De Smart Coach for Addiction and Behaviour Therapy

Op dit moment wordt onderzocht welke technische hulpmiddelen kunnen bijdragen om van een verslaving of ongewenst gedrag te herstellen. De focus hierbij ligt op de gedragsverandering voor en tijdens het moment van een terugval in gebruik van middelen of gedrag. Die momenten kunnen belangrijke leermomenten zijn tijdens de therapie.

Uitgangspunt

De Smart Coach Addiction and Behaviour Therapy (SCAB) heeft als uitgangspunt om direct sterke negatieve gedachten en gevoelens om te zetten in een positieve activiteit. Hierdoor kan ongewenst gedrag voorkomen worden. In de therapie wordt een sporthorloge als ondersteunend instrument toegepast. Een bijvoorbeeld hiervan is om de negatieve spiraal van craving bij verslaving om te zetten in een positieve. Craving of ook wel 'trekmoment', 'hunkering' of 'zucht' genoemd, is het cruciale moment wanneer een gebruiker de beslissing neemt om alcohol of drugs te gebruiken, of te gaan gokken. Wanneer de gebruiker craving ervaart en zich niet obsessief gaat focussen op de craving maar, zichzelf traint om een andere (sportieve) activiteit te ondernemen, kan er beter aan herstel gewerkt worden.

Doel

Het doel van de therapie is tweeledig. Ten eerste kan de jongere inzicht krijgen in zijn negatieve levensstijl en leren hoe hij dat kan veranderen. Ten tweede is de therapie een diagnostisch hulpmiddel. Als het uiteindelijk de jongere niet lukt om tijdens de therapie zijn levensstijl te veranderen kan hij gemotiveerd worden om in te zien dat er andere specialistische hulp nodig is om hem te helpen.

Samenwerkingsovereenkomst met ouders en verzorgers

Voor dat er met de therapie gestart wordt is het belangrijk om een samenwerking aan te gaan. De therapie is vooral een werk therapie waarbij ouders/ verzorgers en jongere samenwerken. Het kan en mag niet van één kant komen. Ouders/ verzorgers en jongere maken afspraken wat er van hen verwacht wordt. Hierin worden ook afspraken gemaakt, mocht de therapie niet voldoende zijn, hij of zij andere specialistische hulp wil inzetten.

Wat is craving?

Op het moment dat een verslaafd iemand het middel ziet of ruikt waaraan hij afhankelijk is, treden er fysiek en mentaal allerlei processen in werking. Het lichaam maakt zich op om de alcohol, cocaïne of een ander middel te verwerken. De zintuigen spelen een belangrijke rol bij craving. Het lichaam voorspelt dat het middel ingenomen gaat worden omdat het altijd zo gaat. De conditioneringstheorie van Pavlov speelt hierbij een grote rol. Het is belangrijk om te weten hoe het lichaam gaat reageren. Dit is per middel en persoon verschillend. Zo gaat bij alcoholgebruik de interne lichaamstemperatuur omlaag en de hartslag omhoog. Alcohol verstoort dus het evenwicht in het lichaam en het lichaam zal hierop met een compensatiereactie reageren om het effect van alcohol op te heffen. Bij het ruiken van alcohol zal het lichaam uit zichzelf warmer worden en het hart gaat langzamer kloppen. Hiermee stelt het lichaam zich in op de te verwachten temperatuur-daling en de hartslagversnelling die door de alcohol veroorzaakt zal worden. Deze voorbereidende compensatiereactie wordt door de cliënt beleefd als een sterke en onweerstaanbare drang (craving) om te drinken.

Horloge als hulpmiddel

Het is niet eenvoudig om craving waar te nemen. Daarbij komt ook dat gebruikers normaliter geen aandacht schenken aan hartslag of bloeddruk. Laat staan dat ze überhaupt aandacht schenken aan hun gezondheid. Als verslaafde wil je meestal twee dingen onderdrukken; de oorzaak van je verslaving en de gevolgen van je verslaving. Als belangrijk hulpmiddel in deze behandeling zal een hartslagmeter uit de sport gebruikt worden.

