Yoga: de juiste docentenopleiding of teacher training kiezen

Yoga is populair. Anno oktober 2019 doen alleen in Nederland al ruim 1,5 miljoen mensen aan yoga (Yoga Online). Zo'n grote hoeveelheid studenten vraagt ook om meer en meer yogadocenten. En daar wordt gretig op ingespeeld. De yogadocentenopleidingen schieten als paddenstoelen uit de grond. Het kan dan ook knap lastig zijn om als ambiërend yogadocent de juiste teacher training of docentenopleiding te vinden. Gelukkig zijn er meerdere punten waar je op kunt letten als je op zoek gaat naar jouw ideale opleiding. Een yoga teacher training kiezen is geen gemakkelijke opgave. Bijna elke yogastudio biedt tegenwoordig wel meerdere cursussen, workshops of opleidingen aan. Opleidingen die allemaal verschillen in prijs, curriculum en lengte. En dan kun je ook nog kiezen tussen een opleiding in Nederland of juist in het buitenland. Hoe weet je welke je moet kiezen?

Bepaal het type yoga

De eerste vraag die je jezelf moet stellen, is welk(e) yogatype of -types jou het meest aanspreken. Doe je vooral aan ashtanga yoga, of ben je meer van yin? Kies een opleiding in de yogavorm die het best bij jou past, of waar je het liefst in les zou willen geven. Ook als je de opleiding niet perse volgt met de intentie les te gaan geven is dit een belangrijke vraag. In welk type zou jij je reguliere practice het liefst verdiepen?

Bepaal de duur en locatie van de opleiding

Er zijn grofweg twee typen yogaopleidingen: intensieve opleidingen van doorgaans twee tot vier weken en opleidingen die uitgesmeerd zijn over gemiddeld één tot vier jaar. Beide opties zijn prima; het is vooral belangrijk voor jezelf te bedenken waar je voorkeur naar uitgaat. De meeste beginnersopleidingen duren 200 uur. Er zijn ook intensievere varianten van 300 of 500 uur, maar over het algemeen wordt aangeraden eerst een training van 200 uur te volgen, en dan na een aantal jaar verdieping te zoeken met een 300-uurs training.

Intensieve opleiding

In een intensieve opleiding blijf je een aantal weken op dezelfde locatie, waar je lange dagen zult maken.

Voordelen: Bij een intensieve opleiding word je helemaal ondergedompeld in de yogawereld. Van meestal vrij vroeg (ook iets om in overweging te nemen: hoe vroeg wil je beginnen?) in de ochtend tot 's avonds (laat) ben je bezig met meditatie, anatomie, filosofie, houdingen maar ook het oefenen van je didactische vaardigheden. Doordat de opleiding zo intensief is, heb je ook binnen korte tijd je diploma binnen. Gunstig als je bijvoorbeeld al een aanbieding hebt gekregen van een yogaschool en graag snel aan de slag wilt.

Nadelen: De opleiding is compact, en daarom vaak heel vol. Dat wil zeggen dat je doorgaans weinig vrije tijd hebt. Bij een opleiding van drie weken is het bijvoorbeeld gebruikelijk dat je één dag in de week vrij hebt, die je dan vaak ook dient te gebruiken voor het maken van opdrachten of het voorbereiden van examens. Omdat het allemaal veel is en snel gaat, heb je ook minder tijd voor bezinning. Het is bij dergelijke opleidingen daarom nuttig om thuis nog eens rustig bij de verschillende lessen stil te staan.

Opleiding verdeeld over een of meerdere jaren

In opleidingen die uitgespreid zijn over meerdere maanden of zelfs jaren, heb je doorgaans eens in de maand een aantal dagen of een weekend waarin je opleidingsdagen hebt.

Voordelen: Een voordeel van dit type opleiding is dat er over het algemeen enige tijd overheen gaat voordat je weer een volgende opleidingsdag hebt. Dat geeft je veel tijd om tussendoor over de stof na te denken. Ook kun je elementen uit de opleiding al toepassen in je eigen leven, zoals het creëren van een ochtendritueel. Omdat de opleiding verspreid is over een langere periode, is er daarnaast vaak iets meer tijd is voor het behandelen van de verschillende onderdelen.

Nadelen: Nadeel van dit type opleiding, is dat je - buiten de opleidingsdagen - nog steeds je reguliere dagelijks leven volgt. Daarin moet je tijd vrij maken om verschillende boeken te lezen, lessen voor te bereiden en oefeningen te doen. Het kan lastig zijn dit te incorporeren in je toch al drukke dagelijks leven, zeker als je van jezelf weet dat je niet zo gedisciplineerd bent.

