Bier als sportdrank verantwoord?

Een groot biermerk is in het najaar van 2015 bezig hun huidige en nieuwe producten, waaronder alcoholvrij bier, te promoten onder verschillende doelgroepen. Onder deze doelgroepen vallen de sporters, het biermerk promoot hun drank als zijnde "sportdrank". Stuitende op hun folder met de slogan "verfrissend én verantwoord" rees de vraag hoe verantwoord het promoten van alcoholvrij bier nu eigenlijk is en of het daarnaast geschikt is als sport- of hersteldrank.

Wat zegt de producent?

Het bier is een goed alternatief voor pils, frisdranken, vruchtensappen of andere alcoholhoudende dranken. Het drankje bevat minder dan 30 kilocalorieën per 100ml en valt daarom in de categorie "middenwegproducten" volgens de Richtlijnen Voedselkeuze uit 2011. In een gezond voedingspatroon wordt over het algemeen bewust gekozen voor de voorkeursdranken als water, koffie en thee zonder suiker en andere dranken zonder energetische waarde, met de mogelijkheid om af en toe te kunnen kiezen voor een middenwegproduct zoals alcoholvrij bier. Dranken die meer dan 30 kilocalorieën per 100 ml bevatten, zoals frisdranken en alcoholische dranken, vallen in de uitzonderingscategorie en kunnen een negatieve invloed hebben op het realiseren van een gezonde voeding. Alcoholvrij bier past dus prima binnen een gevarieerd voedingspatroon.

Voor wie is het bedoeld?

De vermeende doelgroepen volgens het biermerk voor alcoholvrij bier zijn de volgende:

• Volwassenen die regelmatig alcoholhoudende dranken drinken. Alcoholvrij bier is een goede vervanger, wanneer men op het lichaamsgewicht wil letten.
• Sporters die hun vochtbalans tijdens en na het sporten willen aanvullen. Als vervanging voor het gezellige alcoholhoudende biertje in de sportkantine na bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd.
• Zwangere vrouwen die hun biertje tijdens de zwangerschap niet graag laten staan. Tijdens de zwangerschap horen vrouwen geen alcohol te drinken, met alcoholvrij bier kan er zonder schadelijke gevolgen voor de baby genoten worden van de gezelligheid van bier.
• Personen die normaal gesproken alcohol moeten laten staan wegens medicijngebruik. Alcoholvrij bier beïnvloedt de werking van medicijnen niet.
• Gelovigen die als zondaars beschouwd worden als er alcohol gedronken wordt omdat het niet past binnen de religieuze opvattingen. Een alcoholvrij biertje kan zonder schande gedronken worden.

Waarom zou men willen kiezen voor alcoholvrij bier?

Met stip op één: omdat het vernieuwde advies van de Gezondheidsraad (november 2015) luidt: "Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag "

Niet alleen wordt met alcoholvrij bier, als vervanger van alcoholische dranken de alcoholinname geminderd, er worden ook veel calorieën bespaard. Alcohol levert namelijk 7 kilocalorieën per gram. Drie glazen pils levert je dan al gauw meer dan 250 kcal. Het laten staan van de alcohol heeft dus gunstige gevolgen op zowel de gezondheid als het gewicht. Door het laten staan van alcohol neemt men minder energie tot zich en wordt ook het eetlustopwekkende gevoel voorkomen wat bij alcohol gepaard gaat. De kans dat men extra gaat snaaien tijdens het drinken is dus kleiner met een alcoholvrij biertje. Hierdoor kan dus overtollig gewicht verloren worden of voorkomen worden dat het gewicht stijgt.

Een alcoholpercentage van minder dan 2% heeft een positief effect op de vochtbalans. Een hoger percentage alcohol leidt tot vochtafdrijving doordat de aanmaak van het anti-diuretisch hormoon wordt tegengewerkt, hierdoor wordt de urineproductie verhoogd waardoor men uitgedroogd kan raken. Dit effect vindt niet plaats wanneer een drank minder dan 2% alcohol bevat. Over uitdroging valt nog wel verder te discussiëren als gekeken wordt naar de aflevering van het NTR programma ‘Focus’ over alcohol. Hierin wordt beweerd dat ondanks het diuretische effect van alcohol er absoluut niet meer vocht uitgescheiden wordt ten opzichte van de (semi-)nuchtere toestand.

Door het kiezen voor alcoholvrij bier loopt men verder ook minder risico op het krijgen van een beroerte of andere coronaire hartziekten. Daarnaast zijn er associaties met een verhoogd alcoholgebruik en het risico op borstkanker, darmkanker en longkanker. Het doet het lichaam er dus goed aan om te kiezen voor een alcoholvrij biertje.

