Ouders en gezag of voogdij

Alle jongeren onder de achttien zijn minderjarig, en die hebben iemand nodig die voor hen zorgt en die hen een goede opvoeding geeft. Ze zijn volgens de wet handelingsonbekwaam, en dus zullen de ouders het gezag of voogdij hebben en de belangrijke beslissingen voor hen moeten nemen. Maar wat is nu het verschil tussen het gezag of voogdij.

Gezag of voogdij

Wanneer ben je een voogd. Iemand met gezag over een kind waarvan zij niet de ouder is, noemt men voogdij. De voogd moet een volwassene zijn. Rechterlijke beslissingen over gezag en voogdij worden pas genomen na uitvoerig overleg met alle betrokkenen. Kinderen moeten op twaalfjarige leeftijd door de rechtbank worden gehoord. De rechters achten de belangen van de minderjarige het hoogst, ook als die belangen niet overeenkomen met de wensen van de ouder(s).

Ouderlijk gezag

Het ouderlijk gezag omvat de beslissingen van één van de ouders over het minderjarige kind. Er zijn verschillende vormen van ouderlijk gezag;

Ouderlijk gezag tijdens het huwelijk;

Tijdens het huwelijk oefenen de ouders altijd automatisch samen het gezag uit, eventuele meningsverschillen kunnen worden voorgelegd bij de rechtbank als de ouders er samen niet uit komen.

Ouderlijk gezag bij twee geregistreerde partners;

Als een partner tijdens het partnerschap een kind ter wereld brengt, geldt als hoofdregel dat beide partners samen het gezag zullen uitoefenen over het kind. Ook bij partners van twee dezelfde seksen geldt deze regel van cooperatieve opvoeding.

Ouderlijk gezag van twee samenwonende ouders;

Samenwonende paren kunnen samen het gezag over hun kinderen uitoefenen, de man moet echter eerst de kinderen erkennen bij de burgerlijke stand.

Ouderlijk gezag bij een ongehuwde vrouw;

Een ongehuwde vrouw van achttien jaar of ouder krijgt automatisch het gezag.

Gezag na echtscheiding, gezamenlijk;

Na een echtscheiding zullen de ouders in feite de opvoeding samen voortzetten.

Gezag na echtscheiding, gesepareerd;

Als de ouders ervoor kiezen het gezag aan één ouder over te laten, kunnen zij dat de rechter vragen. Het belang van het kind in primaire ogenschouw.

Ouderlijk gezag na overlijden één ouder;

Het gezag zal rusten op de schouders van de andere ouder.

Bij adoptie krijgen de adoptieouders gezamenlijk het gezag over het kind, en de banden met de ouders juridisch gezien worden afgesneden. Door adoptie verliezen de ouders dus het gezag. In het geval van een weduwe kan hij of zij de rechter vragen om het gezag samen met een nieuwe partner uit te mogen oefenen. De nieuwe partner kan op deze manier een juridische rol krijgen in de opvoeding van het kind. We noemen dit gezamenlijk gezag.

Voogdij

Voogdij is het gezag over een kind waarvan je niet de ouder bent. Een voogd wordt alleen benoemd als geen van de ouders het gezag kan of wil uitoefenen. Dit kan bij overlijden van beide ouders of als de rechter de ouders niet in staat acht het kind naar behoren op te voeden of wordt verdacht van mishandeling. Een voogd wordt benoemd door de rechter. Zodra een voogd een partner heeft kan hij vragen aan de rechter of de partner ook als voogd mag worden beschouwd, we spreken dan van gezamenlijke voogdij.

Pleegouders

Een alternatief voor kinderen die voor langere of kortere tijd een thuis nodig hebben omdat de situatie van de ouders de opvoeding in de weg staat, is opgenomen te worden in een pleegoudergezin. Pleegouders voeden de kinderen op zonder het juridische gezag over het kind te hebben. Pleegouders staan zwak mocht de echte ouders het kind weg willen halen. Het Burgerlijk Wetboek (BW) pleegouders biedt daarin wel enige bescherming. Zodra de kinderen vrijwillig door de ouders naar het pleeggezin zijn gestuurd, en ze verblijven daar langer dan een jaar, kunnen de kinderen alleen terug met toestemming van de pleegouders. Bij weigering van de pleegouders kunnen de ouders naar de rechter stappen.

Kinderbescherming

Het is niet gemakkelijk kinderen op te voeden, hoewel het meestal goed genoeg gaat. In een heleboel gevallen gaat het helemaal niet goed en daarvoor kent het BW drie maatregelen, die echt alleen worden getroffen bij een onhoudbare situatie;

Ondertoezichtstelling;

Bij verwaarlozing, mishandeling of enig ander feit waarbij het kind niet de opvoeding krijgt waar het recht op heeft.

Ontheffing;

Een ouder die om wat voor reden dan ook niet in staat is het kind degelijk op te voeden wordt ontheven uit haar gezag.

Ontzetting;

Wanneer de ouders hun macht misbruiken of slecht levensgedrag kunnen zij onzet worden van hun ouderschap door de rechter.

Nederland beschermd haar kinderen waar zij dat kan. Kinderarbeid is verboden en we hebben een scherp toezicht op schoolverzuim en de opvoeding die kinderen krijgen.