Euthanasie, de kunst van het loslaten

Hoe zou jij reageren als een dierbaar persoon je vroeg hem of haar te helpen met sterven? Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van iemands leven wanneer dat niet meer de moeite waard is. Het woord ‘euthanasie’ komt van de Griekse woorden eu, ‘goed’, en thanatos, ‘dood’. Sommigen noemen euthanasie de ‘genadedood’, omdat het een handeling is die een eind maakt aan een uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Maar velen zien geen verschillen met moord, en vinden euthanasie hier dan ook gelijk aan s

Euthanasie

Euthanasie is een veelbesproken onderwerp, dat vele ethische vragen oproept. Is het bijvoorbeeld op een bepaald moment gerechtvaardigd om een mens zijn leven te ontnemen? En zo ja, onder welke omstandigheden? Bestaat er verschil tussen het opzettelijk doden van iemand door hem te laten sterven door bijvoorbeeld zijn behandeling te staken, of door een dodelijke injectie toe te dienen? Deze kwestie stelt artsen voor een dilemma. In hun artseneed beloven ze immers patiënten met de beste zorg te behandelen en levens te redden. Maar welke keuze is juist, als een patiënt die terminaal ziek is, zonder kans op een goede afloop, en die constant pijn lijdt, wenst te sterven?

Argumenten voor euthanasie

De laatste jaren heeft zich een positieve trend ontwikkeld. Deze trend laat een verschuiving zien in de relatie tussen dokter en patiënt. Alles is naar een gelijkwaardiger niveau getrokken. De tendens van ‘de dokter zal het wel weten’ is zo goed als verdwenen. Patiënten willen zeggenschap over hun eigen lichaam en dat betekent dat patiënten zelf hun beslissingen moeten kunnen nemen. Sommige medische autoriteiten die vóór euthanasie procederen, vinden het een afbreuk van de rechten van de mens, als die niet het recht op sterven bezit. Deze medische professionals krijgen dagelijks te horen dat mensen niet verder willen met een zware dosis pijnstillers. Psychisch hebben deze patiënten al afscheid kunnen nemen van het leven, maar de wet beperkt hen hier verder in. Persoonlijk vind ik dit onmenselijk, en ben ik voor een versoepeling van de wet die mensen hierin beperkt (wet Toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding). Deze mensen willen de vrijheid tegemoet treden en hun onmenselijke bestaan op aarde achter zich laten. Het gevecht dat ze elke dag weer voeren, put hen zowel geestelijk als lichamelijk volledig uit. Daarbij kan ook worden aangedragen, dat het niet alleen voor de patiënt voordelen met zich meebrengt. Ook de economie is bij euthanasie gebaat. Het geld dat wordt bespaard op zieke mensen die euthanasie laten plegen, kan gebruikt worden voor zieke mensen die nog wel een mooi leven in het vooruitzicht hebben. Mij spreekt dit argument enorm aan.

Een ander argument vóór euthanasie is dat terminaal zieke patiënten zich misschien in de steek gelaten voelen, als de doktoren hen hulp weigeren. Uit enqûetes en onderzoeken blijkt dat bijna de helft van terminale patiënten aan een arts hulp vraagt bij zelfdoding. Uit deze cijfers kan dus worden afgeleid, dat 50% van de terminale zieken hun leven willen beeïndigen. Harde cijfers, die aangeven hoe ernstig het probleem is. Ik vind dat de overheid moet beseffen, dat dit zo niet langer kan, mede omdat dit vormen van strafbaar gedrag in de hand werkt. In sommige gevallen kunnen familieleden het lijden van hun dierbare niet meer aanzien, waarna ze besluiten over te gaan tot illegale euthanasie. En iemand die betrapt wordt op het toepassen hiervan, kan worden aangeklaagd voor moord, en in de gevangenis belanden. Het geluk van de patiënt, resulteert dan in een lijden voor de ‘verlosser’.

Als argument vóór euthanasie kan worden aangedragen, dat de regelgeving scherper moet worden. Dit om kwetsbare mensen in de samenleving te beschermen. Ik ben van mening dat als er toch al euthanasie wordt uitgevoerd, dit beter gelegaliseerd en in goede banen geleid kan worden.

Beroepsorganisaties van artsen hebben zich jarenlang verzet tegen legalisering van euthanasie. Desalniettemin realiseren ze zich gelukkig wel, dat het beëndigen van een leven een ingewikkeld vraagstuk is. Inmiddels zijn er dan ook bindende voorschriften opgesteld die bepalen of een behandeling gestaakt of onthouden mag worden.

Argumenten tegen euthanasie

Eén van de argumenten tegen euthanasie is, dat er constant nieuwe therapieën worden ontwikkeld. Artsen gaan daarom niet altijd mee in de wens van de patiënt om euthanasie toe te passen, omdat er kans op een succesvolle behandeling in de toekomst bestaat. Ze menen dat patiënten niet voor euthanasie zouden kiezen, als ze hun tijd pijnloos uit kunnen zitten met goed zorg. Er moet volgens deze artsen dan ook meer geld uitgegeven worden aan betere zorg. Ze vrezen dat sommige ziekenhuizen geen geld meer vrij maken voor de behandeling van bepaalde terminaal zieken, als euthanasie gelegaliseerd wordt.

Met de kennis die de onderzoekers op hebben gedaan, kunnen er misschien behandelingen worden ontwikkeld voor ziektes die nu onbehandelbaar zijn. Euthanasie zou daardoor overbodig worden. Maar dat is vooralsnog toekomstmuziek. In de nabije toekomst komen er waarschijnlijk behandelingen met behulp van genetica. Echter, er wordt niets gezegd over het tijdsbestek waarin het onderzoek plaatsvindt. Praten we hier over 5, 50, of misschien wel 500 jaar. Niet bepaald argumentatie die mij overtuigt. Voorlopig zullen wij op onze oude dag aan minimaal één chronische ziekte lijden, die pijnlijk kan zijn en de mobiliteit kan beperken. Met het huidige ‘verbod’ op euthanasie geen prettig vooruitzicht dus!

Arsten zouden er bovendien teveel macht door krijgen volgens de tegenstanders. Waardoor ze onzorgvuldig kunnen worden en geen rekening meer houden met de gestelde richtlijnen. Zij hebben dan de macht om te bepalen of iemand het ‘waard’is of niet. Onzorgvuldig handelen is echter in strijd met de artsenplicht. In de hippocratische eed belooft de arts nooit misbruik te maken van zijn medische kennis. Hij zal dus bij iedere patiënt zorgvuldige afwegingen moeten maken, om tot een goed besluit te komen.

Legalisering van euthanasie

e legalisering van euthanasie is een veelbesproken onderwerp, waarover de meningen flink uiteenlopen. Tegenstanders zien het als een immorele daad, omdat het leven een geschenk is. Voorstanders, zoals ik, zien het als een verlossing uit ondraaglijk lijden. Zij vinden ook dat terminale patiënten zo op fatsoenlijke wijze afscheid kunnen nemen van vrienden en familie, en gespaard blijven voor het mensonterende leven dat ze nog voor de boeg hebben.

De discussie over euthanasie staat nog in de kinderschoenen en is aan de orde van de dag. En de mensen lijken het niet met elkaar eens te kunnen worden. Of het ooit gelegaliseerd zal worden blijft dus de vraag. Wat mij betreft is het geen vraag, maar een weet: euthanasie moet legaal worden! Ik besef echter, dat mijn mening niet algemeen gedeeld wordt. De strijd voor het recht op sterven zal beslist nog een tijdje doorgaan.