Kinderen met ADD

Een kind dat nooit kan stil zitten en hierdoor zich niet kan concentreren of zijn aandacht er bij houden. Bij een flinke groep van deze kinderen wordt de diagnose ADHD gesteld. Bij ADHD staan echter de gedragsproblemen op de voorgrond en bij ADD vooral de problemen met de concentratie en het aanleren van vaardigheden. ADD kinderen vertonen in tegenstelling tot ADHD kinderen juist eerder passief gedrag.

Wat is Attention Deficit Disorder (ADD)

Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat ADD een biologisch gebaseerde stoornis is. ADD is voor 80% genetisch bepaald aangezien erfelijkheidsfactoren een grote rol spelen en wordt veroorzaakt door de manier waarop de hersens met elkaar in verbinding staan. Alleen bij enkele ADDers kan alcohol misbruik bij de zwangerschap, een zwaar ongeluk of een te vroege geboorte hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van ADD. Een teveel aan suiker veroorzaakt geen ADD. ADD heeft te maken met kleine verschillen in de hersenen. Het lijkt er op dat het te maken heeft met twee stofjes die meewerken bij het versturen van informatie tussen verschillende cellen in de hersenen, specifiek in het gebied dat verantwoordelijk is voor aandacht / concentratie en het aanzetten tot activiteit. In 60% van de gevallen heeft een ADD-kind een specifieke lees- of rekenstoornis.

Vaak zijn personen met een ADD als baby erg rustig (te rustig) geweest en maken zij een trage indruk. Ze zitten bijvoorbeeld graag voor de tv, maar blijken bij navraag waar ze naar keken helemaal niet gevolgd te hebben. ADD lijkt vaker bij meisjes of vrouwen op te treden. Dit is mogelijk het gevolg van het feit dat meisjes van nature meer internaliserend (naar binnen toe/in zichzelf gekeerd) gedrag vertonen en jongens externaliserend (naar buiten toe gericht gedrag). Doordat er bij personen met een ADD geen of nauwelijks sprake is van hyperactiviteit worden zij niet opgemerkt of gediagnosticeerd, terwijl er wel degelijk sprake is van een stoornis.

Kinderen met ADD

Kinderen met ADD vallen niet zo snel op omdat ze geen druk gedrag vertonen. In tegenstelling tot ADHD kinderen vertonen kinderen met ADD juist eerder passief gedrag. ADD kinderen zijn wat rustiger, dromerig en worden vaak bestempeld als lui. Net als ADHD´ers kunnen ADD kinderen zich niet concentreren op een onderwerp. Deze kinderen zijn snel afgeleid, en zijn simpelweg niet in staat de vereiste motivatie op te brengen om iets te doen waar hun interesse niet naar uitgaat. De verveling slaat bij deze kinderen snel toe en het kind gaat op zoek naar iets leukers, spannenders of iets wat interessanter is.

Vooral ADD meisjes lijken wat meer op de achtergrond te blijven, ze zijn verlegen en afwezig. Kinderen met ADD zijn weinig sociaal, ze hebben vaak weinig vrienden, zijn erg gevoelig, erg chaotisch en trekken zich vaak terug op hun kamer. Ook kunnen deze kinderen er slecht tegen wanneer hen een of ander onrecht wordt aangedaan. Deze kinderen voelen zich regelmatig eenzaam en onbegrepen. Bijzonder is het doorzettingsvermogen van ADD kinderen, net als de intelligentie en het gevoel voor humor, dat de beste manier is om onzekerheid te verbergen.

Volwassenen zijn zich vaak niet van bewust van hun innerlijke onrust, zelfkritiek en de grote hoeveelheid energie die het dit kind kost om voor zijn/haar "onoplettendheid" te compenseren. Hierdoor ontsnapt deze groep ADDers vaak aan een diagnose totdat ze puber zijn, volwassen of zelf (AD(H)D) kinderen krijgen.

