Hoe geef je praktische invulling aan spirituele groei?

Wie gelooft dat er meer is tussen hemel en aarde, kan zich mogelijk ook wat voorstellen bij de zogenaamde spirituele groei. Spiritualiteit in de meest brede zin van het woord is niet tastbaar of wetenschappelijk aangetoond en dat maakt het begrip ‘spirituele groei’ ook lastig te definiëren. Het vergt tijd en energie om het ontwikkelen van je bewustzijn, wat de achterliggende gedachte van spirituele groei is, te bewerkstelligen. Omdat de mens over het algemeen praktisch is ingesteld, zijn er wel een soort ‘oefeningen’ om je er verder in te bekwamen. Hoe werkt het?

Wat is spiritualiteit en hoe vorm je de basis van spirituele groei?

'Spiritualiteit'/'spiritueel zijn' is afkomstig van het Latijns ‘spirit’ dat ‘geest’ wil zeggen. Verschillende online woordenboeken geven er de volgende betekenissen aan:

• Iets dat op het geestelijke gericht is.
• Innerlijk geestesleven.
• De richting en inrichting van je leven met een intuïtieve levensstijl.
• Zaken die de geest betreffen.
• Het proces van steeds dichter bij jezelf te komen en te blijven.
• Geestelijk bestaan.
• Niet waarneembaar met de zintuigen.
• Geestelijke levenshouding.

Als je je spirituele kant wilt ontwikkelen, dan kan dit alleen als je openstaat voor meer dan het blote oog ziet, niet vasthoudt aan alleen feitelijkheden en je intuïtieve kant openstelt. Spiritualiteit kenmerkt zich namelijk door het niet tastbare, beslissingen nemen op basis van gevoel in plaats van feitelijkheden. Zonder het direct in de richting van een geloof te trekken, noemen we het ook nogal eens denken vanuit de ziel en/of het bewustzijn. Als je je er voor open kunt stellen, dan begint dat meestal met het zoeken naar antwoorden op vragen zoals:

• Wat is voor mij de zin van het leven?
• Is er een specifiek doel in het leven?
• Zo ja welke is er voor mij?
• Wat is tijd voor mij eigenlijk?
• Hoe raak ik verbonden met deze wereld?

Op deze vragen is geen wetenschappelijk antwoord los te laten. Het is meer een kwestie van je intuïtie volgen. Intuïtie kan, volgens Wikipedia, worden omschreven als een soort ingeving. Iets weten zonder dat iemand dit beredeneerd heeft. Alleen door je open te stellen, kan je antwoorden op je vragen krijgen en je spirituele groei in gang zetten.

Wat heb je aan spirituele groei?

Mensen zijn vaak op zoek naar de reden waarom ze iets zouden moeten of willen doen. Dat is heel menselijk. Als het om spirituele groei gaat, heeft dit tot op zekere hoogte raakvlakken met persoonlijke groei. Alleen gaat het bij persoonlijke groei om je karaktereigenschappen, je probeert jezelf te verbeteren. Bij spirituele groei ga je ook een bepaalde ontwikkeling door, maar deze is meer gericht op het ontwikkelen van je bewustzijn. De een noemt het een zesde zintuig, de ander noemt het intuïtie.

Hoe stimuleer je spirituele groei?

Niet veel mensen, zeker in de westerse maatschappij, zoeken van nature van jongs af aan hun spirituele kant op. Dat neemt niet weg dat sinds het zogenaamde Aquariustijdperk* ingegaan is (rond de eeuwwisseling), er een groeiende groep mensen actiever met spiritualiteit is. Er zijn mensen die menen dat de aanvang van het Aquariustijdperk ook het spiritueel ontwikkelproces bij een groep mensen heeft geactiveerd. Het gaat dan om het onderzoeken wat spiritualiteit in algemene zin wil zeggen en hoe je je eigen spiritualiteit verder kunt ontwikkelen. Dit groeiproces kan je actief stimuleren, met enkele tips die je zo in de praktijk kunt toepassen.

* Het Watermantijdperk of Aquariustijdperk is een begrip uit de astrologie.

Tip: Positiviteit stimuleert

Ben je zover dat je met een open mind je spiritualiteit wilt onderzoeken, dan is het goed te starten met positieve energie om je heen. Dat wil in de praktijk zeggen dat de mensen in je directe omgeving positief staan ten opzichte van spirituele ontwikkeling. Op deze wijze kan je zaken ook delen en kan je positieve feedback krijgen. Geen enkel gevoel bij spiritualiteit of zelfs negatief staan ten opzichte van spirituele ontwikkeling kan averechts werken. Je actie bij je spirituele ontwikkelreis is dus met mensen in contact komen die hier positief-kritisch tegenover staan.

