Hitte: risicogroepen, klachten en voorkomen

Een hittegolf is voor veel mensen niet prettig. Maar als je je activiteiten er een beetje op aanpast, dan is het meestal redelijk goed vol te houden. Toch is het voor een aantal kwetsbare groepen mensen belangrijk om heel goed rekening te houden met deze hitte en alert te zijn op de gezondheidssignalen.

Wie hebben er het meest last van hitte?

Oudere mensen

Oudere mensen hebben meer last van de hitte en lopen een groter risico op gezondheidsproblemen. Dit komt doordat hun lichaam minder goed in staat is de temperatuur te reguleren. Hun dorstgevoel is minder, dus hun lichaam zal minder snel aangeven dat het vocht nodig heeft. Bovendien werken de nieren minder goed, terwijl de nieren zorgen dat een teveel aan water en afvalstoffen uit ons lichaam wordt afgevoerd. Hart en longen werken vaak minder krachtig. Ook koelt het lichaam van een oudere minder snel af, doordat ouderen niet zo gemakkelijk zweten. Hierdoor is er een groter risico op uitdrogen.

Kinderen

Bij zuigelingen reageert het lichaam eveneens minder effectief op warmte. Het vermogen van het lichaam om de temperatuur te reguleren is nog niet volledig ontwikkeld. Hierdoor is het risico op gezondheidsproblemen bij hen groter dan bij grotere kinderen en volwassenen. Bovendien zijn ze volledig afhankelijk van anderen hoe ze verzorgd worden. Doordat ze bijvoorbeeld te warm worden aangekleed kunnen ze oververhit raken. Dit kan ook gebeuren door onvoldoende schaduw.

Mensen met overgewicht

Mensen met overgewicht hebben in de eerste plaats natuurlijk meer gewicht met zich mee te dragen en daardoor krijgen ze het sneller warm. Verder is de warmteafvoer van de huid minder bij deze groep mensen.

Chronisch zieken

Mensen die ziek zijn, zijn uiteraard kwetsbaarder voor gezondheidsproblemen door hitte. Echter, de werking van medicijnen kunnen in zulke gevallen eveneens voor problemen zorgen. Bepaalde medicijnen hebben bijvoorbeeld als bijwerking dat je minder zweet of minder dorst hebt. Bovendien heeft bepaalde medicatie een nadelige invloed op bijvoorbeeld de regulatie van de lichaamstemperatuur.

Drank- en drugsgebruik

Het gebruik van alcohol of drugs verhoogt het gezondheidsrisico bij aanhoudend warm weer. Door het drinken van alcohol krijg je wel vocht binnen, maar alcohol heeft juist een vocht-afdrijvend effect. Tevens zetten de bloedvaten uit door alcoholgebruik en hierdoor wordt je sneller dronken. Bovendien verbrandt je huid ook sneller. Door het gebruik van drugs is het risico groter op uitdroging en oververhitting.

Klachten/symptomen

Als gevolg van de warmte kunnen klachten als vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, concentratieproblemen en benauwdheid ontstaan. In ernstige situaties kunnen de volgende gezondheidsproblemen ontstaan.

• Doordat de huid langdurig vochtig is, kan de afvoer van de zweetklieren verstopt raken. Dit kan leiden tot jeuk en uitslag van blaasjes.
• Hittekramp. Er kan kramp in de spieren ontstaan, doordat het lichaam door zweten te veel zout verliest.
• Hitte-uitputting. Als het vocht, dat door zweten afgevoerd wordt, niet voldoende wordt aangevuld kun je uitdrogen. Het gevolg hiervan is een snelle hartslag, verminderde weerstand en verminderde concentratie.
• Flauwvallen. Dit gebeurt doordat het lichaam te veel bloed gebruikt om het zweten in de huid mogelijk te maken. Hierdoor is er onvoldoende doorbloeding naar de hersenen. Vaak ontstaat hierbij hoofdpijn, misselijkheid en diarree.
• Hitteberoerte (zonnesteek). Als de inwendige temperatuur van het lichaam te hoog oploopt, kan dit uiteindelijk leiden tot de dood. Dit ernstige gevolg van oververhitting gaat vaak samen met een rode en droge huid, krampen, stuiptrekkingen en verlies van bewustzijn.

Het is belangrijk om extra alert te zijn op de bovenstaande verschijnselen. Bij het vermoeden van een zonnesteek moet je onmiddellijk contact opnemen met de huisarts.

Wat kun je zelf doen om gezondheidsproblemen te voorkomen?

• Veel water drinken (anderhalf tot twee liter per dag)
• Zoek zoveel mogelijk verkoeling.
• Houd je huis zo koel mogelijk door de ramen en deuren gesloten te houden en de gordijnen te sluiten.
• Vermijd (vooral inspannende) activiteiten tijdens de heetste uren van de dag. Verplaats de activiteiten naar de ochtend of de avond.
• Groentes en fruit bevatten behalve water, ook veel vitamines en zouten. Dit is dus extra gezond bij hitte.
• Door de hitte bederft voedsel snel. Het is verstandig om eten zoveel mogelijk in de koelkast te bewaren. Tevens kun je voedsel minder lang goed bewaren, dus gooi het eerder weg.
• Mensen met medicatie kunnen het beste overleggen met huisarts of apotheker of de medicatie eventueel moet worden aangepast.
• Bescherm je huid goed tegen de zon i.v.m. huidkanker. Doe dit bijvoorbeeld met zonnebrandcrème.

Wees alert op de bovengenoemde verschijnselen bij jezelf, maar ook bij anderen. Door deze aanwijzingen goed op te volgen, verklein je het risico op gezondheidsproblemen aanzienlijk.