De moed opgeven? Met realistisch denken kom je verder

Soms denk je dat je geen kant meer op kunt. Je leven verloopt niet zoals je vindt dat ‘het hoort’ en je bent ongelukkig over wat je tot nu toe aan successen hebt bereikt. Misschien ben je moedeloos geworden van al die boeken, cursussen en trainingen op het gebied van positief denken. Maar er is hoop: een geschikt alternatief voor de huidige tirannie van het positieve denken, is de nieuwe trend van het realistisch denken. Met behulp van deze alternatieve denktechniek kun je nieuwe manieren vinden om daadwerkelijk (weer) de regie over je eigen leven in handen te nemen. Hoe doorbreek je de neerwaartse spiraal van negatieve gedachten die jou een negatief gevoel bezorgen waardoor je nog meer negatieve gedachten krijgt? De Engelse staatsman Winston Churchill maakte zware tijden door in de Tweede Wereldoorlog, maar piekerde er niet over de moed op te geven. Zijn uitspraken en tips van anderen helpen om moedeloze gedachten te doorbreken en te vervangen door realistische gedachten.

Realistisch denken als alternatief voor positief denken

Het door Anthony Robbins in zijn bestseller Je ongekende vermogens sterk gepropageerde positieve denken voert nog altijd de boventoon als het gaat om het vinden van een geschikte aanpak om bepaalde doelen te kunnen realiseren. Hoe zinvol zijn manier om succes te bereiken op zich ook is, toch heeft de relatief eenzijdig positieve benadering een groot nadeel: als je verdrietig bent of wanhopig, gaan je tenen krommen van al die goed bedoelde adviezen die voor andere mensen wel, maar voor jou persoonlijk niet blijken te werken. Misschien krijg je zelfs de neiging om de moed op te geven.

Gelukkig is een alternatief: het zogenaamde realistisch denken. Dit denken wordt bijvoorbeeld gepropageerd door Oliver Burkeman die gelooft in de positieve kracht van het negatief denken. In feite is realistisch denken een genuanceerde vorm van positief denken waarbij negatieve gedachten niet worden weggedrukt, maar waarbij juist ruimte wordt gecreëerd om ook je donkerste gedachten toe te laten en er rekening mee te houden bij het uitstippelen van een weg die naar een positieve uitkomst leidt. Voor iemand die zich diep ongelukkig voelt, kan dit een geschikte denkwijze zijn.

Uitspraken van Winston Churchill over moed houden en doorgaan met de strijd

Het zogenaamde nieuwe realistisch denken is in feite vooral het in een nieuw jasje gestoken gedachtegoed van Winston Churchill, de bekende Engelse staatsman aan wie West-Europa voor een groot deel de overwinning van de geallieerden op de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog te danken heeft.

Winston Churchill boekte in de Tweede Wereldoorlog pas na zeer zware en bloedige tegenslagen zijn echte successen tegen de vijand. Ondanks de heftige tegenstand van het Hitlerregime wist Churchill met de geallieerden uiteindelijk vrede en vrijheid in Europa te brengen.

Churchill was een ware meester in het realistisch denken. En wat meer is: hij liet het niet bij woorden, maar zette zijn overtuigingen ook om in daden. Aan deze grote leider worden onder meer de volgende uitspraken toegeschreven:

Deze uitspraak van Churchill is een interessante variant van het verschil tussen de optimist en de pessimist in relatie tot het halfvolle of halflege glas.

Met deze uitspraak toonde Churchill aan hoe belangrijk het is om niet de moed op te geven, maar om alsmaar te blijven doorgaan. Alleen dan is er een kans dat je de hel achter je kunt laten.

Churchill was sterk in het vinden van zinvolle alliteraties. In het Engels vind je drie keer een f en drie keer een c aan het begin van een woord. Deze alliteraties versterken het effect van zijn boodschap.

Deze verrassende uitspraak van Churchill is een doordenkertje. In feite vatte Churchill hiermee een groot deel van zijn politieke loopbaan samen.

Met deze laatste, bondige uitspraak met de retorische herhalingen die Churchill zo eigen waren, is het belangrijkste gezegd.

Hierna vind je nog enkele tips om met behulp van realistisch denken aan positieve doelen te gaan werken.

• Pas nadat je de moed definitief hebt opgegeven, mag je spreken van een mislukking
  
• Gun jezelf telkens weer een nieuwe kans
  
• Accepteer dat tegenslagen onvermijdelijk bij het dagelijks leven horen
  
• Herken in tegenspoed een ‘blessing in disguise’
  
• Beschouw succes niet als een eindstation, maar als een levensinstelling
  
• Bepaal je focus: dat vergroot de kans op succes
  
• Leer je belemmerende gedachten te doorbreken
  

Pas nadat je de moed definitief hebt opgegeven, mag je spreken van een mislukking

Als je iets heel graag wilt, maar het lukt je alsmaar niet om dat voor elkaar te krijgen, is de verleiding soms groot om de moed maar op te geven en al je inspanningen als een mislukking te beschouwen.

