Geschiedenis van de badkleding van de oudheid tot heden

De oude Romeinen droegen meestal geen badkleding. Zij baadden naakt. Pas vanaf de 17e eeuw begint men in Europa badkleding te dragen. Vanaf het begin van de 20e eeuw heeft de badkleding een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Van badkleding die alles bedekte tot bijna niets verhullende bikini's zijn langsgekomen. De laatste decennia wordt voor het zwemmen bovendien gebruik gemaakt van moderne materialen die weinig weerstand in het water geven. In deze badpakken worden zeer snelle tijden in gezwommen.

Baden in de oudheid

In de oudheid verspreidden de Romeinen de thermencultuur door het gehele Romeinse rijk, dat een groot deel van het tegenwoordige Europa besloeg. Er werd hoofdzakelijk naakt gebaad, hoewel er fresco’s zijn gevonden waarop de voorloper van de nu bekende bikini te zien is. Na de ondergang van het Romeinse rijk was het ook gedaan met de thermen. Pas de kruisvaarders kwamen op hun reizen weer in contact met het baden toen ze in het nabije oosten kennismaakten met de Arabische cultuur. Zij brachten die weer terug naar Europa. Mannen en vrouwen baadden vaak samen. De vrouwen droegen een kledingstuk dat om de hals werd vastgemaakt en de rug bloot liet, de mannen droegen een badhemd of een soort zwembroek. Door pestepidemieën liep de badcultuur aan het eind van de 16e eeuw sterk terug.

Kuuroorden in de 18e eeuw

In de 18e eeuw kwamen talrijke kuuroorden tot ontwikkeling. Men genoot van de heilzame werking van het water. Niet alleen genezing werd hier nagestreefd maar ook mentaal welzijn en lichamelijke schoonheid. De eerste wellnesscentra waren geboren. Hierdoor ontstond ook een bepaald soort badmode voor mannen en vrouwen. Het was in die tijd ‘not done’ om blote huid te tonen. De badkleding uit die tijd deed dan ook meer aan slaapkleding denken. Om de benen bedekt te houden droegen de vrouwen gewichten aan hun badjurk. Er werd ook een hoed gedragen en badkousen. Een korset moest alles op zijn plek houden. Er werd niet gezwommen. De dames gingen slechts tot hun knieën in het water.

Badkleding als statussymbool

Bij de beter gesitueerden zag men al snel allerlei accessoires waarmee men zich van het gewone volk wilde onderscheiden. Men maakte gebruikt van ruches en gouden knopen. De badkleding ontwikkelde zich steeds verder. Er werden steeds grotere hoeden gedragen om de voorname blanke teint te behouden. Een bruine huid was voor de arbeiders.

Ontspanning aan het strand: 19e eeuw

Medio 19e eeuw werd het zwemmen aan de kust als vorm van ontspanning gezien. De kust werd ook beter bereikbaar doordat er spoorlijnen kwamen. De dames werden door een soort koetsje met paard de zee in gebracht. Er mochten niet teveel lichaamsvormen te zien zijn. Het gewicht van hun badkleding maakte zwemmen moeilijk. Naarmate de tijd verstreek kwamen er lichtere en kleinere badpakken. De badmode werd wat frivoler. De Australische zwemster Anette Kelderman zwom in 1910 in een eendelig zwempak het Kanaal over. Het badpak werd vervolgens immens populair. De broekspijpen werden steeds korter en het badpak sloot van boven met een bandje.

Hoofdbedekking: de badmuts

De dames droegen een hoofddoek om het haar in vorm te houden. In het zwembad werden badmutsen die in allerlei kleuren verschenen gedragen.

Het begin van het moderne badpak

Het badpak zoals we dat nu kennen kwam pas in de 20'er jaren van de vorige eeuw tot ontwikkeling. De tricotage-industrie was in opkomst. Dit bood nieuwe mogelijkheden voor de badkleding. Die werd machinaal gemaakt van tricot.

Amerikaanse invloeden

Na de Tweede Wereldoorlog en door de invloed van de Amerikanen kwamen er ook trends vanuit de Verenigde Staten overgewaaid naar Europa. In 1949 kwam de eerste bikini, genoemd naar een eiland in Micronesië, naar Europa. Die bleek een lang leven beschoren en domineert nog steeds de zwembaden en het strand.

De opkomst van de bikini

In de jaren vijftig van de vorige eeuw verscheen de bikini steeds vaker naast het badpak. Voor het zwemmen bleef het zwempak altijd wel populair. De mannen droegen voortaan alleen nog zwembroeken.

De 60'er jaren en daarna: onbeperkte vrijheid

In de jaren zestig was de trend om korsetten en baleinen te gebruiken omdat men toen de volle buste en de taille ging benadrukken. Een andere trend betrof de monokini, de bikini zonder bovenstuk. De zestiger jaren waren duidelijk een tijd van een schuivende moraal. Eigenlijk kon zo’n beetje alles in die tijd. Die trend zette door in de 70'er jaren. De bikini had in die tijd een hoge heupbroek en was liefst bruin of oranje. Het klassieke badpak kreeg nog een opleving in de 90'er jaren. Wisselend waren bikini en badpak populair. Veel dames hadden inmiddels door de toegenomen welvaart beide in de kast liggen.

De 21e eeuw, technische pakken

De nieuwe eeuw wordt vooral gekenmerkt door een grote vrijheid in modellen en kleuren. Ook is er een duidelijke tendens om steeds geavanceerdere materialen te gebruiken, vooral voor wedstrijdpakken. In deze pakken zijn zeer snelle tijden gezwommen. Zwembonden grepen in om de zaak weer tot sportieve proporties terug te brengen. Niet de techniek maar de prestatie van de zwemmer dient voorop te staan. Inmiddels veranderde er aan het uiterlijk van de zwembroek niet veel. Het meest kenmerkende onderscheid is dat tussen de strakke zwemslip en de wijdere zwemshort.