Noodplan

Wanneer de cliënt craving of negatief gedrag bij zichzelf signaleert, waarschuwt hij of zij als het ware zichzelf door op de 'alarmknop' op het horloge te drukken. Het programma motiveert om actie te ondernemen. De actie bestaat uit het maken van keuzes. Met behulp van een ingebouwd trainingsplan krijgt de cliënt het advies aangeboden om een van te voren ingesteld programma te volgen. Dat kan bestaan uit een korte of lange wandeling, een fietstocht of een moment van rust. Tijdens dit moment werkt de cliënt een 'actielijst' af met handelingen om de craving of negatief gedrag de baas te worden. Wanneer de actie niet het gewenste resultaat heeft kan de cliënt contact opnemen met zijn counselor of buddy. U begrijpt dat de cliënt hard moet werken om deze vaardigheden onder de knie te krijgen maar zal op den duur resultaat hebben.

Belangrijke functies om trekmomenten in kaart te brengen

Met het horloge alleen zijn we er nog niet. Het horloge wat tijdens de behandeling gebruikt kan worden biedt nuttige functies die van belang zijn om in eerste instantie een sterke craving te voorkomen. Zo gebruiken we een sporthorloge met GPS functie. Deze toepassing registreert niet alleen (optioneel) de afwijkende hartslag die bij craving plaatsvindt, het registreert het tijdstip, aantal keren dat de persoon craving of ongewenst gedrag heeft, ook de locatie waar men zich tijdens de 'actie' bevindt. Dit zijn belangrijke gegevens omdat craving op onverwachte momenten kan ontstaan. Het overkomt de cliënt op voorspelbare of juist op onvoorspelbare locaties, bijvoorbeeld in een uitgaanscentrum of winkelstraat als men langs de kroeg loopt. Of gewoon thuis op de vertrouwde plek bij het raam of achter de TV, Tijdens een ruzie, stress of teleurstelling. Met behulp van de GPS functie gaat de cliënt de momenten in kaart brengen. Het is niet zo dat de behandelaar voortdurend vanachter zijn computer de cliënt aan het volgen is. Da is ook niet mogelijk want de cliënt heeft regie en verantwoordelijkheid over zijn eigen gegevens. De counselor of therapeut bespreekt de resultaten tijdens een gesprek met de cliënt.

Kleur van de Smartcoach

De kleur van de Smartcoach is bij voorkeur oranje. De reden hiervoor is dat oranje symbool staat voor een keuzemogelijkheid. Net als bij een stoplicht heb je de keus om te stoppen of om door te rijden. Hierdoor krijgt de persoon de gelegenheid om een goede overwogen keus te maken. Er word een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Belangrijk hierbij is ook het respect van de coach voor de autonomie van de persoon. Dit thema kan in de gesprekken m.b.v. Socratisch motiveren, aan de orde komen om de motivatie voor een goede keus te aan te leren en te bevorderen.

App en Smartphone

De therapie kan ook toegepast worden via een App op een smartphone. Dit heeft echter niet de voorkeur omdat de doelgroep die de therapie volgt, niet altijd een 'stabiel' telefoongebruik laat zien. Men wisselt regelmatig van telefoon, de telefoon is stuk, gestolen, verkocht, of in beslag genomen etc. Ondanks dat men de telefoon op zak draagt kan men een bepaalde handeling met een App toch nog te omslachtig vinden. Het Smarthorloge is duurzamer en geeft meer stabiliteit. Men draagt het continue, het horloge is door zijn kleur opvallend zichtbaar, heeft een korte handeling nodig, kan meer functies meten, en biedt extra voordelen om de persoon te motiveren voor beweging.

Zelfredzaamheid

De methode leert de jongere zelfredzaam te worden tijdens moeilijke momenten. Jongeren nemen zelf niet zo vaak het initiatief om contact te zoeken op momenten wanneer ze het moeilijk hebben. Dit kan te maken hebben met het feit dat die vaardigheid gewoonweg nog niet is ontwikkelt. Met het sporthorloge heeft hij een instrument tot zijn beschikking om dat te leren. Hij leert negatieve gedachten om te zetten in een positieve activiteit. Hierdoor leert hij bijvoorbeeld dat craving slechts een momentopname is. Door de handelingen op te volgen ontdekt de jongere dat hij de craving de baas kan worden. Door deze 'smartcoach' leert hij niet afhankelijk te zijn van anderen maar ontdekt hij de kracht in zichzelf.