Tip: De natuur in voor je rust

Als je je spiritueel wilt ontwikkelen, dan is het goed om rust te vinden en tot jezelf te komen. De natuur heeft op heel veel mensen een positief effect. Het kan menigeen stimuleren in de spirituele ontwikkeling. Ga er in je eentje op uit, maak lekkere wandelingen en probeer zoveel mogelijk drukkere routes te vermijden. Op deze wijze help je jezelf in het proces op een eenvoudige en prettige manier.

Behalve dat het je helpt om in jezelf te duiken, is de natuur ook een rustgever in algemene zin. Dit vergemakkelijkt het proces om een basis te leggen voor je spirituele ontwikkeling. Daarnaast kom je, zeker als je er alleen op uit gaat, ook meer toe aan het bewonderen van al dat moois in de natuur dat zich ieder seizoen laat zien. Aangezien spirituele ontwikkeling ook in het respect naar alles wat groeit en bloeit zit, kunnen deze wandelingen je ook in dit proces helpen.

Tip: Je beter concentreren door te mediteren
In het verlengde van rust zoeken in de natuur, helpt mediteren ook bij het hebben/verkrijgen van innerlijke rust. Innerlijke rust die je weer nodig hebt voor je spirituele groei. Daarnaast kan het je concentratievermogen verhogen en daarmee je observatievermogen. Het loskomen van de dagelijkse praktijk blijft voor veel mensen een lastig aspect en daar moet je jezelf dan toe dwingen. Mediteren kan daar een hulpmiddel bij zijn.

Overigens is mediteren niet iets is wat je ‘even’ doet. Mediteren is een proces dat je regelmatig moet herhalen, dat kan al door iedere dag enkele minuten jezelf af te sluiten voor de directe omgeving, te gaan zitten voor een meditatiemoment en een te worden met je gedachten. De wijze waarop jij je goed kunt ontspannen is heel individueel, om die reden is het een kwestie van uitproberen. Na enige tijd, dit kan bij iedereen weer anders uitpakken, ga je merken dat het je gemakkelijker afgaat.

Tip: Handelen vanuit intuïtie en vermijden van angst

Je intuïtie volgen is essentieel bij spirituele ontwikkeling. Je intuïtie volgen is ook moeilijk. Moeilijk in de zin van iets niet tastbaars volgen, iets waarvan je de uitkomst niet kunt berekenen. Veel beslissingen worden immers op basis van je brein gemaakt en dan bereken en beredeneer je iets. Je kunt vervolgens een afweging maken alvorens je de beslissing neemt.

Je intuïtie volgen voelt voor menigeen als een sprong in het diepe en de controle loslaten. Toch is het belangrijk het leerproces van intuïtief handelen in gang te zetten. Als je er nooit actief mee bezig bent geweest, is het meestal een kwestie van veel oefenen. De gemakkelijkste manier is het stellen van vragen aan jezelf en proberen je intuïtie het antwoord te laten geven. Wat voor gevoel krijg je erbij, springt je plots een woord of naam te binnen etc.

De vragen kunnen, om te beginnen, gewoon dagelijkse zaken betreffen. Het gaat erom wat er direct na je vraag gebeurt. Niet te lang wachten, want dan loop je de kans dat je het weer gaat beredeneren. Denk aan vragen zoals:

• Je wilt gaan winkelen, welke bekende vraag je mee?
• Je staat in de ochtend voor je kledingkast en denkt: in welke kleding voel ik me vandaag prettig?
• Er is plots wat vrije tijd in de agenda gekomen en je kunt verschillende dingen doen, wat ga je doen?

Hoe meer je traint, hoe beter je intuïtie wordt. Langzaam maar zeker kan je jezelf ook dieperliggende vragen stellen. Probeer het alleen niet de forceren, dat werkt uiteindelijk niet. Bij intuïtie is één ‘maar’ en dat is dat beschermende stemmetje in je hoofd. Het kennen van angst is iets dat je in de loop der jaren opbouwt en dat een prima beschermende rol kan vervullen. Echter, als je uit je comfortzone stapt, en dat doe je immers als je je intuïtie gaat volgen, dan kan dat angststemmetje een actieve rol gaan invullen. Het is belangrijk te proberen je intuïtie- en angstgevoelens uit elkaar te houden. Wat je in een voorkomende situatie kan helpen is jezelf concreet de vraag te stellen: is dit intuïtie of angst? Antwoord direct op je eigen vraagstelling, meestal is je primair gegeven antwoord hetgeen van toepassing is: angst of intuïtie.

