Minder vlees op je bord

Veel mensen eten dagelijks een portie vlees. In dit artikel redenen waarom minder vlees eten beter is en hoe je minder vlees kan consumeren.

Waarom minder vlees eten?

Er zijn 3 belangrijke redenen om minder vlees te eten:

• gezondheid
• milieu
• dierenwelzijn

Gezondheid

Vlees bevat dierlijke eiwitten. Een dagelijkse inname van dierlijke eiwitten is niet nodig. Vaak krijgen we meer dierlijke eiwitten binnen dan we nodig hebben. Dit leidt tot gezonheidsproblemen zoals:

• spijsverteringsproblemen
• verhoogde kans op auto-imuunziekten
• vermoeidheid
• verhoogde kans op kanker

Hiernaast heeft vlees eten nog andere gezondheidsrisico's zoals:

• overgewicht met als gevolg andere "welvaartsziekten"
• verhoogde cholesterol
• inname van giftige stoffen die opgeslagen liggen in vetweefsel of organen van dieren

Bovendien eet je als je veel vlees eet minder andere voedingsmiddelen zoals groenten of granen. Een Westerse maaltijd bestaat vaak uit een grote hoeveelheid vlees met een beetje groenten en/of granen. Een evenwichtige maaltijd bestaat uit veel groenten en wat granen (zetmeelrijke voedingsmiddelen algemeen) en een beetje vlees (richtlijn is ter grootte van je handpalm). Door teveel vlees te eten, krijg je minder belangrijke voedingsstoffen binnen.

Milieu

De landbouwindustrie heeft een niet te verwaarlozen effect op het milieu: er worden meer dieren gekweekt dan ooit om aan de groeiende vraag te voldoen. Hierdoor is er een tekort aan goede voedingsmiddelen voor de dieren en krijgen de dieren kunstmatige voedingsmiddelen (die ook geproduceerd moeten worden en waar grondstoffen voor nodig zijn).

Voor de productie van vlees is er water nodig. Dit water wordt virtueel water genoemd omdat dit water niet zichtbaar is (in het lapje vlees). Zo zijn er berekeningen voor veel voedingsmiddelen die we dagelijks gebruiken. Bij deze berekeningen valt het meteen op dat vlees ontzettend veel water nodig heeft: 1 kilo vlees heeft (afhankelijk van het soort vlees) 5000 tot 15000 liter water nodig om geproduceerd te worden. De vraag naar vlees groeit terwijl de watervoorraden (zoet water) dalen. Er zijn berekeningen dat binnen 50 jaar grote watervoorraden uitgeput zullen zijn. Naast waterzuivering is minder water verbruiken een belangrijk item.

Andere milieugevolgen van vlees zijn: voedselkilometers (veel vlees wordt geïmporteerd), mestoverschot, tekort aan grondstoffen (de dieren moeten ook eten), ontbossing (op veel plaatsen worden bossen weggekapt voor dieren) en het gebruik van chemische middelen bij het bereiden van dierenvoeding en het ontsmetten van slachthuizen en slagerijen.

Dierenleed

Dieren hebben steeds minder waarde en worden meer als consumptiegoed gezien. Hierdoor is het welzijn van de dieren ondergeschikt aan de economische waarde van de dieren. Hiervan zijn er ontzettend veel voorbeelden zoals de legbatterijen, kwekerijen, selectief "vernietigen" van dieren, economisch rendabele slachtmethoden (lopende banden ed), dierentransport, enz... Enkel als de vraag afneemt, krijgen dieren een betere behandeling. Investeren in de gezondheid van een dier zal dan rendabeler zijn dan investeren in een groot aantal dieren.

Hoe minder vlees consumeren?

Hebben we vlees nodig?

Sommige mensen krijgen gezondheidsproblemen als ze geen vlees eten. Volgens sommige deskundigen is dit een ontwenningsverschijnsel dat vanzelf verdwijnt na een aantal dagen, weken of maanden (hier bestaan verschillende theoriën gebaseerd op verschillende onderzoeken over). Volgens andere deskundigen hebben sommige mensen wel vlees nodig terwijl anderen zonder vlees kunnen. Het is echter af te raden zonder medisch advies een vleesrijk dieet om te gooien naar een veganistisch dieet.

Vegetariër of veganist?

Een vegetariër eet enkel dierlijke producten afkomstig van levende dieren zoals melk en eieren (sommige vegetariërs eten wel vis) en een veganist eet geen enkel dierlijk product.

Tips om minder vlees te eten

• Las één volledig vegetarische dag in (ook zonder charcuterie).
• Vleesvervangers bestaan in steeds meer soorten en zijn niet meer zo smaakloos als een aantal jaren geleden. Naast de gewone heb je nu ook bereide en gekruide. Sommige zijn echter niet geschikt voor een veganistisch dieet omdat ze wel kippeneiwit of kaas bevatten. Enkele gekende vleesvervangers zijn: quorn (gemaakt van schimmel). sojareepjes en tofu en tempeh (gemaakt van sojabonen), seitan (gemaakt van tarwe) en veggieburgers en vegetarische nuggets (met groentenvulling en aangevuld met soja-afgeleiden). De gezondheidsrisico's van vleesvervangers staan echter nog ter discussie (zie bronnen en referenties).
• Snij vlees in kleinere stukken bij het serveren: meerdere stukken geeft al sneller het gevoel dat je meer op hebt.
• Serveer meer groenten en zetmeelproducten dan vlees per persoon.
• In veel bereidingen kan je vlees ook vervangen door groenten of fruit zoals bloemkool, champignons, rozijnen, paprika, enz... . Dit zal een ander smaak geven, maar deze smaken gaan meestal goed samen met de andere ingedriënten die we bij vlees voegen.
• Koop biologisch vlees (of hoevevlees): dat geeft een sneller verzadigd gevoel en bevat ook meer voedingsstoffen en minder vetten.
• Eet minstens één keer in de week vis.
• Varieer veel groenten: eet zoveel mogelijk verschillende groenten (rauw of gekookt) en probeer nieuwe smaken uit.