Diagnostiek

De SCAB kan als hulpmiddel functioneren om een 'diagnose' te maken van de huidige levensstijl van de jongere. Als bijvoorbeeld een jongere moeite heeft om op tijd op school te komen kan de SCAB ingezet worden. Als de jongere de Smartcoach op de juiste manier toepast kan na een aantal weken zijn gedrag in kaart gebracht worden en kan de coach dit met hem bespreken. In situaties waarbij de jongere in moeilijke situaties komt rond gebruik, kan dit eveneens in kaart worden gebracht. ook als hij de Smartcoach in de afgesproken periode gebruikt heeft, kan de coach dit met hem bespreken.

Preventief

De SCAB methode kan ingezet worden om ernstige verslavingsproblematiek of psychische klachten te voorkomen doordat een negatieve spiraal doorbroken wordt. Bewegen helpt immers om fysiek en mentaal gezond te worden en te blijven. Het is wetenschappelijk bewezen dat bewegen psychische klachten verminderd of kan voorkomen.
Jongeren die op jonge leeftijd verslavende middelen gaan gebruiken leren hierdoor een bepaald gedrag aan. De hersenen bij adolescenten, die nog volop in ontwikkeling zijn, worden als het ware negatief 'geprogrammeerd'. Herhaald het gebruik of gedrag zich gedurende een langere periode, ontwikkeld diegene een 'gewoonte' waaraan hij afhankelijk wordt. De hersenen gaan het gebruik herkennen als een 'prettige functie' waarmee het niet zonder kan functioneren. Je kunt het vergelijken met het leren van lezen, schrijven, fietsen, herkennen van objecten etc. Als de SCAB vroegtijdig kan worden ingezet, is er een grote kans op herstel van de invloed op het beloningssysteem en de dopamine 'huishouding'. Hierdoor kan verslaving of negatief gedrag op langere termijn voorkomen worden.

Motivatie

Om gebruik te maken van de therapie moet je gemotiveerd zijn om te stoppen met je gebruik of negatief gedrag. Het is niet zo dat het sporthorloge op zich het herstel in de schoot werpt. Daar is nog geen enkele therapie in geslaagd. Dat zou echter ook niet goed zijn. Wanneer je bijvoorbeeld tien jaar verslaafd bent en dagelijks cannabis gebruikt, is het sowieso niet verstandig om van de ene op de andere dag te stoppen. Men doet er verstandig aan om dat altijd onder behandeling van een therapeut te doen.

Ondersteuning

De therapie zal altijd samen gaan met ondersteuning van de huisarts en counselors die voor de therapie getraind zijn. Echter, dit laatste is nog niet aan de orde zolang de therapie nog in de testfase zit. De huisarts is een belangrijke ondersteuning wanneer de cliënt bijvoorbeeld medicatie gebruikt voor hoge of lage bloeddruk of andere gezondheidsverstoringen. De SCAB therapie kan in combinatie gaan met het Twaalf Stappen programma.

Running therapie

De SCAB heeft overeenkomsten met de Running Therapie. Het idee erachter is ongeveer hetzelfde. Echter, het belangrijkste verschil is dat de SCAB in eerste instantie bedoeld is om de negatieve patronen van verslavingsgedrag te doorbreken. Bijkomend voordeel is de actie tot bewegen en de positieve uitwerking die dat heeft op fysiek en mentaal vlak.

Verloop van de behandeling

Voordat er met de therapie gestart kan worden, vindt er een intakegesprek plaats. Vervolgens wordt de cliënt doorverwezen naar zijn of haar eigen huisarts. Het is van fundamenteel belang dat de huisarts op de hoogte is van de werkwijze van de therapie. De cliënt krijgt instructies hoe hij het horloge kan gebruiken. Ook zal hij in sommige gevallen nog niet direct stoppen met gebruiken. Het is van belang dat de cliënt allereerst zijn hartslag en craving in kaart brengt. Dit is een belangrijk deel van de behandeling omdat de gebruiker zijn oude gedrag af moet leren en hiermee straks nieuw gedrag tegenover moet stellen. Vervolgens zal hij nadat hij nieuwe gedrag heeft aangeleerd zichzelf kunnen confronteren met zijn oude levensstijl. Mocht de cliënt een partner hebben is het aan te raden om die ook bij de behandeling te betrekken. Het is immers vaak zo dat de omgeving niet of nauwelijks begrip of inzicht heeft in de 'ziekte' van verslaving. Tenslotte is de omgeving er ook bij gebaat dat de cliënt herstelt. Met behulp van de hartslagmeter en de verschillende bijbehorende functies kan aangetoond worden dat het herstel niet op zichzelf staat. Ondersteuning en motivatie van de partner kan hierbij erg belangrijk zijn.