Kenmerken van ADD kinderen

In het internationale handboek voor psychiatrische stoornissen, de DSM, wordt ADD als volgt omschreven: in ieder geval zes van de volgende negen punten moeten voor een periode van ten minste een half jaar zijn waargenomen in een mate die niet bij het ontwikkelingsniveau van het kind past:
  • niet voldoende aandacht voor details, veel achteloze slordigheidsfouten in werk
  • moeite aandacht bij taken te houden
  • lijkt vaak niet te luisteren als direct aangesproken wordt
  • volgt aanwijzingen niet op en maakt taak vaak niet af
  • moeite met het organiseren van activiteiten
  • vermijden van activiteiten die om een langdurige geestelijke inspanning vragen
  • raakt vaak dingen kwijt
  • gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels
  • vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden

Binnen de groep kinderen met ADD zien we een normale intelligentie-verdeling, wat dus inhoudt dat deze zowel gemiddeld, lager dan gemiddeld maar ook hoger dan gemiddeld kan zijn. We zien alleen dat kinderen met ADD meer moeite hebben informatie terug te vinden in hun geheugen, waardoor hun intelligentie soms lager ingeschat wordt dan dat deze is.

Beperkingen van ADD kinderen

De klassieke symptomen van AD/HD kinderen bestaan uit onoplettendheid, impulsiviteit, overbeweeglijkheid en rusteloos zijn. De kenmerken van ADD kinderen liggen net even anders. ADD kinderen vallen vaak niet op omdat niemand last van hen heeft. Er is ook geen sprake van overbeweeglijkheid of hyperactief gedrag. Zoals gezegd hebben kinderen met ADD ontzettend veel moeite met taakgericht werken. Het aanleren van dagelijkse routines en vooral het automatiseren kost ze veel moeite. ADD kinderen zijn kinderen die stil, teruggetrokken en dromerig zijn. Hun leertempo ligt laag, ze hebben weinig zelfcontrole, lijken vergeetachtig en weinig nieuwsgierig. Omdat deze kinderen zich moeilijk kunnen concentreren gaat het kind wegdromen, nagelbijten, staren, frunniken om zich maar niet met de taak te hoeven bezighouden zoals we ook bij andere kinderen zien die zich niet goed kunnen concentreren. Toch worden hun problemen vaak toegedicht aan niet willen, terwijl er sprake is van niet kunnen.

De gevolgen van ADD

Kinderen met ADD slagen er niet in voldoende aandacht te geven aan details. Ze maken vaak fouten in hun schoolwerk of in andere activiteiten. Ze hebben moeite om hun aandacht bij werktaken of spelletjes te houden. Ze lijken vaak niet te luisteren als ze worden aangesproken. Kinderen met ADD volgen vaak aanwijzingen niet op en vinden het moeilijk om hun taken en karweitjes af te maken of verplichtingen na te komen. ADD kinderen raken vaak dingen kwijt die ze nodig hebben voor taken en bezigheden en ze worden gemakkelijk afgeleid door diverse prikkels om zich heen. Vergeetachtigheid komt vaak voor bij deze kinderen. Alledaagse taken en routines vormen een struikelblok voor deze kinderen.

Kinderen met ADD vinden het vaak heel moeilijk om te moeten wachten, hierdoor lijken ze soms veeleisend of egocentrisch. De hersenen van het kind gaat dan sneller dan het moment en het kind denkt alvast ver vooruit aan andere zaken. Hierdoor hebben ze moeite met het beantwoorden van een onverwachte vraag. ADDers doen op het moment voordat ze denken en hebben pas daarna de tijd om te bedenken of het nu wel hadden moeten doen. Kinderen met de combinatie AD/HD kunnen soms boos en ongeduldig zijn. Het kind heeft tijd nodig om iets te verwerken en overziet het hier en nu pas enkele seconden later.

Uit onderzoeken is gebleken dat ADD kinderen in tegenstelling tot ADHD kinderen minder motorische problemen hebben. Als laatste lijken ADHD kinderen minder leerproblemen te hebben dan ADD kinderen en hebben ADD kinderen meer moeite bij planmatige taken zoals bij het rekenen dan ADHD kinderen.