Locatie en groepsgrootte

Over het algemeen zijn opleidingen die over een aantal jaar verspreid zijn in Nederland gesitueerd, zodat je in de weekenden dat je les hebt gemakkelijk naar je locatie kunt reizen. Intensieve opleidingen daarentegen, kun je op heel veel verschillende plekken volgen. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om je opleiding te volgen bij 'de bron', in India. Maar ook in de VS, Europa en andere landen in Azië kun je opleidingen vinden. Bali is bijvoorbeeld een populaire plek voor een teacher training. Let wel: populariteit betekent ook drukte. Het is belangrijk voor jezelf te bedenken hoe groot de groep is waarin je opgeleid wilt worden. Zeker bij een intensieve opleiding breng je veel tijd door met je opleidingsgroep. Groepsgroottes variëren van ongeveer 10 deelnemers tot meer dan 40. Bedenk voor jezelf hoe belangrijk je persoonlijke aandacht vindt in een opleiding: die zul je vermoedelijk meer krijgen in een groep van 10 deelnemers dan in een groep van 40.

Kies je budget

Niet geheel onbelangrijk is natuurlijk de hoeveelheid geld die je uit wilt geven aan je opleiding. De kosten voor een opleiding lopen aardig uiteen, maar zijn ook van een aantal variabelen afhankelijk. Zo bestaat een groot deel van de kosten van een intensieve opleiding uit verblijfskosten. Bedenk in dat geval voor jezelf hoeveel je per nacht uit wilt geven. Vaak zijn bij deze kosten wel alle maaltijden inbegrepen. Daarnaast bepaalt de locatie natuurlijk ook het kostenplaatje. Het leven in Azië is over het algemeen een stuk goedkoper dan in bijvoorbeeld Portugal, en dat zul je ook terugzien in de prijs. Over het algemeen dien je rekening te houden met een bedrag tussen de 1.000 en 4.000 euro, afhankelijk van de locatie en duur/intensiviteit van je opleiding.

Kies je docent(en)

Je bent van plan een opleiding te volgen, dus waarschijnlijk doe je al een tijdje yoga. Dan volg je vast lessen bij één of meerdere docenten. Ga eens na welke docenten je prettig vindt en waarom precies. Misschien kun je een opleiding volgen bij je eigen studio, of van een docent waar je al lessen bij hebt gevolgd. Misschien heb je niet één specifieke docent waar je enthousiast van wordt, maar weet je wel wat je belangrijk vindt in een docent. Ga dat na voor jezelf, en laat dat ook meewegen in je keuze voor een bepaalde opleiding. Op elke opleidingssite staat vermeld wie de opleiding zullen begeleiden. Doe wat research naar deze docenten, en volg waar mogelijk een proefles van ze. Zo kun je er het beste achterkomen of je langere tijd met deze perso(o)n(en) door wilt brengen. Daarnaast vind je het wellicht prettig om docenten te hebben die je eigen taal spreken.

Bekijk het curriculum kritisch

Er is veel aanbod in yoga teacher trainings, dus helaas zitten er ook slechte opleidingen tussen. Een belangrijke graadmeter is het curriculum, ofwel het lessenpakket dat er wordt aangeboden. Zorg ervoor dat je een opleiding kiest die niet alleen de verschillende houdingen behandelt, maar ook anatomie, filosofie/geschiedenis en didactiek. Je wilt je onderdompelen in de wereld van yoga, dus haal je het meeste uit je opleiding als je alle onderdelen hebt behandeld. Sommige opleidingen bieden ook nog leuke extra workshops aan, zoals yoga nidra, acro yoga of klankschalensessies. Kijk wat jou aanspreekt. Houd daarbij in je achterhoofd hoe belangrijk het voor jou is dat je opleiding gecertificeerd is. De certificering van Yoga Alliance komt het meest voor. Je ziet bij de opleiding dan vaak de notering RYT 200 of RYT 500 staan, wat staat voor Registrated Yoga Teacher. De getallen 200 of 500 staan voor het aantal uren dat je opleiding duurt. Let wel: als je een Yoga Alliance gecertificeerde opleiding hebt gevolgd, moet je je eerst nog bij Yoga Alliance aanmelden (tegen betaling) om de term RYT te mogen voeren.

Bekijk reviews

Reviews zijn natuurlijk geen heilige graal, maar wel een goede graadmeter van de kwaliteit van de opleiding. Wees ook hierbij kritisch: als de reviews te mooi lijken om waar te zijn, dan is dat vaak ook zo. Een teacher training is een intensieve opleiding, waar iedereen ook weleens een dipje ervaart. Je hoeft dus niet op zoek naar enkel positiviteit, maar probeer uit de reviews op te maken of de sfeer je aanspreekt. Je kunt ervoor kiezen je opleiding te doen bij een instituut dat al jaren meedraait - zoals in Nederland bijvoorbeeld Arhanta Yoga -, maar je kunt natuurlijk ook voor een wat nieuwere opleiding gaan. Het ene is niet beter dan het andere; bij 'jongere' opleidingen zul alleen je minder reviews hebben om je keuze op te baseren.

Tot slot

Tot slot misschien wel het belangrijkste advies: volg je gevoel. Je wilt yogadocent worden, dus je staat vermoedelijk goed in contact met je lijf en intuïtie. Als iets niet goed voelt, doe het dan niet. En andersom geldt dat uiteraard ook: als jij het idee hebt dat een bepaalde opleiding goed bij je past, dan is dat waarschijnlijk ook zo.