Scorelijst

De therapie bestaat uit zes sessies van zes weken. Tijdens elke sessie wordt een scorelijst ingevuld. Deze lijst is een meetinstrument om het verloop van de therapie op resultaat te meten. De scorelijst bestaat uit tien vragen waarbij maximaal tien punten gescoord kunnen worden. De vragen zijn zo opgesteld dat de cliënt er zo veel mogelijk een positief gevoel bij krijgt. Immers, de doelgroep die de therapie volgt, hebben in de meeste gevallen een negatief zelfbeeld. Deze methode is erop gericht dat de jongere positief wordt benaderd. De jongere vult zelf, met behulp van de coach of counselor, de scorelijst in. De Smartcoach is erop gericht om zoveel mogelijk door de jongere zelf te laten doen om de zelfredzaamheid te verbeteren. Bij het invullen van de scorelijst worden nieuwe doelen geformuleerd voor de volgende sessie.
Na zes weken zijn er dus zes scorelijsten ingevuld. De jongere kan dus maximaal 60 punten scoren. In dat geval is de therapie positief verlopen en zal worden afgesloten. Indien de jongere een negatieve score behaald, kan de therapie voor nog eens zes weken verlengt worden. Alle scorelijsten bij elkaar kunnen als een diagnose gebruikt worden.

Duur van de behandeling

Het is nog moeilijk te zeggen hoe lang de behandeling moet duren om 'resultaat' te bieden. Per cliënt kan dat verschillen. Tijdens de therapie zal gekeken worden wanneer iemand zelf weer controle krijgt over zijn leven.

Preventieve therapie voor jongeren met verslaving

De methode wil vooral een hulpmiddel zijn om jongeren van hun gebruik of gedrag af te helpen. In de praktijk is het moeilijk om jongeren te motiveren voor behandeling van het misbruiken van een middel of een verslaving. Opgenomen worden in een kliniek wil men vaak al helemaal niet. Vooral ook niet te lang of te vaak op gesprek in de spreekkamer. Hierin zijn echter wel uitzonderingen, wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een ernstige verslaving of GHB gebruik. Deze methode is als het ware een 'Smart Coach' die aanwijzingen geeft op de moeilijkste momenten. Jongeren staan meestal wel open voor het gebruiken van technische snufjes. Men moet echter wel begrijpen dat het zeker geen speelgoed is maar een serieuze zaak om je levensstijl te veranderen. De hartslagmeter die wordt toegepast heeft verschillende 'slimme' functies die eigenlijk bedoeld zijn voor de sport. De functies hebben echter veel overeenkomsten met een cognitieve therapie in de verslavingszorg om de trekmomenten de baas te kunnen. Tevens kan er een trainingsprogramma ingesteld worden om structuur en dagritme opnieuw aan te leren en te bewaken. De gegevens kunnen handig in een online Excel bestand weergegeven worden. Dit zijn praktische instrumenten om de jongere visueel de voor en nadelen van het gebruik te laten zien.

Vergoeding

Momenteel is er nog geen vergoeding voor de therapie. Er zal onderzocht worden welke zorgverzekeraars de therapie en/of het horloge als hulpmiddel willen vergoeden. Mocht er (nog) geen vergoeding voor zijn mag het geen belemmering zijn om toch de therapie te volgen. De kosten van aanschaf van een smarthorloge kunnen bijvoorbeeld door cliënt zelf of de ouders en familie gedragen worden. Soms is er een 'potje' bij de instelling beschikbaar. Ervaring uit de praktijk leert dat er altijd wel een oplossing geboden kan worden.

Leefstijltraining GGz

De therapie kan echter gewoon naast het reguliere zorgaanbod toegepast worden. Het is immers een extra instrument wat bijvoorbeeld naast een Leefstijltraining binnen de GGz gebruikt kan worden. De SCAB is een waardevol concreet handvat om de Leefstijltraining kracht bij te zetten. Het geeft de jongere inzicht in zijn gebruik en gedrag.