Positieve kenmerken van ADD

Kinderen en volwassenen met ADD hebben een zeer goed inlevingsvermogen en zijn uiterst creatief (fantasierijk). ADDers zijn als volwassenen thrill seekers en gaan graag uitdagingen aan. Ook zijn ADDers uitgerust met een extra vermogen dat we Hyper Focus noemen. Een extra vermogen om je volledig te verliezen in iets dat de interesse heeft gewekt. Geen rust kunnen vinden tot het verhoopte eindresultaat is bereikt. Dit resulteert vaak in zeer creatieve uitbarstingen.
Adders hebben verder een goed gevoel voor humor, een enorm doorzettingsvermogen en een scherpe intuïtie.

ADDers hebben over het algemeen een boven gemiddeld IQ waardoor zij zeer goed in staat zijn hun ADD uitdagingen voor lange tijd te verbergen. Dr. Paul Elliot uit Dallas heeft meer dan 20 jaar met mensen met AD/HD gewerkt en is er inmiddels van overtuigd dat er een groot verband bestaat tussen ADD en de intelligentie. Vrijwel alle mensen met een IQ boven de 160 blijken ADD te hebben.

Hulp aan kinderen met ADD

Aan te raden is om het kind veel structuur, regelmaat en voorspelbaarheid en beloningssystemen te bieden om zo controle te krijgen over het gedrag.

  • stel regels expliciet en duidelijk
  • maak het ongewenste gedrag bespreekbaar met het kind
  • spreek waardering uit bij gewenst gedrag
  • geef extra aandacht bij moeilijke of nieuwe situaties
  • besteed extra aandacht aan het opbouwen van een goede relatie, dit helpt bij het maken en handhaven van afspraken
  • stel een time-out in bij oplopende spanningen (ter bezinning)
  • stimuleer contact met anderen
  • stel maatregelen tegen ongewenst gedrag en waardeer goed gedrag
  • motiveer het kind zoveel mogelijk

Lees verder

© 2008 - 2024 Marieke1982, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
ADHD in de klasADHD in de klasKinderen worden tegenwoordig steeds sneller gediagnosticeerd als het aankomt op gedragsproblemen. Een veel gehoord probl…
Is mijn kind hooggevoelig of heeft het ADHD of ADD?Is mijn kind hooggevoelig of heeft het ADHD of ADD?Soms is het overduidelijk dat het kind hooggevoelig is. Soms is het voor de ouders en begeleiders een groot raadsel wat…
ADHD Checklist: Symptomen en kenmerken van hyperactiviteitADHD of hyperactiviteit bij kinderen staat behoorlijk in de belangstelling. Voor ouders is het een zegen dat er eindelij…
Wat is ODD en CD?Wat is ODD en CD?ODD is een afkorting van oppositional defiant disorder dit betekent oppositioneel-opstandige gedragsstoornis. CD is een…

Het kind bij de ouders in bed: een slaapprobleemHet kind bij de ouders in bed: een slaapprobleemEr zijn nogal wat kinderbedjes die s'nachts niet tot amper gebruikt worden. Het kind ligt namelijk heerlijk bij papa en…
Seborrhoïsch eczeem (juveniele vorm) en bergDe juveniele vorm van seborrhoïsche eczeem komt voor bij kinderen van 4 weken tot negen maanden oud. Je ziet deze vorm v…
Reacties

Dunja, 17-03-2009
Is er een manier om ADDers te helpen hun schoolresultaten te verbeteren, hulp op school of stimulering daarbuiten. Ik heb het idee dat de school er niet goed mee bekend is… Reactie infoteur, 18-03-2009
Mocht het kind gediagnosticeerd zijn met ADD, dan is het voor de school mogelijk om handelingsadviezen aan te vragen bij deskundigen. Via de intern begeleider van de school kan er advies worden ingewonnen over bijvoorbeeld aanpassend lesmateriaal of een andere aanpak gericht op het gedrag van het kind met ADD. Indien de (reguliere!) basisschool handelingsverlegen is dan is het raadzaam het kind aan te melden bij Weer Samen Naar School, een organisatie die scholen en ouders helpt om het kind optimaal te begeleiden. Ook is het mogelijk het kind te laten onderzoeken indien dit nog niet gebeurd is. Ook kan er eventueel worden verwezen naar het speciale basisonderwijs, kinderen met gedrags- of leerproblemen kunnen daar goed worden begeleid. Ik adviseer u om contact op te nemen met de intern begeleider of de schoolmaatschappelijk werker.

