Zilte zeekool, onbekende groente en vaste plant
Zeekool is een eetbare vaste plant die niet erg veel bekendheid geniet. Toch is het geen nieuw gekweekte plant om als vaste of eetbare plant dienst te doen. De naam kool is herkenbaar in verband met de vorm van het ietwat vlezige blad van de plant en in menig tuin is het een leuke ietwat aparte plant met de witte bloemetjes. Wat is de zeekool eigenlijk voor plant en hoe is deze ook te eten?
Zeekool, de historie
Zeekool, officieel Crambe maritima, is afkomstig van de koolfamilie, officieel brassicaceae. De plant komt oorspronkelijk veel voor langs de Atlantische kuststreken van Frankrijk en Groot-Brittannië. Dit heeft te maken met het gegeven dat de plant op zijn best is in zilte grond. Maar de plant is ook te vinden langs de kuststreken van de Oostzee, denk hierbij aan Denemarken, Finland en Zweden. Tenslotte komt de plant in het wild ook voor langs de kust van de Zwarte Zee, zoals bij de Turkse kustlijn. In de 18e eeuw werd de plant al beschreven, maar men gaat er vanuit dat het eigenlijk een soort oerkool is die reeds ver voor de huidige jaartelling bestond.
Zeekool in Nederland
Als je in Nederland gekweekte zeekool wilt, dan kan je deze kopen bij de meer exclusieve winkels of eten in restaurants die de meer aparte groenten serveren. Met name langs de Afsluitdijk en het hele Waddengebied wordt de plant verbouwd. In het wild is het echter een beschermde plant.
De mooie plant
Zeekool lijkt, zonder bloemen, op een echte kool met het ietwat gerafelde vlezige blad. De kleur is groen met een grijzige ondertoon, er komen kleine witte bloemetjes in en de plant wordt doorgaans zo’n vijftig centimeter hoog. De plant gedijt het beste op zilte grond en vandaar dat de plant ook op die plekken gekweekt wordt.
Deze plant in de eigen tuin houden is ook mogelijk, maar let dan goed op de grond waarin de plant staat. De plant heeft behoefte aan voedzame, goed gedraineerde en ietwat zandige grond. Een beetje extra voeding in de vorm van zeewierkalk of gedroogde zeealgen is prima.
De eetbare plant
De zeekool, althans de gebleekte scheuten (zijn gemiddeld vijftien centimeter lang), hebben een typische koolsmaak met een klein bittertje. Hoe dichter ze bij de kustlijn staan, hoe zilter de smaak is. Uitkijken voor (oude) bladeren, want die zijn over het algemeen echt te bitter om te eten.
Klaar maken voor consumptie
- De scheuten zijn, uiteraard goed schoongemaakt, prima rauw te eten. De kleine jonge blaadjes kunnen ook nog wel in een salade verwerkt worden.
- Het stomen of roerbakken van de scheuten kan ook. Combineer het met andere groenten, bij voorkeur planten welke net iets zoeter zijn. Zo krijg je balans in de smaak.
- De scheuten kunnen ook gekookt worden. Bind ze vast en leg ze maximaal vijftien minuten in kokend water.
- Romig worden ze door ze met een beetje roomboter in de koekenpan te bakken.
Combineer zeekool op het bord
Zeekool is prima te combineren met aardappelen, bijvoorbeeld in de vorm van een stamppotje met een mager stukje rundvlees. Als je gaat roerbakken dan is het zinvol om er bijvoorbeeld een zoetere paprika en/of wat klein gemaakte tomaatjes bij te doen. Vul het aan met wat kappertjes en wat zoetere mais. Zeevruchten in de vorm van Hollandse garnaaltjes of rivierkreeftjes combineren ook prima met zeekool. Ga je ze romig bakken, dan kan je ze prima eten met een kruimig aardappeltje aangevuld met wellicht met een stukje witvis of kabeljauw. Maak het geheel af met wat bieslook.
Gezondheidsaspecten
Zeekool is gezond en past prima in een gezond voedingspatroon. Zeekool bevat de volgende vitamines en mineralen:
- Vitamine A, B1-B2-B5-B6-B9, C, D, E en K*
- Calcium
- IJzer
- Kalium
- Zwavel
* = Vitamine K is niet bij zoveel mensen bekend. Vitamine K of Fylochinon is nodig voor een goede bloedstolling en aanmaak van botten. Vitamine K bestaat uit K1, terug te vinden in allerlei soorten eten en drinken. Vervolgens maken bacteriën de stof K2, ook wel menachinon genaamd, in de dikke darm aan. K2 komt in kleinere hoeveelheden ook in lever, kaas en eigeel voor.
Tot slot
Zeekool is niet zo bekend en dat maakt het mogelijk ook niet zo bemind. Echter, deze zilte groente is erg smaakvol, gezond en op verschillende manieren klaar te maken in de keuken. Tenslotte kan de plant met witte bloemetjes ook een aanwinst zijn voor je tuin. Een veelzijdige groente en plant die meer aandacht verdient.