De geneeskracht van wolfsmelkachtigen of croton-soorten

Croton behoort tot de familie van de wolfsmelkachtigen. De naam wolfsmelk is gebruikt omdat er een melk uit de plant komt met kwaadaardige eigenschappen. Wolfsmelkachtigen zijn planten die vroeger regelmatig werden gebruikt om de geneeskracht die ze bevatten maar nu ziet men de medicinale waarde minder. Dat komt voornamelijk omdat is aangetoond dat crotonolie huidkanker veroorzaakt. Daardoor wordt het door wetenschappers gebruikt om huidkanker te onderzoeken. Men kan het aan proefdieren zoals muizen en ratten huidkanker geven teneinde te onderzoeken of andere middelen helpen bij huidkanker. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Tropische plant
• Overige croton-soorten
• Vijf leuke weetjes over croton-soorten
• Olie
• Naamgeving
• Wolfsmelk
• Kruisbladwolfsmelk

Tropische plant

De meeste crotons groeien in tropische landen. In de 17e eeuw werd Croton eleutaria veel verscheept naar Europa. Het werd in Europa gebruikt in de geneeskunde als aromatisch middel maar ook als versterkend middel. Verder heeft de schors van deze boom een opwekkende werking. De meeste croton werd uit Nassau verscheept naar Europa. De stukken schors worden fijngestampt om vervolgens als basis voor een infusie (thee) te dienen. Deze thee is erg bitter en werd gebruikt bij spijsverteringsproblemen, winderigheid, wisselkoorts, dysenterie en diarree. Daarnaast kan deze thee longslijm goed oplossen waardoor het een uitkomst is bij bronchitis. Bij de behandeling van acute infectieziekten is meestal het hele lichaam verzwakt. Hierdoor kon deze thee van waarde zijn omdat het versterkend voor het lichaam is. Daarnaast gaat het incontinentie tegen.

Overige croton-soorten

In Mexico groeit een croton-soort met de Latijnse naam Croton pseudochina. Deze boom wordt voor dezelfde medicinale doeleinden gebruikt als croton eleutharia. Ook in Mexico groeit de Croton drago. Deze boom wordt als bloedstelpend middel en wondkruid gebruikt. In Argentinië groeit de familiesoort Pogonopos febrifugus. Deze heeft schors die als vervanging van kinine kan dienen. De schors is bekend onder de handelsnaam cascarilla. Deze naam kreeg het omdat Europeanen vroeger abusievelijk dachten dat het van een andere boom kwam; de Croton cascarilla.

Vijf leuke weetjes over croton-soorten

1. Vanaf de jaren 20 in de 20e eeuw tot ver in de jaren 90, werd crotonolie gebruikt als peeling door Hollywoodsterren. In de jaren 60 werd het gebruik van peeling aan banden gelegd en mochten alleen geschoolde mensen dit doen. Na een peeling-behandeling met crotonolie moest de huid er 9 dagen over doen om te herstellen.
2. Een van de nadelen aan het gebruik van croton is de braakneigingen die men ervan krijgt. Dat kan worden verholpen door kinine aan de infusie toe te voegen.
3. In West-Indië, een gebiedsdeel waarmee men normaal gesproken delen van Zuid-Amerika en de Caraïbische eilanden mee aanduidt, wordt van de Croton eleutharia een zwarte verfstof gemaakt.
4. Een paar overige croton-soorten, die in vroegere tijden regelmatig werden aangewend wegens hun medicinale eigenschappen, zijn: Croton micans, C. sanguifolicus en C. hibiscifolius.

Olie

De C. tiglium is geschikt voor het bereiden van een geneeskrachtige olie, crotonolie, die een purgerende werking heeft. Purgeren betekent ontlasting bevorderen, reinigen en zuiveren. De Croton tiglium werd vroeger Tiglium officinale genoemd; alle planten die eindigen op het deel ´officinale´ worden als geneesplant gebruikt. ´Officinale´ betekent letterlijk: ´Uit de werkplaats van de apotheker´. In Indonesië heet deze plant kemalakian en groeit het wild in de bossen, maar plant men het soms aan. Crotonolie bevordert het vocht afdrijven en het is een laxeermiddel. De olie wordt ook wel crotonzuur genoemd. Je hebt er maar weinig van nodig en het werkt heel snel. Wanneer je er te veel van neemt kan dat leiden tot pijn en zelfs de dood. Crotonolie wordt eigenlijk alleen nog gebruikt in combinatie met castorolie. Het wordt soms uitwendig gebruikt als een smeersel bij reumatische aandoeningen zoals jicht, artritis en artrose. Vroeger legde men een druppel crotonolie op de tong van iemand die in coma was. Er wordt gezegd dat de patiënt hierdoor zijn comateuze toestand verlaat. Ook zou het succesvol bij personen met lethargie en stupor zijn aangewend. Lethargie is een chronische slaapziekte en stupor is sterke vermindering van het bewustzijn.

Naamgeving

De naam eleutaria komt van het eiland eleuthera. Het is de naam van één van de Bahama-eilanden waar deze boom gevonden wordt. Croton is afkomstig van het Griekse woord Kroton wat ´teek´ betekent. De zaden van deze plant hebben dezelfde vorm als een teek. In Nederland kent men deze bomen onder de naam Euphorbia soorten, de overkoepelende familienaam van alle croton-soorten. In het Nederlands noemt men deze soort ook: Heksenmelk, Bollenkruid, Duvelsdrek en Duyvelsmelck.

Wolfsmelk

Wolfsmelk is de Nederlandse naam voor enkele croton-soorten. Het kreeg deze naam omdat er een giftig melksap uit de plant komt. Het melksap van de hieronder staande planten is sterk giftig, behalve die van tuinwolfsmelk. Daarvan is het melksap volgens de meeste deskundigen zwak giftig.

• Heksenmelk of Euphorbia esula
• Cipressen wolfsmelk of Euphorbia cyparissias
• Zandwolfsmelk, Euphorbia gerardiana
• Kroontjeskruid of Euphorbia helioscopia
• Tuinwolfsmelk of Euphorbia peplus

Kruisbladwolfsmelk

De meeste gebruikt wolfsmelk soort in de Nederlandse contreien is kruisbladwolfsmelk in het Latijn Euphorbia lathyris geheten. Deze soort wordt ook wel Blanket, Koffieboon, Springkruid en Molkruid genoemd. Het heet springkruid aangezien de zaden bij het rijpen ver weg springen. Molkruid is een naam die het kreeg omdat je mollen kan wegjagen met deze plant. Enkele bladeren bij de ingang van een molsgang neerleggen zorgde ervoor dat de mol voortaan weg bleef. De zaden van wolfskruid werden volgens Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper, vooral gebruikt als braakmiddel. De functie van een braakmiddel is dat je vergif snel het lichaam uit kunt werken. Vroeger had men een diepere betekenis voor een braakmiddel; je kon er een betovering mee verbreken.