Wat is Wellness?

Wellness is in en vanuit de schoonheidssalons veroverde het heel Nederland. Maar wat is Wellness? Het woord zelf werd een kleine 50 jaar geleden bedacht door een Amerikaanse arts, Halbert L. Dunn in High Level Wellness. Wellness was een samenvoeging van de woorden well(being) en fitness. Wellness werd vooral het zoeken naar een balans, zowel geestelijk als lichamelijk, in een hectische maatschappij. Dunn vond dat iedereen daarin zijn eigen verantwoordelijkheid had.

Dunn en Wellness

Voor Dunn was Wellness: “an integrated method of functioning which is oriented toward maximizing the potential of which the individual is capable. It requires that the individual maintain a continuum of balance and purposeful direction within the environment where he is functioning.” Wellness was voor Dunn een keuze voor een succesvol bestaan in de maatschappij. Vooral die keuze was een vrij nieuwe benadering. Die bewuste keuze voor een gezonde leefstijl zou mensen beter laten functioneren, gezonder maken en gelukkiger. Eigen verantwoordelijkheid was wat Dunn adverteerde en waar hij altijd op bleef hameren. Eigen verantwoordelijkheid in: voeding, fitness, stressmanagement, spiritualiteit, zingeving, gezondheid, humor en relaties. Weg met het zelfmedelijden, ga werken aan jezelf!

Wellness op ieder gebied

Wellness is een heel breed begrip en krijgt steeds meer effect op ieder aspect van het leven.

Sociale wellness betekent dat iemand gezonde en zinvolle relaties op weet te bouwen en een actieve rol wil spelen in relaties met anderen.
Bron: Rhythmuswege, Pixabay
Fysieke wellness is fitness, gezonde voeding en een goed bewustzijn van de eigen gezondheid.
Emotionele wellness, heeft onder andere te maken met stressmanagement, persoonlijke groei en optimisme.
Spirituele wellness, is de manier waarop iemand richting en doel aan zijn leven kan geven.
Intellectuele wellness, is de wil om een leven lang te leren, zichzelf te ontwikkelen en buiten de veilige kaders te willen denken.
Maatschappelijke wellness, als laatste maar niet onbelangrijkste is de wil om deel te nemen aan de maatschappij maar ook om hierin betrokken te zijn. Op de barricaden voor het behoud van natuurschoon is een vorm van maatschappelijke wellness.

De begrippen overlappen elkaar hier en daar maar over het algemeen wordt het bovenstaande onderscheid gebruikt.

Wellness is wellbeing en fitness

Wellness is voor iedereen anders, de één zal wijzen op een gezonde voeding de ander op de dagelijkse fitnessoefeningen. In zijn geheel is wellness de keuze voor een gezonde manier van leven, een gezonde manier van bewegen en geestelijk welzijn. Deze gezonde manier van leven en denken moet een stressvrij, gezond en harmonieus leven opleveren. De tweedeling is gelijk al duidelijk: ontspannen en inspannen. Ontspannen in de zin van een sauna bezoeken, een massage of een gezichtsmasker. Inspannen tijdens fitness, zumba of een flinke boswandeling. Het lijkt erop dat de consumenten van nu deze begrippen hebben opgepakt en geen keuze gaan maken, wat precies de bedoeling van Dunn was. Zowel ‘ontspannen’ als ‘inspannen’ zijn razend populair.

Wellness is ontspanning en inspanning

Wellness als ontspanning
Zoals uit het bovenstaande mag blijken, wellness is meer dan ontspanning maar wordt wel vaker geassocieerd met ontspanning en ‘ontstressen’. De ‘therapieën’ zijn talloos en hoewel niet allemaal onomstreden, in ieder geval creatief. Veel vormen van wellness zijn oud, de 21ste eeuw heeft het een modern jasje gegeven maar dat doet niets af aan de verankering in volksgeneeskunde. Enkele min of meer beproefde manieren voor een wellnessbehandeling hieronder.

