Ontwikkeling in de (pre)puberteit

Ontwikkeling in de (pre)puberteit Tijdens de puberteit verandert een kind in een volwassene. Dit is zowel voor het kind als voor de ouders een lastige periode. De puberteit wordt voorafgegaan door de prepuberteit. De prepuberteit is de overgang naar lichamelijke volwassenheid, de puberteit de overgang naar geestelijke volwassenheid.

Hormonen

De puberteit wordt vooral veroorzaakt door een verandering in de hormoonhuishouding. Deze start in de hersenen. De prepuberteit start met een groeispurt. In de puberteit gaan geslachtskenmerken veranderen. Dit komt door de ontwikkeling van de geslachtshormonen testosteron (bij jongens) en oestrogeen (bij meisjes). Deze hormonen zijn al aanwezig bij de geboorte, maar worden pas echt veel ontwikkeld vanaf dat kinderen 7 zijn. Dan duurt het nog bijna 5 jaar voordat de effecten te merken zijn.
Testosteron regelt het groeien van de spieren en agressie, oestrogeen regelt de menstruatie, vet- en botgroei. Beide hormonen zijn aanwezig in zowel mannen als vrouwen, alleen is bij mannen veel meer testosteron aanwezig (en daardoor dominant) en bij vrouwen meer oestrogeen. Hormonen zorgen voor een uitvergroting van emoties. Omdat de hormoonspiegel erg schommelt, wordt daardoor 'het vergrootglas' steeds verplaatst. Hierdoor hebben veel pubers last van stemmingswisselingen en hebben ze soms extra lange buien van somberheid/boosheid/blijheid.

Hersenen

De hersenen zijn erg actief tijdens de puberteit. Ze veranderen nog steeds. De linker en de rechter hersenhelft worden verbonden door een bal het Corpus Callosum. Deze balk zorgt ervoor dat de twee hersenhelften met elkaar kunnen communiceren, informatie met elkaar kunnen delen. De Corpus Callosum wordt tijdens de puberteit flink groter. Hierdoor is er meer communicatie mogelijk en komt de puber makkelijker tot creatieve nieuwe inzichten. Veel genieën worden rond de puberteit zich ervan bewust geniaal te zijn, door de betere communicatie. Ook het voorste gedeelte van de hersenen wordt steeds actiever tijdens de puberteit. Dit gedeelte is nodig om te plannen en taken te coördineren. Dit is bij pubers nog lang niet volgroeid, waardoor ze vaak veel moeite hebben met plannen. Het voorste gedeelte van de hersenen is ook belangrijk om op tijd gedrag te stoppen en te reageren op feedback, problemen op te lossen en informatie samen te voegen en om flexibel te zijn. Veel van deze functies zijn pas ontwikkeld als de puber 16 is.

Seksualiteit

Prepubers hebben te maken met paradoxale intimiteit: ze willen niet meer een kus en een knuffel van hun moeder, omdat ze bezig zijn om zelfstandig te worden. Maar ze zijn ook nog niet in staat tot intimiteit met hun leeftijdsgenoten. Ze zitten overal tussen in. Kinderen gaan steeds vroeger experimenteren met seksualiteit. Dit kan komen door televisieprogramma's en internet. Ook komen pubers er rond deze leeftijd achter of ze homo- hetero- of biseksueel zijn. Dit is iets biologisch, het wordt bepaald door een gebiedje in de hersenen.

Identiteit

(Pre)pubers zijn druk bezig hun eigen identiteit te ontwikkelen en te ontdekken. Prepubers ontwikkelen een sociale identiteit: ze vormen een beeld van hoe anderen over ze denken. Een positieve sociale identiteit ( 'anderen vinden mij aardig') is belangrijk voor de ontwikkeling van identiteit in de puberteit. Het draagt bij aan een positief zelfbeeld, aan zelfvertrouwen. In de puberteit ontwikkelen kinderen een psychologische identiteit: ze vormen een beeld wie ze nu eigenlijk zijn, wat ze willen bereiken en wat ze kunnen en willen. Dit kan heel pijnlijk zijn, als pubers erachter komen dat ze hun wensen niet kunnen bereiken of omdat ze erachter komen dat ze iets anders willen dan wat van hun verwacht wordt. Pubers kunnen hierdoor erg verward raken of in conflict komen met zichzelf en anderen. Soms kiezen ze een negatieve identiteit, en gaan ze crimineel gedrag vertonen. Omdat tijdens het vormen van een identiteit pubers erachter komen wie ze zélf zijn, en wat hun éigen wensen zijn, wordt de puber steeds meer een eigen persoon. Dit heet individuatie. Tijdens dit proces gaan pubers zich afzetten tegen hun ouders en gaan niet meer naar hun ouders luisteren maar naar hun vrienden. Als de puber heeft ontdekt wie hij/zij is, gaat het opstandige gedrag weer over. Als een kind voor de puberteit geen of weinig problemen had, zal dit erna ook vaak zijn. De problemen tijdens de puberteit zijn tijdelijk en meestal niet iets om je zorgen over te maken.
© 2013 - 2024 Else1, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe start je een moeilijk gesprek met je puber?Hoe start je een moeilijk gesprek met je puber?Opvoeden, hoe begin je een moeilijk gesprek met je puber kind? Hoe begin je als ouder over gevoelige onderwerpen zoals d…
Pubergedrag, wat is normaal en wat niet?Pubergedrag, wat is normaal en wat niet?Niet alle pubers zijn hevige rebellen, maar wanneer ze dat wel zijn drijven ze je soms tot wanhoop. Hoe moet je ze benad…
Hoe ga je om met een lastige puber?Hoe ga je om met een lastige puber?Lastige pubers kunnen een bron van irritatie zijn. Ze hebben wisselende stemmingen, ze liegen, hebben een grote mond en…
Jongens in de puberteitJongens in de puberteitAl lijken de meiden verder te zijn in hun ontwikkelingen, toch zijn de meeste jongens op 12 jarige leeftijd ook weldegel…

Groeipijn: symptomen, behandeling & tips bij groeipijnenGroeipijn: symptomen, behandeling & tips bij groeipijnenWordt je kind 's nachts wakker van de pijn in de benen? Dan kan er sprake zijn van de zogenaamde groeipijn. Of deze pijn…
Ontwikkeling van kinderen tot 12 jaarOntwikkeling van kinderen tot 12 jaarIeder kind is uniek. De een ontwikkelt zich snel, de ander is een laatbloeier en haalt later alle achterstand in. Er zij…
Bronnen en referenties
  • Crone, E. (2008). Het puberende brein. Uitgeverij Bert Bakker.
  • Delfos, M.F. (2010). Ik heb ook wat te vertellen! (6e druk). Amsterdam: Uitgeverij SWP.
  • Swaab, D.(2011). Wij zijn ons brein. Uitgeverij Atlas Contact
Else1 (7 artikelen)
Gepubliceerd: 19-02-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Kinderen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.