De onzichtbare gevolgen van een CVA

Bijna iedereen is wel bekend met de zichtbare gevolgen van een CVA (beter bekend als 'beroerte'). Dit zijn gevolgen die iedereen kan waarnemen en zo nodig ook op kan inspelen. Echter zijn er ook een heleboel gevolgen van een CVA die (bijna) niet zichtbaar zijn voor een ander. Wat zijn deze gevolgen? Hoe wordt met deze gevolgen om gegaan? Hoe kan de omgeving hier mee omgaan? En hoe kan dit worden behandeld?

Gevolgen van een CVA.

'Een ongeluk in de vaten van de hersenen' is de letterlijke vertaling van een Cerebro Vasculair Accident, oftewel een CVA.
De eerste gevolgen van een CVA zijn vaak zichtbaar. Veel voorkomend en herkenbaar zijn: verlamming, afasie en verlies van gezichtsveld. Deze aandoeningen kunnen ook direct aangepakt worden.

De 'onzichtbare' gevolgen daarentegen komen vaak later aan het licht. Het gaat hierbij dan om:

• Constante vermoeidheid.
• Verminderde concentratie.
• Geheugenstoornissen.
• Emotioneel labiel; sneller emotioneel of juist bijna emotieloos.
• Vertraagd tempo van informatieverwerking.
• Verlies van zelfredzaamheid.
• Minder flexibel; verminderd aanpassingsvermogen.
• Minder interesse in seks/lichamelijke intimiteit.
• Minder interesse in het algemeen.
• Niet meer meerdere dingen tegelijk kunnen doen.
• Impulsiviteit.
• Inadequaat huilen of lachen.
• Rusteloosheid.
• Angsten.
• Niet kunnen leren van ervaringen.
• Sociaal ongepast gedrag vertonen.
• Verandering van humor.

Omgaan met de onzichtbare gevolgen.

Hoe iemand met bovengenoemde onzichtbare gevolgen omgaat is geheel persoonsgebonden. Vrijwel iedereen die een CVA heeft gehad kent ook andere gevolgen hiervan.

Veelal wordt het proces waarin de patiënt moet gaan accepteren wat er gebeurd is en wat de gevolgen voor hem/haar betekenen wel vergeleken met een 'rouwproces'. Men moet afscheid nemen van zijn 'oude ik' en vervolgens kennismaken met zijn/haar 'nieuwe ik'.

Onzichtbare gevolgen en de omgeving.

Een CVA krijg je bijna nooit alleen. Ook je directe omgeving krijgt er mee te maken.
Mensen die getroffen zijn door een CVA hebben niet altijd door in welke mate ze veranderd zijn. Dit zorgt ervoor dat de relatie met de partner of kinderen verstoord kan raken.
Een partner kan het idee hebben dat hij/zij iemand is kwijtgeraakt en hierdoor een gevoel van eenzaamheid ervaren.
Ook de getroffene kunnen vereenzamen, omdat ze niet goed duidelijk gemaakt kunnen krijgen aan hun directe omgeving wat er met hem/haar aan de hand is.
En ten slotte wordt er hoogstwaarschijnlijk in de omgeving ook nog vaak gezegd en gedacht dat iemand er 'goed vanaf is gekomen', omdat er aan de buitenkant niets te zien is. Deze gedachtegang kan een groot gevoel van onbegrip, maar ook een barrière tussen getroffene en directe omgeving veroorzaken.

De behandeling.

Gezien het feit dat het van persoon tot persoon erg veel kan verschillen wat de gevolgen van een CVA zijn en hoe iemand hiermee omgaat, is de behandeling ook enorm gericht op de individu.
Het is van belang om als behandelaar goed in kaart te krijgen hoe een persoon was voordat hij/zij getroffen werd door een CVA. Aan de hand hiervan kan de behandelaar dan ook bepalen wat de gevolgen zijn geweest en hoe groot de impact is geweest voor de getroffene.
Ook wordt de directe omgeving van de getroffene, bijvoorbeeld het gezin of partner, intensief betrokken bij de behandeling. Dit zorgt ervoor dat beide partijen een betere greep krijgen op de onzichtbare gevolgen en leren ze hier ook mee om te gaan.

NeuroPsychologisch Onderzoek

De neuropsychologie bestudeert de relatie tussen gedrag en de werking van de hersenen.
Aan de hand van een psychologisch onderzoek kan de specialist vaststellen welke gevolgen een hersenbeschadiging heeft voor het dagelijks leven.
Er worden voor dit onderzoek - afhankelijk van de vraagstelling - tests afgenomen die intelligentie, organisatie en planningsvermogen, geheugen, concentratievermogen, werktempo, waarneming en taalvaardigheid meten.
Uiteindelijk wordt hier een rapport over samengesteld en met de patiënt doorgenomen.

Kun je volledig herstellen van de onzichtbare gevolgen van het CVA?

Uit onderzoek is gebleken dat 7 van de 10 personen die in het verleden een CVA hebben gehad na een jaar nog steeds te maken heeft met de onzichtbare gevolgen ervan.
Het is onvoorspelbaar of een patiënt volledig herstelt of beperkingen blijft houden.
In het eerste jaar herstellen de hersenen het snelste en zal ook de meeste verbetering te zien zijn. Daarna is alles wat verbetert goed meegenomen.
Dit is de reden dat het voor de patiënt in eerste instantie belangrijk is om met zijn beperkingen om te leren gaan. De steun van de directe omgeving is hierbij zeer van belang.