Vrijetijdsziekte: ziek worden van vakantie

Het lijkt vreemd dat mensen ziek worden van vakantie, maar het komt voor. Het wordt de vrijetijdsziekte of soms ook wel het omgekeerde Kortjakje-syndroom genoemd. Dit ontstaat bij mensen die veel werken, geregeld werk mee naar huis nemen en weinig rust nemen. Mensen dus die nooit de tijd nemen om te ontspannen en blijven doorrennen. Een stressgerelateerd fenomeen dus, maar hoe ontstaat het en wat kan je er aan doen?

Klachten vrijetijdsziekte

De klachten die horen bij de vrijetijdsziekte ontstaan altijd tijdens vrije dagen en vaak al direct in het begin van een vakantie. Dit is het belangrijkste kenmerk van de ziekte, niet de klachten maar het tijdstip waarop de ziekte ontstaat. De patiënt heeft meestal vage klachten zoals extreme vermoeidheid en misselijkheid en soms ook migraine, rugpijn, koorts en griepachtige symptomen. Het schijnt dat ongeveer drie procent van de Nederlandse bevolking hier in meer of mindere mate last van heeft.

Waardoor ontstaat de vrijetijdsziekte?

Onder hoge werkdruk stijgt het adrenalineniveau in het lichaam. Dit hoge adrenalineniveau zorgt dat er een hogere focus op het vrijmaken van energie komt en dat ziekteverschijnselen tijdelijk worden onderdrukt. Wanneer de werkdruk dan wegvalt, verstoort dit de hormoonbalans die het lichaam gewend is. Het gevolg hiervan is een slecht werkend immuunsysteem, waardoor er tijdelijk een verhoogde vatbaarheid voor ziekte ontstaat.

Een andere verklaring ligt in de persoonlijkheid van mensen die vatbaar zijn voor de vrijetijdsziekte. Dit zijn mensen die houden van structuur en controle. Vaak vinden ze dit in hun werk en dit is dan ook vaak de reden dat ze zich hier op hun plaats voelen en liever werken dan ontspannen. Ontspannen levert stress op omdat er geen structuur is en vaak zaken op het programma staan (familiebezoek, vakantie) waarop men weinig controle heeft. Dit zorgt voor spanning in plaats van ontspanning, waardoor ze zich niet op hun gemak voelen, niet weten wat er van hun verwacht worden en zich lichamelijk slecht voelen.

Klachten voorkomen

Vaak helpt het om de overgang van werken naar vrije tijd minder abrupt te laten verlopen. Op vrijdag iets eerder stoppen dan de andere dagen van de week en iedere vrijdagavond gaan sporten kan al helpen.

Veel mensen zijn geneigd vlak voor hun vakantie extra hard te werken om hun werk zo netjes mogelijk achter te laten. Dit zorgt er voor dat er enorme druk wegvalt zodra de vakantie is aangebroken en niet iedereen reageert hier even goed op. Wanneer je iedere vakantie last hebt van de vrijetijdsziekte is het verstandig om de laatste week of weken voor de vakantie op het werk juist wat rustiger aan te doen, als voorbereiding op de vakantie. Zo wordt de overgang wat minder groot en wordt de kans op klachten minder.

Kijk eens goed naar je leven en probeer je ook op andere dingen dan alleen je werk te richten. Een goede balans tussen werk en privé is de beste manier om de vrijetijdsziekte te voorkomen. Verder is het verstandig om koffie en alcohol met mate te gebruiken.

Wanneer er toch klachten ontstaan

Wanneer er tijdens de eerste vakantiedagen of in het weekend toch klachten ontstaan kan het helpen om te gaan sporten. Door flink te bewegen verdwijnt het teveel aan adrenaline uit het lichaam en lukt het daarna vaak beter om te ontspannen. Zelfdiscipline hebben de meeste workaholics genoeg. Nu nog deze zelfdiscipline gebruiken om gezonde leefgewoonte te ontwikkelen met een actieve levensstijl tijdens de vrije dagen en je zal zien dat de lichamelijke klachten tijdens deze vrije dagen vanzelf minder worden en het plezier in vrije tijd toeneemt.