De voor- en nadelen van alcoholvrij bier als sport- of hersteldrank

Voordelen

Hop, gerstemout en tarwe, de hoofdingrediënten bij de bierbrouwerij, leveren koolhydraten en daarmee energie. Na een intensieve sportbeoefening is het belangrijk om binnen twee uur (een deel van) de glycogeenvoorraad weer aan te vullen om het lichamelijke herstel te bevorderen. Alcoholvrij bier kan een mogelijkheid zijn om dit te bereiken, echter bevat één drankje niet voldoende koolhydraten om volledig te kunnen aanvullen waardoor er altijd extra bij gegeten moet worden.

Of men nu wel of niet meer moet plassen van alcoholische dranken, dat maakt in dit geval niet uit. Alcoholvrij bier levert gewoon het vocht om de vochtbalans aan te vullen. Wie het lekker vindt om na het finishen van een halve marathon een alcoholvrij biertje achterover te tikken om de overwinning te vieren, kan gerust zijn gang gaan.

Nadelen

Tijdens het sporten moet de vocht- en energiebalans zo goed mogelijk aangevuld, of in stand gehouden worden zonder dat dit een risico op maagklachten met zich meebrengt. Alcoholvrij bier bevat koolzuurhoudend gas en kan daarom mogelijk niet geschikt zijn tijdens de sportbeoefening omdat het eventueel maagproblemen met zich mee kan brengen. Dit is wel persoonlijk dus het is aan te raden om dit te testen van tevoren voordat de maaginhoud omhoog komt.

Alcoholvrij bier bevat te weinig natrium om te dienen als sportdrank. Natrium is belangrijk voor de vochthuishouding in het lichaam, daarnaast zorgt het dat het lichaam extra vocht vast gaat houden en geeft het een dorstprikkel. Optimaal is 0,5 gram tot 0,7 gram natrium per liter vocht. Alcoholvrij bier bevat ongeveer 0,01 gram natrium per liter. Toevoeging van natrium is dus noodzakelijk.

Als hersteldrank is alcoholvrij bier helaas ook niet volledig omdat het geen eiwitten (proteïne) bevat. Eiwitten zijn de bouwstoffen die de essentiële aminozuren leveren welke het lichaam nodig heeft om spiermassa te herstellen en eventueel op te kunnen bouwen. Men doet er dus verstandig aan om nog iets van eiwitten te eten naast het alcoholvrije biertje. Let wel, noten bijvoorbeeld gaan prima samen met een biertje maar bevatten te veel vet om te dienen als eiwitrijke snack na het sporten. Een bakje magere kwark of een boterham met kipfilet is een betere keuze, maar of dit nu zo goed smaakt samen?

Wat zijn de negatieve aspecten van het promoten van alcoholvrij bier?

Het promoten van alcoholvrij bier kan mogelijk wat omstreden zijn. Het product is gericht op de doelgroep volwassenen maar het is een zeer reëel gegeven dat alcoholvrij bier gedronken gaat worden door jongeren van 16-17 jaar. Redenen die daarvoor gebruikt worden zijn onder andere dat jongeren de drank gaan drinken om zo mogelijk bij een sociale groep te horen waar ze anders buiten vallen, ze kunnen zich aansluiten bij de "coole" mensen die wel mogen drinken. Daarnaast is het een gezonder alternatief voor alcoholhoudend bier.

Deze meningen zijn natuurlijk persoonsgebonden maar kunnen in de maatschappij wel wat ophef met zich meebrengen. De minimale leeftijd om alcohol te kunnen kopen en consumeren is niet voor niks verhoogd van 16 naar 18 jaar. Het zou een verkeerd beeld kunnen schetsen wanneer de 16-jarigen alcoholvrij bier moeten drinken totdat ze echt mogen meedoen. Tegenstanders zeggen daarom dat alcoholvrij bier niet gepromoot mag worden omdat het voor jongeren de stap naar alcoholisch bier te makkelijk gemaakt wordt. Daarnaast wennen ze al aan de smaak van bier waardoor de kans groot is dat er later alcoholhoudend bier gedronken gaat worden, dit is niet goed voor de gezondheid.

Niet alleen jongeren, ook de andere doelgroepen zoals zwangere vrouwen en gelovigen zouden met een alcoholvrij biertje in hun hand onder vuur kunnen staan omdat het toch “bier” blijft. Een drankje dat geassocieerd wordt met de alcoholische variant.

Conclusie

Uiteindelijk moet iedereen voor zichzelf bepalen wat er gedronken wordt op welk tijdstip. Vanuit gezondheidsoverwegingen zou het advies nog altijd luiden om het alcoholvrije bier te laten staan en te kiezen voor water, thee of koffie (zonder melk en suiker) omdat deze dranken calorievrij zijn en daardoor kunnen bijdragen aan een gezond gewicht. Alcoholvrij bier is wel een prima keuze om het alcoholische drankje te vervangen op bijvoorbeeld feestjes of in de kroeg, voor mensen die normaal gesproken een alcoholische drank nuttigden. Elk ander persoon zou kunnen overwegen of een alcoholvrij biertje past binnen zijn of haar wensen, doelstellingen, en (sociale) omgeving op dat specifieke moment.