Tip: Gedachten in het nu

Strikt genomen heeft piekeren over het verleden of de toekomst geen zin. Het verleden is geweest en de toekomst kent veel onzekerheden en is slechts mogelijk. Waar je wel wat mee kunt is het heden. Geef de gevoelens die je nu ervaart de kans, geef hetgeen er nu in je opkomt de ruimte en wellicht ook waarom je zaken ervaart zoals ze zijn. Blijf jezelf juist ook in deze fase vragen stellen, maar alleen als het over het heden gaat. Dit is zo'n proces dat je gedurende de dag bij al je activiteiten naar voren kunt laten komen.

Tip: Geïnspireerd raken door te lezen
Het is wellicht een open deur, maar als je het traject van spirituele ontwikkeling in gaat, is het zinvol om inspirerende boeken te lezen. Het gaat dan om inspirerende boeken over spiritualiteit in algemene zin en de rol van het individu specifiek. Een boek lezen heeft niet als insteek je een mening op te leggen of je te vertellen hoe je iets moet doen, maar om je aan het denken te zetten. Probeer in een dergelijk traject ook je intuïtie te gebruiken. Wat gebeurt er met je na het lezen van een bepaald hoofdstuk? Daarnaast kan een dergelijk boek natuurlijk ook informatief zijn. Wat iets ook met je doet, blijf altijd je eigen mening vormen.

Aanraders zijn:

• Spirituele psychologie van Steve Rother
• De kracht van het NU van Eckhart Tolle
• Spirituele oplossingen van Deepak Chopra

Tip: Dankbaarheid is mooi en geeft een goed gevoel

Niets is in het leven vanzelfsprekend en dat wil ook zeggen dat je voor hetgeen je hebt dankbaar mag zijn. Het mag in het materiële zitten, maar ook in de mensen om je heen, je gezondheid, eventuele dieren, zolang het maar gemeend is. Alles kan en mag en die dankbaarheid kun je uiten aan het universum*. Maak er voor jezelf een dagelijks moment van, bijvoorbeeld bij het opstaan of juist vlak voor het slapen gaan. Het is een kleine geste waar je je vanzelf prettig bij gaat voelen. Deze geste kan je ook helpen om juist met de kleinere dingen in het leven bezig te zijn en daarvan te genieten. Mensen die deze spirituele groei hebben ingezet, ervaren ook een grotere alertheid als het gaat om de kleine dingen in het leven.

* Waarom het universum? Dit is groot, alomvattend en omvat dus ook je te ontwikkelen spiritualiteit. Je hoeft het op deze wijze geen specifieke naam te geven.

Tip: Tolerantie, iedereen is wie hij/zij is

‘Een kort lontje’ … we vernemen het steeds vaker in de omgeving. De tegenhanger van 'het korte lontje' is tolerantie. Accepteer dat iemand anders is, analyseer de situatie en het kan je zomaar een ander perspectief bieden. Om te voorkomen dat je defensief (dus met het korte lontje) handelt als zich een situatie voordoet, kan je ervoor kiezen om op dat moment uit te spreken dat je een bepaalde situatie als lastig ervaart. Door het uit te spreken haal je veelal de lading van een situatie. Dat maakt de kans kleiner dat je je in een hoek gemanoeuvreerd voelt.

Dit soort processen gaat meestal in ministapjes en dat wil zeggen dat het enkele keren goed gaat en ook een keertje fout. Dit type veranderingen gaan in de praktijk niet snel. Ook hiervoor geldt dat je jezelf erin moet trainen, tot het moment dat het als vanzelf gaat en men je niet meer kan uitlokken. Op dat moment is het je tweede natuur geworden.

Tot slot

Spirituele groei is ‘vaag’ en er is geen wetenschappelijk bewijs voor. Dat wil dus zeggen dat je moet beginnen bij bestaande kaders en het loslaten van denken vanuit wetenschap. Dat is op zich voor menigeen al een hele klus, maar een must om stappen in spirituele groei te zetten. Mensen die actief zijn in het spiritueel ontwikkelen, ervaren het vaak als uitermate waardevol en een verrijking.