Kosten van de therapie

De kosten van de therapie verschilt per instelling die de therapie in haar aanbod heeft. Daar is op dit moment nog geen duidelijkheid over. Men kan in ieder geval uitgaan van de eigen bijdrage van het sporthorloge. Dit kan variëren van 100,00 tot 200,00 euro.

Kosten van de training

De therapie kan alleen gegeven worden door erkende en opgeleide therapeuten of counselors die de training gehad hebben. De omvang van de training bestaat uit één dag. De kosten van de training kunnen in overleg bepaald worden. Elk jaar is een herhalings-training noodzakelijk.
Het trainingsprogramma bestaat o.a. uit:

• kennis van de werking van het sporthorloge
• gesprekstechniek die tijdens de therapie toegepast kan worden

Hoe werkt het in de praktijk?

In de praktijk gebruikt de coach altijd samen met de cliënt de website www.polarpersonaltrainer.com.
Hieronder een aantal voorbeeld gesprekken uit de praktijk, de 'J' staat voor jongere en de 'C' voor coach of counselor:

C: 'zo dan pakken we even je registratie erbij. Ik zie dat je afgelopen maand niet hebt geregistreerd. Hoe komt dat?
J: Nou het gaat hartstikke goed. ik heb niet één keer craving gehad. Ik heb geen last of zo.
C: Oké. Dat is mooi. Dus je vind dat het wel goed gaat?
J: Ja eigenlijk wel.
C: Het horloge is je eigendom zoals je weet. Denk je het vanaf nu wel zonder gesprekken te kunnen?
J: Tja, weet ik niet. Af en toe een praatje heb ik denk ik wel nodig en ik weet ook niet of ik de komende tijd craving krijg'.
C: Begrijp ik dan dat je het nog een tijdje wil proberen?

C: Je hebt afgelopen twee weken drie keer geregistreerd. Waren dat echt craving momenten?
J: Ja, ik heb het vreselijk moeilijk gehad die drie keer.
C: Wat heb je gedaan om de craving de baas te worden?
J: Nou gewoon zoals we afgesproken hebben.
C: Oke ik wil graag stap voor stap alle drie keren met je bespreken
J: Ja dat is goed. De eerste keer was ik bij vrienden die een jointje gingen roken. Ze vroegen me ook en ik zou bijna ja zeggen maar toen zag ik mijn oranje horloge en drukte snel de rode registratieknop in.
C: Oke en toen?
J: Ik heb duidelijk gezegd dat ik gestopt was en nu weg ging. De één reageerde negatief en de andere positief. Ik voelde me echt beroerd. Ik keek hoe lang ik het al vol hield en voelde me steeds sterker worden. Ik heb een half uur gefietst zonder moe te worden. Toen ik thuis kwam was de craving weg en heb de registratie gestopt.
C: Je hebt het heel goed gedaan. Hoe voelde je je dat je nee hebt gezegd?
J: Ja sterk en geen schuldgevoelens meer. Het was de eerste keer dat ik echt nee heb gezegd.

C: zo te zien heb je craving momenten gehad de afgelopen twee weken.
J: Ja klopt. Twee keer als het goed is.
C: Ja inderdaad maar als je goed kijkt, valt je dan ook iets op?
J: Nou nee, wat dan?
C: Je hebt goed geregistreerd. Maar het is vreemd dat er geen afstand is geregistreerd.
J: Hoezo niet? Ik heb toch de knop ingedrukt?
C: Ja dat klopt. Kijk hier kun je zien dat je allemaal goed hebt gegaan. Dus de GPS verbinding was goed. Kun je misschien iets vertellen over die eerste craving?
J: Tja hoe zat dat ook al weer. Ik was bij vrienden thuis en zij gingen cocaïne gebruiken.
C: Heb je toen gezegd dat je wil stoppen?
J: Nee, dat durfde ik niet.
C: Oké dat begrijp ik. Je vind het nog moeilijk?
J: Ja heel moeilijk maar ik heb niet gebruikt.
C: Ik vind het super van je dat je nee hebt gezegd en vervolgens ook niet hebt gebruikt.
J: Ja dat vond ik ook.
C: Maar het is goed om de volgende keer een stapje verder te gaan. Zoals je zelf net aangaf vind je het nog moeilijk. Je hoeft het jezelf niet moeilijker te maken dan het al is. Daar ben je hier voor, toch?
J: Ja klopt.
C: Zoals je weet leer je in deze training de craving de baas te worden. Weet je de drie 'A' 's nog? Stap 1 Alarmeren, stap 2 Actie, stap 3 Afstand.
J: Ja die weet ik nog.
C: Oké. Je zegt dat je het moeilijk vind om actie te ondernemen en vervolgens creëer je ook geen afstand van de onveilige situatie.
Verwoord ik dat zo goed?
J: Ja dat heb je goed.
C: Dan gaan we daar in deze sessie aan stap twee werken.
J: Oké is goed.

