Bottenbouillon: voordelen voor de gezondheid en basisrecept
Bottenbouillon staat in 2018 weer erg in de belangstelling. Dit omdat men opnieuw ontdekt dat het eten van bottenbouillon talloze voordelen voor de gezondheid heeft. Vele wetenschappelijke onderzoeken onderbouwen de heilzame werking van bottenbouillon. In 2007 stond er een artikel in de New York Times met de titel “The Science of Chicken Soup” waarin een kinderarts zei dat kippensoep bij verkoudheden een betere keuze was dan de middelen die normaal tegen verkoudheden worden voorgeschreven. Bottenbouillon wordt zelfs beschouwd als gezondheidsdrank. Bottenbouillon is echter niet nieuw. Al meer dan 4000 jaar geleden werd er door onze verre voorouders een bouillon getrokken van resten die overbleven na een maaltijd. Dit om verspilling te voorkomen. Maar wat zijn nu die voordelen van bottenbouillon en wat is een basisrecept?
Let op
Dit artikel is informatief bedoeld. Heb je vragen over je gezondheid dan is je behandelend arts je eerste aanspreekpunt.
Wat is bouillon?
Bouillon wordt gemaakt door extractie. Dit betekent dat je de belangrijke voedingsmidddelen uit de botten “trekt” met behulp van een oplosmiddel. Bij bouillon wordt als oplosmiddel water gebruikt. Bouillon is smaakvol en zit bomvol voedingsstoffen. Het wordt als basis voor soep, sauzen en jus gebruikt.
Wat is bottenbouillon?
Bottenbouillon wordt gemaakt door een mengsel van bindweefsel en botten van dieren te laten sudderen. Bottenbouillon kan getrokken worden met botten, vinnen, snavels, hoeven, merg, bindweefsel en spieren van bijna elk dier. Denk bijvoorbeeld aan rund, varken, kip, hert en vis. Er rouleren veel verschillende recepten voor bottenbouillon. De belangrijkste benodigdheden zijn een grote pan, water, azijn en botten. Je kunt voor azijn ook citroensap of zure wijn nemen. Als je het water zuurder maakt door azijn, citroensap of zure wijn zorgt dit ervoor dat de mineralen uit de botten gemakkelijker vrijgemaakt worden en daarna in het water (extractiemiddel) terechtkomen
Vitaminen en mineralen
Over het algemeen is bottenbouillon erg voedzaam. De samenstelling en de hoeveelheid nutriënten is afhankelijk van de ingrediënten die je gebruikt. Denk hierbij aan:
Dierlijke botten
Dierlijke botten bevatten dezelfde mineralen als menselijke botten. Dierlijke botten bevatten de mineralen: calcium, fosfor, kalium, magnesium en de sporenelementen mangaan en koper.
Visgraten
Gebruik ook eens voor de (smaak)afwisseling visgraten in de bottenbouillon. Deze zijn namelijk rijk aan jodium en geven je bouillon een andere touch.
Bindweefsel
Als je aan je bottenbouillon bindweefsel toevoegt wordt het verrijkt met glucosamine en chondroïtine. Glucosamine heb je nodig voor de veerkracht van je kraakbeen. Ook chondroïtine is van belang voor je gewrichten. Het voorkomt de afbraak van kraakbeen.
Merg
Merg biedt vitamine A, vitamine K2, mineralen zoals zink, ijzer, boor, mangaan en selenium, evenals omega-3 en omega-6 vetzuren. Verder bevatten al deze dierlijke grondstoffen collageen. Dit verandert na koken in gelatine, dat verschillende essentiële aminozuren oplevert.
Voordelen bottenbouillon
Bottenbouillon heeft vele gezondheidsvoordelen. Dit is afhankelijk van de gebruikte ingrediënten. Gebruik een mix van botten, bindweefsel, merg en liefst ook graten. Dit zorgt ervoor dat je bouillon uiteindelijk zoveel als mogelijk belangrijke voedingsmiddelen bevat. Daarnaast zorgt een mix van verschillende ingrediënten ervoor dat de kans dat je de belangrijkste essentiële voedingsmiddelen binnenkrijgt groter is. Voordelen voor de gezondheid van bottenbouillon zijn:
Darmpermeabiliteit
Bij een verhoogde darmpermeabiliteit zijn je bloedbaan en je darmen minder afgescheiden. Stoffen die normaal niet door je lichaam worden toegelaten lekken in je bloedbaan wat kan leiden tot ontstekingen en andere problemen. Het lijkt erop dat glutamine dat in gelatine zit voor een verbetering zorgt bij mensen die last hebben van een verhoogde darmpermeabiliteit.
Ontstekingsremmende werking
De aminozuren in bottenbouillon hebben een sterke ontstekingsremmende werking. Hierdoor kan het eten ervan helpen beschermen tegen ziekten.
Helpt bij gewichtsverlies
Als je geregeld soep als hoofdmaaltijd gebruikt kun je de kans op gewichtsverlies vergroten. Het is namelijk zo dat je als je soep eet je meestal minder calorieën verorbert dan bij een standaard maaltijd. In soep en dan met name in bottenbouillon zitten weinig calorieën. Daarnaast zit in bottenbouillon gelatine. Deze stof zorgt ervoor dat je een voller buikgevoel hebt. Je hongergevoel wordt zo verminderd, waardoor je in totaal minder eet.
Bevordert slaap
Glycine is een bestanddeel van bottenbouillon en zorgt voor de verbetering van je slaap. Door een toename van de neuropeptiden kan glycine indirect bijdragen aan een vermindering van de slaperigheid overdag. Dit is alleen bij ratten waargenomen (bijdrage neuropeptiden), maar men vermoedt dat bij mensen dezelfde neuropeptiden worden beïnvloed.
Basisrecept en bereidingswijze
Ingrediënten
- 2 liter water
- 1 eetlepel (15 ml) appelciderazijn
- 1 kg dierlijke botten/ bindweefsel en graten
- Zout en peper naar smaak
Bereidingswijze
Doe alle ingrediënten in een grote pan. Breng alles aan de kook. Laat alles 10 tot 24 uur sudderen. Hoe langer de bottenbouillon suddert, hoe beter de smaken en voedingsstoffen aan de botten onttrokken kunnen worden. Laat de bouillon afkoelen. Zeef de bouillon, bewaar de vloeistof en gooi de inhoud van de zeef (de vaste delen) weg.
Verdere aanbevelingen
Om optimaal gebruik te maken van de voedingswaarde van bottenbouillon kun je een mix van verschillende soorten dierlijke weefsels en botten maken. Visresten kun je bij de visboer vinden. Botten, merg en bindweefsel zijn bij de slager te verkrijgen.
Smaakmakers
Om de smaak van de bottenbouillon te verfijnen kun je verschillende soorten groenten toevoegen. Ook kun je specerijen of kruiden toevoegen. Reeds bij het sudderen kun je veel voorkomende groenten als wortel en ui toevoegen. Bij smaakmakers kun je denken aan knoflook en tijm. Verder kun je natuurlijk ook nog ontelbare specerijen toevoegen om de smaak van de bottenbouillon te verbeteren.