De tastzin (zintuigen)

De tastzin behoort net zoals ruiken,zien,horen en proeven tot de zintuigen. Het tasten of voelen is mogelijk dankzij kleine cellen die in onze huid zitten. Door aanraking ontstaan er prikkels die naar de hersenen worden gestuurd.

Tastzin

Dankzij het aanraken kunnen we dingen waarnemen. Het aanraken is eigenlijk mogelijk door onze huid. Vandaar dat over ons hele lichaam huid is. Ondanks dat we op alle plaatsen kunnen voelen is niet iedere plaats even gevoelig. Hoe meer receptor- cellen we op een bepaalde plaats hebben, hoe beter we op die plaats kunnen voelen. Dit is ook weer voor iedere mens verschillend. De meeste cellen kan je terugvinden in de handen, voeten en ons gezicht. Het aanraken is een heel belangrijke zintuig bij het ontwikkelen van het kind. Je kan tegen ieder kind zeggen: ' de kaars is heet'. Het kind gaat toch het eerst zelf willen waarnemen voor ze het echt gelooft.

Hoe werkt het?

We weten al dat aanraking mogelijk is door de huid die opgebouwd is uit heel veel cellen bestaat. Ook zijn er in onze huid vezels, een soort uitgerekte cellen. De cellen die het best aanrakingen kunnen waarnemen noemen de receptorcellen. Deze zijn meestal verbonden met een haartje. Wanneer een haar iets raakt, zal de receptorcel hierop gaan reageren door te bewegen of door te vervormen. Deze reactie wordt onmiddellijk doorgeseind aan de hersenen.

Deze receptorcellen kunnen dan wel zeer gevoelig zijn maar wanneer ze wennen aan de aanraking, verliezen ze hun interesse. Ze willen dus steeds een nieuwe prikkel als de vorige te lang blijft duren. De vervorming of het bewegen van cellen die bij een aanraking gepaard gaat vervalt dan ook als één zelfde aanraking te lang duurt. De cellen zullen dan weer in rusttoestand gaan en je voelt niks meer.

Gevoelige plaatsen

Op sommige plaatsen zijn geen haartjes die verbonden zijn met cellen. Zoals de lippen of de handpalmen. Hoe werkt hier het aanraken dan? Op deze plaats bevat de huid speciale cellen die er anders uitzien. Zij zullen alleen maar reageren op een druk die blijft duren. Net zoals op de andere plaatsen verliest de cel zijn ' interesse' als de prikkel te lang blijft aanhouden.

Speciale cellen

Aan iedere prikkel zijn de cellen in ons huid aangepast, zo zijn er ook speciale pijncellen. Als je pijn waarneemt dan zijn de cellen in je huid open gescheurd en scheiden ze een stof af. We weten dat normaal gezien bij een voortdurende prikkel de cel in rusttoestand zal komen en we deze prikkel niet meer voelen, bij deze cellen zal bij constante druk dit niet gebeuren. We blijven de pijn dus voelen tot dat de cellen herstelt zijn. Jeuk is ook zo'n voorbeeld die ondanks voortdurend de zelfde druk te voelen niet weggaat. In de huid zijn er ook nog speciale cellen voor warmte en koude. warmtevezels voelen geen koude en koudevezels voelen geen warmte. Bij echt koude temperaturen of echt warme gaan de cellen twijfelen. Wanneer je bijvoorbeeld met je hand in een kokende pot water voelt zal dit toch ook koud aanvoelen. Niet proberen!

Voelen bij dieren

Ook al denken we vaak dat wanneer we een vlieg doodslaan ze niks voelt maar het tegendeel is waar. Insecten voelen net zoals ons door haartjes. Sommige insecten hebben dan weer een voelspriet. Ondanks de naam voelspriet gebruiken sommige insecten het ook nog voor te proeven en sommige zelfs voor te horen. Voor de koudbloedige dieren is het heel belangrijk om hun temperatuur op peil te houden. Wanneer het koud is gaan ze de zon opzoeken en wanneer ze het warm hebben de schaduw. Vissen die hebben geen haartjes om mee te voelen maar een zijlijn die wordt gevormd door gaatjes in sommige schubben. Zo weten ze als iemand langs hen zwemt of als er een plaats is waar ze zich kunnen verstoppen voor een jager.