Herfst, anthocyanen en Wilde wingerd

Herfst in volle hevigheid! Mijn herboristenhuis lijkt wel in brand te staan. De Wilde wingerd heeft de witte gevel in rode gloed gezet, de grote gele vingervormige bladeren en knokige stelen van de Paardenkastanje en de rode, glimmende rozenbottels maken het vlammend gevoel compleet. Bij die tegengestelde gevoelens van schoonheid en verval, die de herfst oproept, moet ik onverbiddelijk aan het bruisend gedicht van Hendrik Marsman denken. Vlam
Schuimende morgen
en mijn vuren lach
drinkt uit ontzaglijke schalen
van lucht en aarde
den opalen dag.

De Wilde Wingerd, Parthenocissus tricuspidata is niet direct een plant die medicinaal bekend is, maar zo te zien moet het herfstblad vol anthocyanen zitten. Zijn familielid de Wijnstok is daar dan ook voor bekend en wordt met succes gebruikt als versterkend middel voor de bloedvaten bij spataderen, aambeien en open benen.

Wingerd in de gemmotherapie

Merkwaardiger en minder bekend is de toepassing van een Wilde Wingerd variëteit, die onder de naam Amelopsis veitchii in de gemmotherapie bij reumatische aandoeningen zijn diensten bewijst. De Franse benaming is niet minder dan Vigne vierge. Ook de Latijnse naam verwijst naar maagd parthenos, al zou dit niets te maken hebben met een anafrodsiake werking van de plant, maar wel verwijzend naar het botanisch eenslachtig zijn van de plant. De onbestendige wingerd zoals hij ook wel genoemd word, is een klimplant, die zich met zuignapjes aan muren van huizen kan vasthechten en zo wel 15 meter hoog of ver kan klimmen. In de gemmotherapie worden de jonge scheuten met alcohol en glycerine geconserveerd, dit glycerinemaceraat heeft een herstellende werking op bind- en kraakbeenweefsel, vooral in spieren en gewrichten en wordt dan ook gebruik bij chronische gewrichtsklachten, gewrichtsvergroeiingen, vooral in de kleine gewrichten van de handen.

Recent onderzoek

Er zijn verschillende koffiezuurderivaten met ant-oxydantwerking in het blad gevonden. Wat niet verwonderlijk is gezien zijn roodverkleurende bladeren die verwijzen naar zulke stoffen. Deze flavanoïden zijn mogelijk verantwoordelijk voor de positieve ervaringen met Wilde wingerdextract bij goedaardige baarmoederfibromen. En heel recent zijn er ook anti-malariastoffen zoals stilbeenglycosiden in de plant ontdekt.

Gezonde geneeskracht is dus toch overal in de natuur aanwezig. We moeten het maar weten te vinden! Het is ook niet altijd nodig om al die natuur op te eten. Geur op zich kan ook een reële genezende werking uitoefenen. In die zin zijn vooral herfst en lente geneeskrachtige seizoenen bij uitstek. De zware, volle, bijna muffe geur van oktober werkt niet voor niks op het gemoed des mensen, kalmerend en ontspannend, en voor sommigen ook deprimerend alsof ze een overdosis Valeriaan binnen gekregen hebben. Goed te begrijpen omdat je aan een overdosis herfst nauwelijks kan ontsnappen.

Voor verdere studie van de Wilde wingerd

• Son, I. H., I. M. Chung, S. J. Lee, and H. I. Moon. 2007. Antiplasmodial activity of novel stilbene derivatives isolated from Parthenocissus tricuspidata from South Korea. Parasitol. Res. 101:237-241.
• Wang YF, Zhang CG, Yao RR, Zhou WS. Studies on chemical constituents of Parthenocissus tricuspidata (Sieb et Zucc) Planch
• Yao Xue Xue Bao. 1982 Jun;17(6):466-8. Chinese taal.
• Crawford GJ, Moore BP, Laschinger C, Ho M, Freedman J. Parthenocissus tricuspidata activity directed against human red blood cell coated with C3b. Vox Sang. 1981 Sep;41(3):178-82.
• Antioxidant caffeic acid derivatives from leaves of Parthenocissus tricuspidata.Saleem M, Kim HJ, Jin C, Lee YS.Arch Pharm Res. 2004 Mar;27(3):300-4.
• http://www.mamaherb.com/fibroma-of-the-uterus-home-remedy-using-parthenocissus-tricuspidata