De reuk (zintuigen)

De neus, het uitsteeksel van het hoofd en het eerste deel van onze luchtwegen. De neus zorgt niet alleen voor het verwarmen en zuiveren van de lucht die we inademen maar ook dat we geuren kunnen waarnemen.

Reuk

Reuken kunnen we definiëren als het waarnemen van geuren. Hoe kan het nu dat wij dingen kunnen ruiken? Dat komt omdat stoffen voortdurend heel kleine deeltjes afscheiden, die bij ons in de neus komen. Niet alle stoffen hebben deze eigenschap, enkel gassen en dingen die oplosbaar in water zijn.

Neus

Net zoals bij het oor valt de neus in te delen. Alleen bestaat de neus niet uit 3 maar uit 2 delen, de inwendige en de uitwendige oor. De uitwendige neus bestaat uit de benige neusbrug, neusvleugels en de neuspunt.

De inwendige neus bestaat uit de linker- en rechter neusholte. Deze zitten niet aan elkaar want ze worden gescheiden door het neus tussenschot. De binnenkant van de neus is bedekt met neusslijmvlies waar de deeltjes die de stoffen hebben afgescheiden blijven kleven. Wanneer we verkouden zijn of een allergie zoals hooikoorts is dit voornamelijk te wijten aan een ontsteking van het neusslijmvlies. Onder dit neusslijmvlies zitten heel veel bloedvaten. Op deze plaats worden de deeltjes verwijderd. De neusharen zorgen voor een filtering van de lucht. De neusholte kunnen we nog eens onderscheiden in 3 neusgangen. Deze gaan verder tot ze uiteindelijk uitkomen in de keelholte. Bovenaan in de neus ligt het reukepitheel, dit heeft een gele kleur. Op deze plaats zitten zintuigcellen die voor geurprikkels gevoelig zijn. In totaal heeft een mens zo'n 5 miljoen van die cellen.

Het lijkt nu alsof iedereen even goed zou moeten ruiken, maar dat is niet zo. In vergelijking met de dieren moet de mens weeral eens onderdoen. Omdat een herdershond 25 keer beter zou ruiken als een mens wordt deze getraind om drugs op te sporen. Bij een dier is dit misschien wel het best ontwikkelde zintuig. Een hond zou bijvoorbeeld beter kunnen zeggen wat hij eet door het te proeven dan door er naar te kijken.

Lekker!

Waarom snuiven wij om iets beter te kunnen ruiken? Dit heeft een simpele reden. Omdat het neusslijmvlies zich helemaal bovenaan in de neus bevindt kan je dus beter ruiken als je de lucht helemaal naar boven laat komen. Ook de tong speelt een rol bij het ruiken. Lucht die uit de achterkant van de mond komt wordt tot gestuwd door de tong. Het ruiken is bij ons niet alleen belangrijk om te kunnen ruiken aan het boeket bloemen dat we hebben gekregen. We hebben geuren nodig bij het eten. Als de geur van eten niet lekker is dan gaan we het hoogstwaarschijnlijk ook niet opeten. Om die reden heeft smaak zoveel te maken met het ruiken. Wie zijn reuk dus verliest verliest ook zijn smaak. Het speelt ook een belangrijke rol in herkenning omdat we zo'n 20 000 verschillende geuren kunnen onderscheiden weten we ook dat vuur en gas gevaar betekent.

Omdat onze neus voortdurend nieuwe geuren probeert te ontdekken hecht deze geen belang meer aan oudere geuren en gaat ze zelfs vergeten. Als jij bij iemand thuis komt kan je duidelijk een geur waarnemen en dit ook vaak in de kleren van deze persoon. In je eigen thuis of bij jezelf zal je niks ruiken. Ook een parfum heeft dit zelfde probleem.