel in Culemborg, De Grote Verleiding in Kruiningen, BeterBio in Oostwold en Gimsel in Rotterdam dit keurmerk.