Zolang je de moed niet opgeeft, maar struikelend je weg zoekt, gun je jezelf de kans om vooruit te komen. Met vallen en opstaan bereik je dan misschien uiteindelijk toch je doel. Soms vraagt een situatie erom dat je eerst talloze keren en op verschillende manieren iets probeert totdat je eindelijk het gewenste resultaat bereikt. Elke keer als je weer een doodlopende weg blijkt te zijn ingeslagen, kun je dat beschouwen als een van de onvermijdelijke stappen bij je speurtocht naar een weg die jou uiteindelijk wel naar je doel leidt of die jou helpt om je doelen zodanig bij te stellen dat deze alsnog haalbaar worden.

Gun jezelf telkens weer een nieuwe kans

Ook al ben je er niet in geslaagd een bepaald doel te bereiken, toch hoef je daarom niet bij de pakken neer te gaan zitten. Bedenk wat je van je ervaring hebt geleerd. Die levensles is waardevolle input voor je volgende, nieuwe doelen. Al doende leer je om jouw doelen te bereiken en deze waar nodig bij te stellen.

Vergelijk je leven eens met dat van een schipper die, op weg naar zijn haven van bestemming, vanwege de wind, stromingen en andere externe omstandigheden telkens weer met behulp van zijn kompas en andere instrumenten de koers van zijn schip aanpast. Als je onderweg naar je bestemming op koers wilt blijven, is het onvermijdelijk om die koers geregeld bij te stellen. Als je op weg naar je doel een hindernis tegenkomt en je kunt niet over dat obstakel heen, maak je een omweg. Misschien ben je op dat moment een illusie armer, maar in elk geval een ervaring rijker.

Accepteer dat tegenslagen onvermijdelijk bij het dagelijks leven horen

Ook mensen die bekend staan als zeer succesvol hebben op hun pad met zware tegenslagen te maken. Kijk bijvoorbeeld maar naar de strijd die bijvoorbeeld Winston Churchill moest leveren (meer details hierover vind je bijvoorbeeld op Wikipedia).

Op de site Marc and Angel Hack Life vind je een interessante muzikale beeldspraak waarin de schrijver van het blog voorstelt te luisteren naar de harmonie van het leven en daarbij te letten op de delicate balans. Hij vergelijkt het leven met het bespelen van een vleugel. De witte toetsen verklanken je geluk en de zwarte toetsen je tegenslagen. Hij wijst erop dat ook de zwarte toetsen hun functie hebben in de muziek.

Herken in tegenspoed een ‘blessing in disguise’

Soms inspireert het hebben van tegenspoed tot het inslaan van nieuwe, meer succesvolle wegen. Zolang de dingen min of meer voor de wind gaan, heb je weinig dringende behoefte om veranderingen in je leven aan te brengen, want je wilt waarschijnlijk liever geen onnodige risico’s nemen die je uit je comfortzone kunnen brengen.

Pas als je flink in de knel komt te zitten, ontstaat de bereidheid om belangrijke veranderingen in je leven door te voeren. Misschien leidt de ondervonden tegenspoed tot een keus om meer je hart dan je hoofd te gaan volgen.

Beschouw succes niet als een eindstation, maar als een levensinstelling

Het leven is onvoorspelbaar. Ondanks al je inspanningen gaat lang niet alles in je leven zoals jij dat graag wilt. Soms werkt het beter niet uit alle macht tegen een al te sterke stroom in te roeien, maar bewust ervoor te kiezen met de stroom van het leven mee te gaan (‘go with the flow’) en, telkens bijsturend, daarbij je eigen weg te vinden. Je succes ligt dan besloten in het steeds weer kiezen voor kansrijke mogelijkheden.

Bepaal je focus: dat vergroot de kans op succes

Wat is wezenlijk in jouw leven? De enige die dit kan bepalen ben jezelf. Als je besluit de franje de franje te laten en je te concentreren op wat echt belangrijk voor je is, wordt je leven een stuk eenvoudiger. Door je te focussen op wat voor jou essentieel is, vergroot je de kans om dat te bereiken wat je werkelijk wilt.

Leer je belemmerende gedachten te doorbreken

Als je het gevoel hebt dat je helemaal klem zit, of dat je wereld heel erg klein is geworden, helpt het weleens te bedenken dat de wereld in werkelijkheid je oneindig veel mogelijkheden biedt. Op de site van Marc and Angel Hack Life staat de volgende tip voor mensen die het gevoel hebben dat ze vastzitten in hun situatie.

Special: Positief, negatief of realistisch denken en communiceren

Dit artikel maakt deel uit van de special Positief, negatief of realistisch denken en communiceren.

Lees verder

• Zelfvertrouwen ontwikkelen: praktische tips
• Van belemmerende naar constructieve gedachten