De panamahoed, een klassieker die weer in de mode is

Populaire hoeden komen steeds weer terug in de mode. Dit geldt ook voor de panamahoed, een lichte, zomerse hoed van stro. Hij wordt al eeuwenlang in Ecuador gemaakt en al zo’n 200 jaar geëxporteerd. Gedurende sommige periodes was hij geliefder dan tijdens andere, maar helemaal weg was hij nooit. In 2012 is de panamahoed begonnen aan een nieuwe opmars en dat hoeft niemand te verbazen. Deze hoed doet eerder fris aan dan gedateerd, is zowel voor mannen als voor vrouwen geschikt en kan met recht een ’moderne klassieker’ worden genoemd. Het is echter ook een hoed met een bijzondere geschiedenis. Artikelindeling

• Toquillapalm
• Theodore Roosevelt en de popularisering van de hoed
• Panamahoeden
• Mode uit Hollywood

Toquillapalm

Zoals gezegd komt de panamahoed eigenlijk uit Ecuador. Hij wordt gevlochten van de bladeren van de Toquillapalm, die in het tropische kustgebied van Ecuador groeit. De hoed heet dan ook eigenlijk ‘sombreros de paja toquilla’, wat ‘hoed van het stro van de toquillapalm’ betekent.

In deze streek is men al millennia lang bekend met technieken om spullen uit dit stro te weven. Al maakte vroegere inheemse culturen er langwerpige hoofddeksels van die beslist niet leken op een hedendaagse hoed.

Theodore Roosevelt en de popularisering van de hoed

Vroeg in de 19de eeuw ontdekten Amerikaanse handelaars de hoed in Zuid-Amerika en begonnen deze te exporteren naar de Verenigde Staten en Europa. Dat verliep succesvol, waarna de productie in Ecuador, en dan met name in het stadje Cuenca, flink toenam. De werkelijke doorbraak van de hoed kwam echter pas later.

Tussen 1881 en 1914 werden graafwerkzaamheden verricht aan het Panamakanaal, vaak in de brandende zon. Om hun hoofd te beschermen droegen de werknemers de lokaal al erg populaire strooien hoed.

Toen president Theodore Roosevelt in november 1906 de werkzaamheden bezocht, werd hij enthousiast zwaaiend met deze hoed gefotografeerd. De foto ging de hele wereld over. En hoewel de hoed op deze foto niet eens zo duidelijk te zien is, wilde iedereen hierna toch een panamahoed. Een dergelijk effect had Roosevelt wel vaker op mensen.

Ondertussen was ook de naam ‘panamahoed’ geboren. Gedurende de eerste helft van de 20ste eeuw beleefde hij hoogtijdagen, met beroemde dragers als Ernest Hemingway, Winston Churchill en later ook nog Harry Truman (de hoed op de foto boven is van Truman).

Panamahoeden

Het als ‘origineel’ tellende model van de panamahoed is van ivoorkleurig stro en heeft een kenmerkende zwarte band direct boven de rand. Hij doet wel iets denken aan een gleufhoed.
Dit is echter lang niet het enige beschikbare model en ook niet de enige kleur. Er zijn verschillende typen te krijgen, zowel voor mannen als voor vrouwen. Waar het om gaat is dat al deze hoeden zijn gemaakt van het hoogwaardige en flexibele toquillastro.

Op gebied van kwaliteit zijn er twee soorten panamahoed:

• Een ‘gewone’ betaalbare versie, meestal afkomstig uit Cuenca. Deze wordt met de hand gemaakt. De fabricage duurt echter maar twee dagen, waardoor de hoed niet duur is.
• Een exclusieve versie uit de plaats Monticristie, ook wel ‘Montechristi’s’ genoemd. Deze heeft een zeer hoge weefdichtheid, waardoor hij een heel leven meegaat. Het duurt echter vele maanden om deze hoed te weven, waardoor hij bijzonder prijzig is.

Mode uit Hollywood

Hollywood staat bekend als een plek waar de zon altijd genadeloos hard schijnt. Geen wonder dus dat de hernieuwde populariteit van een lichte strooien hoed als de panamahoed daar is begonnen. Een steeds langer wordende lijst van filmsterren is al met de hoed gesignaleerd, zoals Sean Connery, Tom Cruise en Cameron Diaz.

In Nederland is de panamahoed inmiddels ook weer algemeen te koop. Wie er een wil kopen past wel liever op voor erg goedkope Chinese namaak. Deze is doorgaans gemaakt van papier en niet van stro.

Lees verder

• Geschiedenis van de hoge hoed
• Geschiedenis van de bolhoed
• De stetson, geschiedenis van de cowboyhoed