Breath Holding Spell: wat is het en wat kan ik er aan doen?

Als ouder of verzorger kun je erg schrikken, die eerste keer dat de adem van je (kleine) kind ineens wegblijft! Misschien sta je al met de telefoon in je hand om 112 te bellen als je ineens merkt dat het over is. Zodra alles weer in orde is met de kleine kan het zijn dat je gaat zoeken naar meer informatie over bijvoorbeeld flauwvallen, wegblijven van de adem of epilepsie. Al zoekend of lezend komen er waarschijnlijk vragen bij je op. Wat is eigenlijk Breath Holding Spell (BHS)? Lijkt het op flauwvallen? Is het toch geen epilepsie? Kan ik er iets aan doen?

Wat is Breath Holding Spell?

Breath Holding Spell komt voor bij (jonge) kinderen. Sommige kinderen hebben al last van BHS vanaf de geboorte. Het zijn een soort aanvallen, die meerdere keren per week maar ook meerdere keren per dag kunnen voorkomen.
Breath Holding betekent ‘adem inhouden’ en spell betekent zoveel als ‘trance’ (als in: ‘in trance zijn’). Met trance wordt een mentale staat bedoeld waarin je de controle verliest. Spell wordt in de medische wereld ook gebruikt als woord voor ‘aanval’.
Een kind met BHS krijgt een aanval waarbij de adem onvrijwillig wegblijft tijdens de uitademing. Hij of zij kan gaan schokken met de ledematen, wit of blauw kleuren, het hoofd naar achteren gooien en ook het bewustzijn verliezen. Dit duurt meestal enkele seconden of minder dan een minuut maar het komt soms voor dat het kind langer dan één minuut bewusteloos is.
De aanval wordt meestal voorafgegaan door frustratie, angst of pijn.

Blauw en wit

Binnen de ademaanvallen is een blauwe (meest voorkomend) en een witte vorm te onderscheiden. Deze termen verwijzen naar de kleur die het kind krijgt tijdens de aanval. De blauwe vorm wordt meestal voorafgegaan door boosheid en de witte vorm meestal door pijn. In feite is de witte vorm een soort flauwvallen.

Doet mijn kind het expres om aandacht te trekken?

Nee! Hier is veel misverstand over. Vroeger dacht men dat BHS ook bewust ingezet kon worden door een kind. Inmiddels is door onderzoek duidelijk geworden dat BHS onvrijwillig gebeurt. Peuters kunnen wel uit boosheid expres hun adem even inhouden maar dat is geen BHS. Dit adem inhouden gebeurt tijdens de inademing. Breath Holding Spell treedt echter op bij de uitademing. In die zin is de term Breath Holding Spell verwarrend. Deze term suggereert namelijk wel dat het kind zelf bewust de adem inhoudt.
Hier volgt een voorbeeld van het verloop van BHS, om de medische achtergrond te illustreren:

• Het kind valt en begint hard te huilen. Bij het harde huilen kan het kind te diep of te snel gaan ademhalen.
• Door het harde huilen ontstaat hypocapnie. Dit is een verlaagde hoeveelheid koolstofdioxide in het bloed.
• Als de adem ‘stilstaat’ leidt dit tot hypoxemie (te weinig zuurstof in het bloed).
• Bovenstaande mechanismen leiden er uiteindelijk toe dat er te weinig bloedtoevoer naar de hersenen is. Daardoor treedt het bewustzijnsverlies op.

Hoe kan ik weten of het geen epilepsie is?

Om zeker te weten of er sprake is van epileptische aanvallen moet je bij de huisarts zijn. Als er verdenking is in de richting van epilepsie kan hiervoor een scan worden gedaan.
Bij epilepsie hebben de aanvallen geen aanleiding of ‘trigger’. Bij BHS komen de aanvallen bijna nooit zonder trigger voor.
Epilepsie kan zich tijdens het hele leven voor doen, BHS gaat naar verloop van tijd over en is echt een kinderaandoening. De aanvallen worden minder als het kind ouder wordt en na het 8e levensjaar komt vrijwel geen BHS meer voor.

Wat moet ik doen tijdens een aanval?

Blijf rustig maar reageer alert. Leg je kind op de grond of houd het vast tijdens een aanval. Zo kan het niet vallen en zich bezeren. Als je het kind neerlegt, leg je het altijd op de zij zodat eventueel eten dat in de mond zit eruit kan lopen en niet in de ademweg komt. Blijf rustig en blijf bij het kind. Het is niet nodig het kind te schudden of andere handelingen te verrichten om het kind bij te laten komen. Het komt vanzelf weer bij.
Soms valt een kind in slaap aansluitend op een aanval. Troost je kind en houdt het even bij je, het zal zich in elk geval nog wat moe en slapjes voelen.

Een aanval voorkomen

Probeer als ouder of verzorger om je niet in allerlei bochten te wringen om een aanval te voorkomen. Als je kind schrikt, boos wordt of zich pijn doet zal een aanval vanzelf op kunnen komen. Hier is niet veel aan te doen. Wil je het wel steeds voorkomen, dan zou je ‘op eieren moeten lopen’ en zou je bijna geen grenzen meer kunnen geven aan het kind. Een trucje om de aanval in een vroeg stadium te stoppen kan zijn om het kind in het gezicht te blazen. Begint je kind te huilen en krijg je het idee dat de adem gaat stoppen, blaas dan 1 of 2 x krachtig in het gezichtje. Door de schrikreactie komt de adem soms terug.