Sterilisatie bij de vrouw: waar moet je rekening mee houden?

Als je kiest voor sterilisatie is dit een definitieve vorm van anticonceptie. Het wordt toegepast als je geen kinderen meer wilt en onvruchtbaar wilt worden. De eileiders worden geblokkeerd zodat er geen zaadcellen meer bij de eicel kunnen komen. Het is belangrijk deze keuze weloverwogen te maken. Als de situatie in je leven verandert door bijvoorbeeld een relatiebreuk, kunnen je gedachten over (meer) kinderen krijgen veranderen. Wat houdt de sterilisatie bij een vrouw in en waarover moet je nadenken om een goede keuze te maken?

Wat een sterilisatie is

Bij deze ingreep word je blijvend onvruchtbaar gemaakt. De eileiders worden afgesloten, zodat de zaadcellen niet meer de eicel kunnen bereiken waardoor er geen bevruchting meer kan plaatsvinden. Hoewel het wordt gezien als de methode om geen kinderen (meer) te kunnen krijgen, is het niet een 100 procent betrouwbare methode. Dat geldt voor alle anticonceptiemiddelen. De kans om zwanger te raken is minimaal. Vaak hebben vrouwen die hiervoor kiezen al andere anticonceptiemiddelen gebruikt, zoals: de pil, anticonceptiestaafje en het spiraal.

Denk er goed over na

Voordat je deze definitieve keuze maakt, moet je er goed over nadenken. Mocht je het nog niet zeker weten, neem dan de tijd er rustig over na te denken. Als het goed is, heb je het besproken met je huisarts en heb je de voor- en nadelen bekeken. Mocht je het gezin al compleet hebben en geen kinderen meer willen, is het misschien niet zo moeilijk om deze keuze te maken. Vrouwen die geen kinderen hebben en geen kinderwens hebben, kunnen misschien twijfels hebben.

Waar moet je rekening mee houden?

Het ligt aan je omstandigheden waarop je de keuze tot sterilisatie baseert. Jonge vrouwen krijgen over het algemeen meer spijt dan oudere vrouwen, omdat bij jonge vrouwen de kans groter is dat de leefomstandigheden veranderen waardoor ook hun wens om kinderloos te blijven kan veranderen. Welke omstandigheden kunnen deze beslissing nog meer beïnvloeden?

Relatieproblemen

Als je tijdens de sterilisatie een slechte relatie hebt, kan het zijn dat je daarna uit elkaar gaat. Een op de drie huwelijken loopt mis. Steeds meer mensen kiezen er voor om niet te trouwen. Het aantal relaties dat misloopt is daardoor groter. Misschien ontmoet je iemand anders bij wie je wel kinderen wilt hebben.

Bevalling en zwangerschapsafbreking

Als een vrouw zich tijdens het uitvoeren van een abortus laat steriliseren, is de kans groter dat ze spijt krijgt. Vaak spelen andere factoren zoals relatieproblemen of een overhaaste beslissing een rol. Ook vrouwen die net een kind hebben gehad, denken soms dat ze nooit meer een bevalling willen meemaken. Vaak blijkt dat een tijd later de wens om nog een kind te willen groter is dan de pijn die ze hebben gevoeld tijdens de bevalling.

Meenemen in je overweging

Misschien passen andere anticonceptiemiddelen beter bij. Hoewel het onvruchtbaar zijn voor veel vrouwen een goede keuze is, biedt het voor andere vrouwen niet meer voordelen dan het gebruik van een ander voorbehoedmiddel dat goed bevalt. Naast de anticonceptiepil zijn er nog andere voorbehoedmiddelen, bijvoorbeeld een spiraaltje, condooms, een pessarium of prikpil.

Menstruatie na de sterilisatie

Als je er volledig van overtuigd bent dat het de beste keuze is, kun je de sterilisatie laten uitvoeren. Je moet wel beseffen dat je het oude menstruatiepatroon weer terug zult krijgen. Veel vrouwen hebben door het gebruik van de pil minder klachten tijdens de menstruatie dan zonder de pil. Dus als je voordat je aan de pil was, last had van een pijnlijke of onregelmatige menstruatie, kan het zo zijn dat dit patroon weer terugkeert na de sterilisatie.

De sterilisatie

Meestal zal de gynaecoloog via een kijkbuis een klein sneetje maken in de onderrand van de navel. Er wordt een kijkruimte gemaakt om de eileiders zichtbaar te maken. Er wordt koolzuurgas ingebracht zodat er een holte ontstaat. Daarna brengt hij nog een sneetje aan in de buik, in de buurt van de bovengrens van het schaamhaar. De eileiders kunnen op verschillende manieren worden afgesloten. Dat kan door middel van ringetjes, clips of dichtbranden. Meestal vindt het plaats in een dagopname onder narcose en duurt de ingreep een kwartier. De gynaecoloog kan een sterilisatie uitvoeren tijdens een andere ingreep, bijvoorbeeld tijdens een keizersnede.

Nazorg

Kort na de ingreep is er meestal buikpijn waarvoor je pijnstillers kunt krijgen. Door het koolzuurgas dat wordt gebruikt om de buik op te blazen kan dit pijnlijk aanvoelen. Na een paar dagen is het meestal weer verdwenen. Soms kan er nog een paar dagen wat bloedverlies zijn uit de vagina omdat er een tang wordt gebruikt om de baarmoederhals vast te pakken tijdens de operatie. Vaak worden er zelfoplossende hechtingen gebruikt, die na ongeveer 6 weken weer zijn verdwenen. Meestal voel je je na een paar dagen weer een stuk beter. Het is per vrouw verschillend hoe lang volledig herstel duurt. Na de sterilisatie ben je direct veilig, hoewel je meestal nog niet direct behoefte hebt aan gemeenschap.

Hoe zeker is een sterilisatie?

Een sterilisatie is de meest zekere methode om een zwangerschap te voorkomen. Zoals ook geldt voor andere voorbehoedsmiddelen, is er geen 100 procent garantie dat je niet meer zwanger kunt worden. De kans op een zwangerschap is heel klein. Naarmate de vrouw ouder is, zal de kans om zwanger te worden kleiner zijn omdat onder normale omstandigheden de vruchtbaarheid afneemt naarmate een vrouw ouder wordt. Naar schatting worden ongeveer 3 van de 100 vrouwen zwanger na de sterilisatie onder de 30 jaar. Voor de leeftijd tussen de 30 en 35 jaar geldt dit voor 2 van de 100 vrouwen. In de leeftijd boven de 35 jaar wordt ongeveer 1 op de 200 vrouwen onbedoeld zwanger.

Voordelen sterilisatie

Veel vrouwen ervaren dit als een opluchting omdat ze zich geen zorgen meer hoeven maken om de dagelijkse inname van de pil of andere verantwoordelijkheden voor het nemen van anticonceptie. Als je last had van bijwerkingen van de pil, zijn die na de ingreep verdwenen. Voor sommige vrouwen betekent dit een verbetering van het seksuele leven. De meeste vrouwen zijn tevreden over de sterilisatie en krijgen er geen spijt van.

Spijt

Mocht je toch spijt krijgen van je sterilisatie, bestaat er een mogelijkheid tot een hersteloperatie. In principe is de sterilisatie een definitieve ingreep. Bij het ongedaan maken van een sterilisatie is een grotere operatie nodig die veel zwaarder is dan de sterilisatie zelf. De kans op een zwangerschap na de hersteloperatie hangt onder andere af van de manier waarop de eileiders afgesloten zijn. De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is na een hersteloperatie iets verhoogd.

Lees verder

• Bewust kinderloos