Hechting: (on)veilig gehechte kinderen

Hechting is een onderwerp dat gaat over de emotionele band die een baby/jong kind aangaat met zijn ouder(s) of verzorger(s). De manier waarop een kind gehecht is, onveilig of veilig, is van groot belang onder andere voor het zelfvertrouwen van het kind en de angsten die het kind heeft. Ook is hechting van grote invloed op de manier waarop je als volwassene in het leven staat. De manier waarop je hechting is verlopen als baby/jong kind, bepaalt de manier waarop je als volwassene in het leven staat. De hechting is namelijk van invloed op je emotionele stabiliteit, verantwoordelijkheidsbesef, angsten en ondernemingslust. Ook de manier waarop je met relaties omgaat is afhankelijk van een veilige of onveilige hechting.

Een hechtingsstoornis ontstaat, wanneer:

• De ouder/verzorger weinig emotioneel betrokken was bij de baby, weinig tot geen inlevingsvermogen en empathie toonde.
• Er weinig tot geen lichamelijk contact is geweest in de eerste levensjaren. Er is niet veel geknuffeld.
• Normaal intensief contact niet mogelijk was na de geboorte.

Reactieve hechtingsstoornis

Hechtingsstoornissen in het algemeen worden zo genoemd (RHS). De gevolgen van een hechtingsstoornis worden zichtbaar voor het vijfde jaar. Adoptiekinderen kunnen maar moeilijk gedijen bij hun nieuwe ouders, ten gevolge hiervan. Kinderen met een reactieve hechtingsstoornis missen aan voldoende sociale vaardigheden en hechten, ook op latere leeftijd, oppervlakkig. De periode tussen de 14 maanden en 18 maanden hebben grote gevolgen voor het hechtingsproces, wanneer er in deze periode grote veranderingen tussen ouder/verzorger en jong kind zijn.

Soorten hechtingsstoornissen

Veilig gehecht

Wanneer een kind veilig gehecht is, dan heeft het kind er geen problemen mee wanneer ouder/verzorger even niet in zicht is. Wanneer de ouder/verzorger weer in beeld is, zal het kind zich verheugd tonen en de ouder/verzorger niet negeren. Het kan wel zijn dat het kind eventjes huilt als de ouder/verzorger uit beeld is.

Vermijdend gehecht

Wanneer de ouder/verzorger even uit beeld is en weer terugkomt, dan negeert een vermijdend gehecht kind de ouder/verzorger. Tijdens de afwezigheid van ouder/verzorger onderzoeken de vermijdend gehechte kinderen de kamer waarin ze zijn. Het negeren van de ouder/verzorger wanneer deze weer in beeld is, wijst erop dat het kind emotioneel uit evenwicht is.

Afwerend gehecht

Wanneer de kinderen even alleen zijn, spelen ze nauwelijks en gaan ze nauwelijks op onderzoek uit. Ze kunnen hun ouder/verzorger claimen en aan de andere kant doen ze ook afwerend tegen ouder/verzorger wanneer deze weer in beeld is.

Angstig gedesoriënteerd

Deze kinderen reageren op de terugkomst van ouder/verzorger, zoals ze zouden reageren wanneer er een vreemde in beeld komt. Ze vertonen geen vermijdend of afwerend gedrag. Wanneer de ouder/verzorger in beeld is kunnen ze wel angstig zijn, verstijven of zich specifiek richten op iets anders dan de ouder/verzorger.

Onveilige hechting, de symptomen

• Kind vertoont claimgedrag t.o.v. de ouder/verzorger
• Vraagt op een ongewenste manier aandacht
• Kan zich niet goed concentreren, leerproblemen
• Vertoont impulsief, agressief of passief gedrag
• Communiceert onzinnig
• Kan niet goed met leeftijdsgenoten overweg
• Qua eetgedrag: schrokken
• Gewetensontwikkeling laat te wensen over, soms: gemeen met dieren omgaan
• Geen affectie kunnen geven en ontvangen
• Liegen

Bij minimaal 5 van bovenstaande kenmerken is de kans op een onveilige hechting groot.

Massage om hechting alsnog tot stand te brengen

Oxytocine wordt aangemaakt in de hersenen en is een hormoon. Wanneer de moeder borstvoeding geeft zorgt oxytocine ervoor dat de melk wordt aangemaakt. Massage van het kind zorgt ervoor dat het oxytocineniveau toeneemt waardoor er bij het kind het gevoel van emotionele bonding ontstaat. Zo kan een hechtingsproces alsnog gebeuren. Het is een proces dat veel tijd in beslag kan gaan nemen, over een langere periode.