Floating: floaten is drijven op warm, zout water. Floaten doe je in een speciale cabine die geluid- en lichtdicht is. Het wordt ook wel REST genoemd, Restricted Environmental Stimulation Therapy. Prikkels van buitenaf worden volledig buitengesloten en het hele lichaam drijft waardoor ook alle spieren kunnen ontspannen.
Caldarium: de Romeinen gebruikten het al in de badhuizen. Een caldarium is een soort warmtekamer, de vloer, banken en muren zijn warm. De temperatuur ligt rond de 50 graden en de luchtvochtigheid is hoog. Meestal hangt er in het caldarium een speciale geur van bijvoorbeeld eucalyptus.
Bachbloesemtherapie: Misschien door zijn relatieve eenvoud in het gebruik redelijk populair. De therapie werd gelanceerd door dr. Edward Bach. De therapie werkt met 38 verschillende bloesems gecombineerd in druppels. De verschillende combinaties verlichten stress, angsten en andere ‘ongemakken’ en brengen mensen weer in balans. Bachbloesemdruppels brengen een lichaam weer in balans.
Thalasso: zeewater voor therapie. Er zijn verschillende therapieën die zeewater gebruiken, maar er worden vooral bubbelbaden, massagebaden en lichtbaden aangeboden. In enkele gevallen worden er geurende oliën aan het water toegevoegd.

Wellness als inspanning

Bron: Stevepb, Pixabay

Fitness: fitness gaat in drie richtingen: spieren verstevigen, conditie verbeteren en afvallen. Fitness wordt meestal geassocieerd met sportscholen en apparaten maar een deel van de oefeningen zijn ook thuis te doen.
Zumba: fitness op Latijns-Amerikaanse muziek. Zumba werd ‘uitgevonden’ door Alberto Perez, een danser en choreograaf.
Spinning: fietsen op een hometrainer met muziek. De fiets kan op verschillende weerstanden gezet worden. Ook in de groepslessen op de sportschool kan iedereen zijn eigen nivo bepalen.

Wellness als inspanning én ontspanning

Tai Chi: bewegingskunst op zijn Chinees. Met Tai Chi komt het lichaam in balans en blijven spieren en gewrichten soepel. Binnen de Tai Chi zijn verschillende richtingen maar alle oefeningen zijn gericht op gezondheid en geestelijke balans en welzijn. Wellness op zijn best.
Hatha yoga: in Nederland toch één van de bekendste vormen van yoga en meestal ook zo afgekort. Hatha yoga is het best te omschrijven als de actieve yoga. Bij Hatha yoga ligt de nadruk op fysieke oefeningen gecombineerd met ademhalingstechnieken.

Ook kuren is Wellness

De Romeinen en de Grieken voor hen kenden al verschillende kuuroorden. De thermen werden vooral bezocht om gezondheidsredenen. Hippocrates schreef rond 370 v.Chr. dat lichamelijke oefeningen een mens gezond hielden, minder snel lieten verouderen en energieker maakten. De thermen groeiden in de loop van de jaren uit tot sociale ontmoetingsplaatsen en werden uitgebreid met kappers, masseurs en eetgelegenheden. Op de gezond kwam minder de nadruk te liggen. Maar het is niet alleen Italië, dat geniet van de waterbronnen. In Duitsland, Frankrijk en zelfs in het verre Engeland werd het ‘baden’ populair.

Bron: Gefrorene Wand, Pixabay

De middeleeuwer liet het kuren vrijwel volledig links liggen. Men had wel andere dingen aan het hoofd. De kerk was ook niet erg gecharmeerd van het gebruik en pas aan het eind van de middeleeuwen begint de rijkere burgerij zich weer te interesseren voor de geneeskrachtige werking van een bad. Overigens bleef baden in de verschillende warmwaterbronnen in Oost-Europa wel belangrijk door de jaren heen.

In de eeuwen na de middeleeuwen begon men langzamerhand de geneeskrachtige werking van water te erkennen. Hoewel het door de gebrekkige hygiëne en verschillende besmettelijke ziekten niet altijd even gezond was om een badhuis te bezoeken. Maar de aanzet was wel gegeven. Frankrijk en vooral Duitsland zetten kuuroorden op waar het niet altijd gaat om gezondheid maar vaak ook om vermaak.

Pas na de Tweede Wereldoorlog begint zich een Wellnessindustrie te ontwikkelen zoals we hem nu kennen. Hotels en kuuroorden die verschillende mogelijkheden aanbieden voor sport, baden en bronnen, massage, diëten en ontspanning. De nadruk op gezondheid is misschien minder sterk dan in het verleden. Aangezien Wellness het zoeken naar de perfecte balans is in deze hectische samenleving, zowel psychisch als fysiek, past dit ‘kuren’ waarschijnlijk beter bij deze tijd.