Stevia, hét alternatief voor suiker?

We zien het steeds vaker opduiken in allerlei producten, stevia. We weten inmiddels dat geraffineerde kristalsuiker simpelweg slecht is en in de meest uiteenlopende producten verwerkt wordt. Door de aandacht die er aan gegeven wordt, zijn er steeds meer producenten die op zoek gaan naar alternatieven in hun producten. Stevia is zo'n alternatief, maar is het ook echt een goed alternatief voor suiker?

Oorsprong stevia

De steviaplant, voluit Stevia Rebaudiana en een geslacht uit de composietenfamilie, is een erg krachtig zoetmiddel uit Zuid-Amerika. Er bestaan ruim 200 soorten. Het wordt in Zuid-Amerika al honderden jaren gebruikt als zoetmiddel (bijvoorbeeld een blad in de thee zorgt voor het zoetje). Het is wel 200 tot 300 maal zo krachtig als de bij ons bekende geraffineerde kristalsuiker. Het heeft echter tot 2011 geduurd, voordat het in de gehele Europese unie toegepast mocht worden. Stevia die in Europa wordt gebruikt, is afkomstig uit Brazilië en Paraquay.

Is stevia altijd goed?

Of stevia altijd goed is, kan met een ontkenning beantwoord worden. Stevia wordt wel als goede vervanger van de bekende geraffineerde kristalsuiker gezien. Echter, de toepassing van stevia – ook in de vorm van een zoetmiddel als E-nummer (E960) verwerkt - is niet onbeperkt qua inname.

Als je dagelijks grotere hoeveelheden stevia naar binnen werkt (alles meer dan 4 mg per kilo lichaamsgewicht is eigenlijk te veel), dan kan dit behoorlijk laxerend werken. In de praktijk wil dat bijvoorbeeld zeggen dat je niet drie liter light frisdrank met stevia per dag naar binnen moet werken.

Als je als uitgangspunt suiker neemt, dan bevat cola bijvoorbeeld normaal 9 gram suiker per 100 ml. Cola met stevia zal zo’n 3 tot 4 gram suiker per 100 mg vervangen.

Toepassing

Stevia blijft stabiel bij verhitting en kan dus in kook- en bakproducten toegepast worden. Het is terug te vinden in producten zoals:

• Frisdranken en vruchtendranken
• Yoghurtproducten
• IJs
• Chocolade, kauwgom en snoep algemeen
• Div. (zoete) desserts
• Allerlei suikervervangers
• Soepen, sauzen en dressings

Maar heb je het plantje in huis, en je ziet het plantje steeds vaker in de biologische hoek van het tuincentrum, dan kan je dit prima gebruiken. Te denken valt aan een kopje thee met een zoetje (één of twee blaadjes is al voldoende). Maar ook in een frisse salade of vermalen in een zelfgemaakte saus.

Nasmaak

Producten gezoet met stevia, bevatten vaak ook nog geraffineerde kristalsuikers (1/3 stevia 2/3 suiker). Dit heeft te maken met het gegeven dat alleen stevia in een product (als zoetmaker) een ietwat bittere nasmaak zal geven. Bij teveel stevia in een product, kan deze smaak gaan overheersen. Gemiddeld zal een product met stevia dus ruim 30% minder calorieën bevatten (omdat er helaas ook nog gewone suiker in zit).

Calorieën

Stevia zelf bevat geen calorieën, maar de meeste producten waar het in zit wel. Het blijft dus zinvol om op de verpakking te kijken op hoeveel calorieën je totaal uitkomt per product.

Misleidend

Het lijkt niet voor alle producten te gelden. Er zijn aanwijzingen dat bijvoorbeeld bij frisdrank het gebruik van stevia misleidend kan zijn. Het lichaam lijkt bij frisdrank te denken geconfronteerd te worden met suiker en anticipeert hierop door een stijging te verwachten van de feelgood neurotransmitter serotonine. Aangezien dit met stevia niet gaat gebeuren, kan vervolgens een hongergevoel ontstaan. Hoewel concreet wetenschappelijk onderzoek uitblijft, zijn er wel verschillende gezondheidswebsites die hier heel over schrijven.

Zelf met stevia aan de slag

Behalve het blaadje in de thee kan je het op veel manieren inzetten. Doe het als volgt:

• Spoel de blaadjes van het plantje goed schoon onder stromend water (om de viezigheid er af te halen).
• Laat de bladeren vervolgens drogen en maal deze aansluitend zo fijn als mogelijk.
• De schone fijngemaakte stevia opnieuw even weken (ter voorbereiding op het droogproces).
• De substantie kan daarna gedroogd worden om vervolgens toegepast te worden.

Vind je dit alles teveel werk, dan is het in de biologische winkel meestal wel te koop in vloeibare vorm of in poedervorm. Aangezien het veel zoeter is dan de geraffineerde suiker, is het zinvol terughoudend te zijn met de hoeveelheden in een product. Probeer zelf uit wat je als prettig ervaart.

Is het zaligmakend?

Stevia is een prima vervanger voor de suiker zoals wij deze kennen, maar het is niet vanzelfsprekend dat een product met stevia ook gezond is. Een product met stevia bevat minder calorieën, maar het blijft zinvol om te kijken waar je totaal qua calorieën op uit komt. Pas het (ook vers) met verstand toe en dan kan het een prima vervanger zijn voor de geraffineerde suikers.