Omgaan met stress

Je functioneert beter als je wat spanning hebt, maar teveel spanning is niet goed. Je krijgt dan stress en daar zit niemand op te wachten. Toch kan het je overkomen en voor je het weet zit je er middenin. Gelukkig is er wel iets aan te doen. Pak de oorzaak van je probleem aan en zorg voor veel ontspanning. Je hebt het druk op je werk, je vriend(in) maakt het uit, je neemt teveel hooi op je vork…en zo kun je nog veel meer redenen bedenken om behoorlijk nerveus te worden en niet lekker in je vel komen te zitten. Als de boog te lang gespannen is, kan dat leiden tot stress. Hoe lang het duurt voordat dit gebeurt is voor iedereen anders. De één kan meer hebben dan een ander.

Stress

Stress is een reactie van je lichaam op een vorm van spanning. Je lijft reageert door extra brandstof en adrenaline vrij te geven. In noodsituaties is dit fijn; door de adrenaline blijf je alert. Meestal zakt dit weer als je ‘in rust’ bent en dan is er niets meer aan de hand. Als je langere tijd voordurend ‘onder spanning’ staat en constant schiet er adrenaline door je lijf, dan kan je lichaam dit niet meer aan en krijg je stress. Je zenuwstelsel raakt overbelast en je kunt hierdoor last krijgen van hartkloppingen, zweten, prop in je keel, hoofdpijn, buikpijn, moeheid en slapeloosheid.

Stemmingen en gevoelens

Stress doet niet alleen iets met ons lichaam. Stress kan ook je stemmingen en gevoelens behoorlijk beïnvloeden. Vaak voel jij je dan rot, ongelukkig, onzeker en bang. Je prestaties gaan naar benden omdat jij je niet meer zo goed kunt concentreren en je wordt vergeetachtig. Je hebt geen zin meer in contacten leggen, liever ga je iedereen uit de weg.

Pak de stress aan

Het is de bedoeling dat je zelf je stress de baas wordt. Dan kun je doen op 2 manieren:

Pak het probleem aan dat de stress veroorzaakt, doe er iets mee.

Als je bijvoorbeeld problemen hebt op je werk, praat met je baas hierover of zoek een andere baan.

Leer omgaan met de gevolgen van stress

Bijvoorbeeld als je een dierbare verloren bent.

• Schrijf de problemen op, wellicht lijkt alles minder erg als je dacht.
• Bespreek je problemen met anderen.
• Doe ontspanningsoefeningen thuis, laat je eens lekker masseren.
• Ga op Yoga of leer mediteren, zo krijg je meer balans tussen lichaam en geest.
• Bij reformwinkels kun je zelf-zorg geneesmiddelen met een kalmerende werking halen. Deze zijn op natuurlijke basis en werken niet verslavend.

Ontspannen

• Ga sporten, het liefst buiten. Vooral met hardlopen komt er een geluksstofje ‘endorfine’ vrij. Zwemmen, fietsen en wandelen werken ontspannend.
• Eet zo gezond mogelijk om alle juiste voedingsstoffen binnen te krijgen. Koffie, alcohol en zoetigheid jagen de adrenaline alleen maar op, neem die producten maar niet.
• Kom je moeilijk in slaap? Relax een uur voor het slapen gaan door bijvoorbeeld yoga oefeningen te doen.
• Let er eens op, hoe je in bed ligt. Waarschijnlijk lig jij als een stijve plank in bed. Probeer eerst je ene arm bewust te ontspannen, dan de andere arm. Dan je ene been en je andere been. Dan je rug en je bibs proberen bewust te ontspannen. Dan ga je weer om de beurt aanspannen en ontspannen. Op deze manier leer jij je lichaam bewust te ontspannen. Je kunt pas slapen, als je lichaam ontspannen is, op deze manier help jij je lichaam en kom je makkelijker in slaap.
• Ga niet te vaak over je eigen grenzen heen om anderen te plezieren, durf ‘nee’ te zeggen.
• Zoek afleiding in dingen die je leuk vindt.
• Verwen jezelf door je lichaam goed te verzorgen. Ga lekker in bad, masseer je huid, neem een masker. Ga regelmatig naar de sauna, dat is ontspannend voor je lichaam én geest.

Professionele hulp

Mocht je er zelf niet uitkomen, ga dan naar je huisarts en bespreek het met hem. Wellicht is een gesprek met hem al voldoende om de zon weer te zien schijnen. Je huisarts kan je eventueel ook doorverwijzen naar een 1e-lijns psycholoog of naar Haptonomie.

1e-lijns psycholoog

Een 1e-lijns psycholoog heeft een brede kennis op het gebied van psychische problemen, maar is geen specialist. De behandeling bestaat uit een tiental gesprekken. Een 1e-lijns psycholoog zit meestal in de buurt en de wachttijden zijn niet zo heel lang.

De begeleiding in verschillende fasen

• De 1e fase: de diagnostische fase: jouw probleem wordt aan de hand van jouw informatie in kaart gebracht. Er wordt een plan opgesteld over de begeleiding hoe het probleem opgelost of vermindert kan worden. De psycholoog overlegt welke mogelijkheden het beste bij jou past. Dit duurt ongeveer 2 of 3 gesprekken.
• De 2e fase: de behandelfase: door een relatie te leggen tussen problemen en gebeurtenissen, probeert de psycholoog je meer inzicht in de aard van je problemen te geven. Ook wordt er naar een oplossing gezocht om je problemen het hoofd te kunnen bieden. Soms krijg je opdrachten mee om te oefenen met de nieuwe opgedane kennis.
• De 3e fase: de afsluitingsfase: als er echte verbeteringen optreden, wordt er overlegd hoe er het beste afgerond kan worden. Natuurlijk is er altijd de mogelijkheid om extra consulten aan te vragen om terugval te verkleinen.

Uit onderzoek blijkt dat 75% baat heeft bij een kortdurende klachtgerichte behandeling door een 1e-lijns psycholoog.
Een voorwaarde is wel dat mensen in een vroeg stadium deze hulp vragen en niet wachten tot ze volledig zijn vastgelopen: dan duurt de behandeling vaak langer en is meer specialistische hulp vereist.

Haptonomie

Met haptonomie leer je omgaan met of voorkomen van lichamelijke stress en overbelasting. Het gaat om én voelen én contact maken. Veel mensen weten niet dat het lichaam heel duidelijk aangeeft of iets goed voor je is of niet. Vertrouwen op dat gevoel: het klinkt zo simpel en dat is het ook met begeleiding van haptonomie.

Haptonomie richt zich op het (opnieuw) benutten van ons sensitief en zintuiglijk vermogen. Met eenvoudige op lichaamservaring gerichte oefeningen leert u hoe u anders met stress om kunt gaan. Bijvoorbeeld:

• leren om controle los te laten
• leren uw kracht in te zetten
• ontdekken dat ademen kan veranderen
• ervaren dat uw houding bepaalt hoe u iets beleeft

Thuis ga je hier verder mee oefenen. Iedere week naar de haptonomie is vaak niet nodig. Je zult merken dat je na verloop van tijd hier steeds handiger in wordt (je leert beter naar je lichaam te luisteren en herkennen). Je leert je beter te ontspannen en stress krijgt minder kans.