Verzadigde vetten vs. onverzadigde vetten, wat is gezonder?

Op alle producten die je in de Nederlandse supermarkt koopt, staat een ingrediëntenlijst met daarop de hoeveelheid vet die het product bevat. De hoeveelheid vet is altijd ingedeeld in de verzadigde en de onverzadigde vetten. Hoe houd je deze vetten uit elkaar, wat doen ze in je lichaam en welke van deze twee vetten is nou (on)gezonder?

Vetten

Vetten in eten worden vaak als ongezond en dikmakend gezien, maar toch zijn vetten essentieel om je lichaam optimaal te laten functioneren. Het menselijk lichaam is voor een deel opgebouwd uit vetten en de organen bestaan zelfs voor minimaal 50% uit vet. Ook bevatten alle soorten vetten belangrijke vitaminen, mineralen en antioxidanten die een gunstig effect hebben op je lichaam. Helemaal geen vet binnenkrijgen is dus helemaal niet goed voor je, het is een onmisbare voedingsstof voor je lichaam.

Vanaf 1960-1970 is de trend ontstaan van het aangeven van verzadigde en onverzadigde vetten. Al snel werden verzadigde vetten als slecht gezien en onverzadigde vetten als goed. Diëten werden hierop aangepast en verzadigde vetten werden zoveel mogelijk vermeden.

Wat zijn verzadigde vetten?

Verzadigde vetten zitten vooral in dierlijke producten. Dierlijke producten zijn o.a. zuivel en vlees. Niet alleen voor de hand liggende producten zoals vlees zijn dierlijk, maar in heel veel snoep, zoals chocolade en in olies worden botten van dieren verwerkt waardoor deze producten ook dierlijk worden. Meestal zijn verzadigde vetten hard bij kamertemperatuur, en smelten ze bij een hogere temperatuur.

Wat doen verzadigde vetten in je lichaam?

Door verzadigde vetten in je lichaam stijgt je cholesterolgehalte. Een hoog cholesterolgehalte is niet gezond, omdat dit er voor kan zorgen dat er vet op de wanden van de bloedvaten wordt afgezet, waardoor je bloedvaten kunnen dichtslibben. In de praktijk kan dit leiden tot hart- en vaatziekten. Een te hoog cholesterolgehalte is niet goed, maar cholesterol is wel heel belangrijk voor je lichaam. Cholesterol speelt een belangrijke rol bij de opbouw en werking van lichaamscellen en bij de opbouw van hormonen. Zonder cholesterol functioneert je lichaam dus niet goed. Verzadigde vetten zijn dus niet per definitie slecht, alleen als je er teveel van binnenkrijgt kan je cholesterolgehalte snel naar een ongezonde hoogte stijgen.

Wat zijn onverzadigde vetten?

Onverzadigde vetten komen meestal uit plantaardige producten, zoals olie, vis en noten. Verzadigde vetten zijn vloeibaar bij kamertemperatuur en worden harder bij een lagere temperatuur.

Wat doen onverzadigde vetten in je lichaam?

Onverzadigde vetten zorgen ervoor dat je cholesterolgehalte daalt, waardoor je minder kans hebt op hart- en vaatziekten. Vaak krijgen mensen met een te hoog cholesterolgehalte een dieet voorgeschreven met alleen maar onverzadigde vetten, maar waarbij verzadigde vetten ten strengste moeten worden vermeden.

Wat is het verschil?

Verzadigde vetten en onverzadigde vetten zijn verschillend, omdat de samenstelling van de vetzuren waaruit ze bestaan anders is. Alle vetten bevatten vetzuren, deze zuren bestaan uit koolstofatomen en waterstofatomen. De waterstofatomen zijn gebonden aan de koolstofatomen. Als alle bindingen van een koolstofatoom bezet zijn door waterstofatomen, dat is het een verzadigd vetzuur; dus verzadigd vet. Als niet alle bindingen van een koolstofatoom bezet zijn door waterstofatomen, dan maken twee koolstofatomen een dubbele binding, waardoor er nog ruimte is om andere stoffen te binden. Een stof die in dit geval gebonden kan worden is waterstof. Bij deze samenstelling van vetzuren spreken we van onverzadigd vet. In het kort: de twee soorten vetten zijn verschillend in de samenstelling van de vetzuren, waardoor de onverzadigde versie andere stoffen aan zich kan binden en de verzadigde versie niet.

Welke van de twee is beter?

Onverzadigde vetten zijn vele malen gezonder dan verzadigde vetten. Voor allebei de soorten vetten geldt dat teveel niet goed is, want zowel een hoog als een te laag cholesterolgehalte is niet goed voor je lichaam. Wel is het zo dat in heel veel producten die in de supermarkt te koop zijn, verzadigde vetten zitten, waardoor je cholesterolgehalte veel sneller te hoog dan te laag zal worden. Het is dus beter om verzadigde vetten te vermijden en meer onverzadigde vetten te eten.