Sylvia, 19-01-2009
Er staat bij Hulp aan kinderen met ADD bijna onderaan: stel maatregelen tegen ongewenst gedrag. Wat voor maatregelen kun je WEL en welke NIET toepassen? Kun je zo'n kind straffen door het b.v 6 minuten op de trap te zetten als het iets doet wat niet mag? Of straf je op een andere manier? Dat is wat ik wil weten, omdat mijn dochter van 6 mogelijk OOK ADD heeft en ik soms niet goed weet HOE ik haar moet straffen of tegen haar moet praten als ze iets doet wat niet mag. Ik las onlangs dat je altijd met zachte stem moet praten tegen ADD kinderen en je stem niet mag verheffen of schreeuwen tegen zo'n kind. Dat snap ik wel, maar HOE blijf je rustig en kun je het kind toch straffen en laten blijken dat je boos bent? Reactie infoteur, 20-01-2009
Maak duidelijke afspraken zodat het kind weet waaraan zich te houden. Wees daarbij positief: zeg liever wat je wil dan wat je niet wil. De instructies moeten zeer duidelijk zijn. De eerste stap in gedragsverandering, is het opstellen van een aantal huisregels met bijbehorende straffen als ze niet worden opgevolgd.

-Afzondering/afkoeling perioden (time-outs)
Dit is waarschijnlijk de meest voorkomende vormen van straf. Het heeft twee voordelen: het haalt het kind uit een bepaalde situatie en geeft tijd voor overdenking (leerproces)

-Achterhouden van gunsten
Gunsten moeten duidelijk worden vastgesteld door de ouders en uitgelegd worden aan het kind. Dus van te voren aan het kind uitleggen wat het kind wordt ontnomen als het dit gedrag voortzet.

-Fysiek geweld (mond wassen met zeep, slaan etc.)
Iedere vorm van fysiek geweld tegen kinderen is wordt uitdrukkelijk ontraden en zorgt meestal alleen maar voor een bekrachtiging van negatief gedrag!

-Structuur/evenwicht (Consistency)
ADD kinderen lijken beter te functioneren in sterk gestructureerde omgevingen. Evenwichtigheid is ook een vorm van regelmaat.

-Afleiding
Soms is het beter om de aandacht van het kind af te leiden, op iets anders te richten, dan hem direct te confronteren met een bepaald gedrag of bepaalde situatie.

-Bewust negeren
Het bewust negeren, terwijl je het kind laat merken dat je dat bewust doet. Dit moet niet te vaak voorkomen omdat het een sterk negatief effect kan hebben op het gevoel van eigenwaarde van het kind.

-Opkomen voor je kind - informeren
De ouder moet opkomen voor zijn kind. Ouders moeten ervoor zorg dragen dat familieleden, leraren en leeftijdsgenoten op de hoogte zijn van de problemen waarmee een ADD kind te maken heeft. Dit kan zelfs inhouden, dat je zelf mensen moet bijscholen over ADD.

-Aanmoedigen.
Dit is een simpele en effectieve manier om duidelijk te maken dat bepaald gedrag bijzonder op prijs gesteld wordt. Het kan samengaan met beloningen/prijzen.

- Verder is het aan te raden om om bij een naburige GGZ-instelling te vragen wat daar de mogelijkheden zijn voor ouderbegeleiding, dit kan voor zowel ouders als kind een gewenst effect hebben.

Marieke1982 (23 artikelen)
Laatste update: 18-11-2014
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Kinderen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.