De geneeskracht van gifsla

Keizer Augustus genas door het gebruik van gifsla en liet daarom een monument voor zijn lijfarts oprichten. De beroemde en eerste moderne arts Hippocrates beval gifsla al in de vijfde eeuw voor Christus aan. Gifsla is een laag bij de grond groeiend plantje. Het melksap wordt gedroogd en gebruikt als medicinaal middel. Het is vooral een rustgevend medicijn. Vroeger werd het zelfs ter vervanging van opium gebruikt maar dit is in onbruik geraakt aangezien opium toch iets sterker is. Gifsla is een plantje van 40 centimeter hoog dat van oorsprong voorkomt in Europa, Azië en Noord-Amerika.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening gifsla / Bron: Franz Eugen K?hler, K?hler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Geschiedenis gifsla

Lactucarium, een latexsubstantie van gifsla, werd reeds in het antieke Egypte gebruikt. In het oude Griekenland en bij de antieke Romeinen was gifsla een bekende geneesplant; het was een pijnstillend en slaapverwekkend middel. Plinius onderscheidde negen soorten gifsla en Columella beschreef zelfs 42 wilde slasoorten waaronder gifsla. De Romeinen verspreiden het gebruik van gifsla over Europa. In de kruidengeneeskunde van de Indianen is gifsla eveneens opgenomen. De Amerikaanse sjamanen van Noord-Amerika wenden gifsla aan om dezelfde reden als de Romeinen dat deden. Het gebruik van gifsla als medicijn duurde voor tot begin 19e eeuw. Eind 18e eeuw werd gifsla massaal gekweekt in het Moezelgebied in Duitsland. De artsen gebruikten gifsla als rustgevend middel en vervanging van opium. Later werd dit gebruik terug geschroefd en begon men de voorkeur te geven aan op opium gebaseerde medicijnen zoals morfine.

Gifsla als euforiebrengend middel

Het gedroogde slablad geldt als giftig. Je kan er onder andere hoofdpijn van krijgen. Dodelijke vergiftigingsgevallen zijn nauwelijks gemeld. Soms bevatten legale drugsachtige producten in smart shops delen van gifsla. Gifsla werd populair onder hippies in de jaren 60 en 70. Zij zagen het als een gratis middel om licht euforisch en relaxed te worden. Gifsla groeit in het wild, ook in Nederland en België. Vroeger werden de bladeren gedroogd en vervolgens gerookt om licht euforisch te worden en om het pijnstillende effect. Voor sommigen is een lichte thee of het roken van gifsla niet genoeg.

Ziek door gifsla

In 1998 waren drie Amerikaanse jongeren zo dom om het witte melksap van gifsla in te spuiten samen met een alcoholextract van valeriaan. Het gevolg was dat de drie acuut koorts, rillingen, buikpijn, hoofdpijn, rugpijn en een abnormaal werkende lever hadden. De drie stonden in de media bekend als de salad shooters of de gifslaspuiters. Een ander geval van vergiftiging deed zich voor in Iran, waar het ook een traditioneel geneesmiddel is. Hier had men gewoon te veel gifsla gegeten en was er één geval van iemand die 48 uur op de intensive care lag. Er is in de medische geschiedenis slechts één dodelijk ongeval met gifsla bekend. Je kunt gerust stellen dat het bij normaal gebruik een veilig middel is.

Uit Pools onderzoek uit 2006 blijkt dat gifsla net zo pijnstillend is als de synthetische pijnstiller ibuprofen.

Naamgeving gifsla

De Latijnse, wetenschappelijke naam van deze geneesplant is lactuca virosa. In het Duits wordt het wel Gift-Lattich of Stinksalat genoemd. De Engelse naam is wild lettuce of opium lettuce. Lactuca komt van ´lac´ wat melk betekent in het Latijn. Dat slaat op het feit dat het witte melkachtige sap het meest gebruikte bestanddeel van deze plant is.

Inhoudsstoffen en werkingen

Van gifsla wordt in de kruidengeneeskunde alleen het melksap en het blad gebruikt. Het bevat de sesquiterpene alkaloïden lactucine, lactucinezuur, lactucopicrine of jacquinelin, de glycoside lactuside A, mannitol, de flavonoïde quercitrine, coumarinen en fenylamine. Deze stoffen zorgen voor de volgende medicinale werkingen: kalmerend, krampwerend, koortswerend, ontspannend, slaapverwekkend, hoeststillend, vochtafdrijvend, zogbevorderend, lustonderdrukkend, spijsverteringsbevorderend, galdrijvend en bloedsuikerspiegelverlagend.

Goed voor de spijsvertering

De bitterstoffen in gifsla zorgen dat de gal meer gaat produceren. Galstoffen stimuleren de werking van de lever. Als de lever beter werkt, heeft dat een gunstige werking op de hele spijsvertering. Vetten worden beter verteerd en gifstoffen sneller uit het lichaam geëlimineerd. Het kan daarom worden ingezet bij misselijkheid, indigestie, koliekpijn, spijsverteringsproblemen die met stress van doen hebben.

De rustbrengende werking

De alkaloïden in gifsla hebben een rustgevend en euforisch effect. Ze zijn niet verslavend. De werkingen zijn mild in vergelijking met opium, de pijnstillende werking vergelijkbaar met die van ibuprofen. Gifsla kan worden ingezet wanneer iemand erg onrustig is, bij paniekaanvallen, hyperactiviteit, rusteloosheid en prikkelbaarheid. Daarnaast is het een prima inzetbaar slaapmiddel. Verder werkt het krampwerend en pijnstillend. Spierkramp kan ermee worden tegen gegaan.

Goed voor luchtwegen

Gifsla heeft positieve werkingen op het ademhalingssysteem doordat het krampwerend en hoeststillend werkt. Het wordt vooral bij kriebelhoest ingezet. Het is een ideaal middel voor hevige hoestbuien die de slaap onderbreken. Het kan eveneens bij bronchitis en kinkhoest worden ingezet.

Uitwendig gebruik gifsla

Je kunt een aftreksel van de bladeren maken en daarmee de huid wassen. Dat helpt vooral bij acne en pukkels. Het verse melksap is een middel bij wratten. Deze kun je er eenmaal daags mee aanstippen.