Yogahoudingen – tadasana (berghouding)

Van alle staande yogahoudingen is tadasana de meest elementaire. Elke staande houding begint en eindigt met tadasana. Deze yogahouding lijkt eenvoudig, maar de schijn bedriegt. Tadasana kent immers veel aandachtspunten, zeker als een verkeerde lichaamshouding een gewoonte is geworden. Mits goed uitgevoerd verbetert tadasana het 'gewone staan'. Bovendien stimuleert deze asana de diepe, volledige yoga-ademhaling. De oefening verdrijft ook fysieke en geestelijke moeheid als gevolg van de bovengenoemde verkeerde houding. De eerste stap bestaat uit het zich bewust worden van hoe men staat. Lichaamsgewicht dat niet gelijkmatig over de voeten verdeeld is, creëert immers spanningen in de wervelkolom en veroorzaakt allerlei klachten.

Inhoud

• Oorsprong van tadasana (berghouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidseffecten van tadasana (berghouding)
• Therapie

Oorsprong van tadasana (berghouding)

Tadasana is een klassieke yogahouding uit de hatha-yoga. Het woord is afgeleid van tada, dat 'recht', 'onbeweeglijk', 'onwankelbaar' betekent. Asana wil zeggen '(zit)houding'. De yogahouding staat ook bekend als samasthiti, afgeleid van sthiti, dat vrijwel dezelfde betekenis heeft als tada. In deze elementaire asana staat u zo stevig als een berg.

Geestelijke kwaliteiten
In de oorspronkelijke tadasana houdt u de armen boven het hoofd gestrekt, de handen gevouwen in namasté, waardoor u onversaagdheid uitstraalt. Rotsvast en onbeweeglijk, maar toch zeer alert. Dat zijn de kernwoorden van deze yogahouding. Tadasana symboliseert op voortreffelijke wijze deze geestelijke kwaliteiten.

Techniek

De correct uitgevoerde tadasana (berghouding) is moeilijker dan men denkt. Velen slaan te weinig acht op een juiste lichaamshouding, waardoor er niet zelden rugklachten ontstaan. Tadasana kan zorgen voor een positieve kentering.

1. Sta rechtop met de voeten tegen elkaar aan. Ook de hielen en de grote tenen raken elkaar. Strek de andere tenen zo ver mogelijk.
2. Zorg ervoor dat het lichaamsgewicht gelijk verdeeld is over beide voeten, van de hielen tot de tenen.
3. Houd de knieën recht, trek de knieschijven op en span de dijspieren aan.
4. Trek de buikspieren in en rek de wervelkolom uit, van het stuitbeentje tot aan het hoofd. Maak daarbij de rug niet hol, steek de buik niet naar voren en laat de schouders ontspannen hangen.
5. Blijf enkele minuten in tadasana als u deze asana als afzonderlijke yogahouding gebruikt. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
6. Begin en eindig elke staande yogahouding met tadasana.
7. Ontspan eventueel in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Tadasana legt de nadruk op de juiste houding. De gewoonte dat men tijdens het staan het gewicht telkens op één been plaatst, veroorzaakt op den duur rugklachten. In vergelijkbare zin geldt dat voor de gewichtsverplaatsing naar de binnen- en buitenkant van de voeten. Aan de manier waarop de schoenzolen slijten, kunt u doorgaans zien hoe verkeerde gewoontes er door de jaren heen ongemerkt insluipen. Het gewicht gelijk verdelen over beide voeten is dus zeer belangrijk.

Tips
Samenvattend volgen hieronder enkele concrete aandachtspunten.

• Zorg ervoor dat u het lichaamsgewicht gelijk verdeelt over de hielen, de bal van de voeten en de tenen. De voeten mogen dus niet naar binnen of naar buiten gekeerd zijn. Het lichaam mag ook niet naar achteren of naar voren overhellen.
• Span de knieën aan en trek de buikspieren in.
• Rek de wervelkolom zo ver mogelijk uit en laat de schouders ontspannen naar achteren vallen. Visualiseer dat er – zoals bij een marionet – een touwtje aan de kruin van uw hoofd is bevestigd. Een touwtje dat de wervelkolom voortdurend heel zachtjes, heel subtiel oprekt.
• Ontspan de spieren van uw gezicht en hals en kijk recht vooruit.

Uitwerking

Bij het uitvoeren van tadasana staat 'de kunst van het staan' centraal. Een verkeerde manier van staan veroorzaakt klachten die variëren van pijn in de onderrug tot hoofdpijn en een stramme rug omdat de rugspieren telkens op een onjuiste wijze worden aangespannen. In hatha-yoga leert u spelenderwijs de juiste manier van staan, temeer omdat alle andere staande yogahoudingen beginnen en eindigen met tadasana.

Standvastigheid
Op de juiste manier uitgevoerd zorgt tadasana ervoor dat het lichaam losjes, licht aanvoelt. Ook stimuleert deze yogahouding soepelheid van geest, standvastigheid en 'geaard' zijn. Bij deze yogahouding komt de volledige yoga-ademhaling vrijwel vanzelf tot stand.

Gezondheidseffecten van tadasana (berghouding)

Een goede uitvoering van tadasana heeft positieve effecten op de gezondheid. Vermoeidheid, sufheid en als gevolg daarvan somberheid hebben niet zelden een verkeerde manier van staan (en zitten) als oorzaak.

Therapie

Volgens de yoga-handboeken heeft tadasana een therapeutische en ondersteunende, maar niet per se een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Nervositeit (rusteloosheid) en stress.
• Obstipatie.
• Lage rugpijn.
• Verkeerde lichaamshouding.
• Vermoeidheid.

Lees verder

• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yogahoudingen – vrksasana (boomhouding)
• Yogahoudingen – utkatasana (stoelhouding)