C: Heb je de smarthorloge nog gebruikt?
J: Nee, ik heb het afgedaan en op mijn kamer gelegd.
C: Waarom?
J: Nou ja, ik dacht het niet nodig te hebben.
C: Oké, en hoe is dat gegaan zonder het smarthorloge?
J: Wel goed. Maar ik had het afgelopen weekend wel moeilijk.
C: Hoezo. Vertel eens.
J: Ik had een paar biertjes gehad en toen kreeg ik wel zin om cocaïne te gebruiken. Ik moest toen wel aan die horloge denken maar die had ik niet om. Dat vond ik dan wel wel jammer.
C: Heb je gebruikt?
J: Nee dat niet.
C: Heeft die gedachte je geholpen?
J: Ja, ik denk het wel. Maar ik heb het verder niet nodig.
C: Oké, maar hoe wil je het nu verder aanpakken?
J: Weet ik niet. Ik denk niet dat het horloge helpt.
C: Hoezo niet? Je zei dat het zonder wel gaat lukken. Wat heb je dan nodig? Zou die opname in de kliniek dan wel kunnen helpen?
J: Misschien heb ik dat nodig ja. Ik denk dat dat wel goed voor me is.

C: Hoe ging het afgelopen week met op tijd op school komen?
J: Wel goed.
C: Oké, heb je de Smartcoach nog gebruikt?
J: Ja, maar niet elke dag.
C: Zullen we even kijken hoe dat gegaan is?
J: Ja is goed.
C: kijk hier zie je alle keren dat je de Smartcoach hebt gebruikt. Dat heb je goed gedaan.
J: Ja maar vorige week dinsdag heb ik het volgens mij niet gebruikt.
C: Ja klopt, die staat staat hier ook niet tussen. Waarom heb je het niet gebruikt?
J: Nou toen was ik wel op tijd wakker en ben van bed gestapt en was vergeten om de Smartcoach te starten.
C: Dat is hartstikke goed. Je kunt het dus wel. Ik zie dat je alle dagen daarvoor wel de Smartcoach hebt gebruikt. Kijk je kunt precies zien welke route je naar school gaat en hoe lang je erover doet om op school te komen. Misschien kun je een record verbreken.
J: Ja ik zie het.
C: Hé hier is een dag dat je de Smartcoach wel hebt gebruikt maar er is geen route afgelegd. Was je toen ook zelf uit bed gestapt maar de Smartcoach vergeten?
J: Even denken. Nou ja eigenlijk niet. Toen had ik eigenlijk weer niet zo'n zin. Maar mijn moeder heeft me ook niet geroepen.
C: Oké, ik hoor je twee dingen zeggen. Je had geen zin en je moeder heeft je niet gewekt. Zullen we daar eens naar kijken?
J: ja is goed
C: Je had geen zin in school. Wat vind j van de lessen?
J: Nou ja dat gaat wel.
C: Ligt het aan de docenten?
J: Sommigen wel ja. Die vind ik echt waardeloos.
C: Oké, ik denk aan twee dingen. Of je zit gewoon niet op de juiste school met de juiste docenten of je bent gewoon lui.
J: Ja, zoiets.
C: Wat mij ook opvalt is dat als je moeder je niet roept je gewoon op bed blijft liggen.
J: Ja dat klopt. Meestal roept mijn vader me en als ik dan niet opsta wordt hij boos.
C: en is er weer ruzie?
J: Ja.
C: Weet je, ik begin het een klein beetje te begrijpen.
J: Wat dan?
C: Je vind school saai, oké daar hebben er meer last van. Maar volgens mij heb je gewoon structuur en zelfdiscipline nodig.
J: Hmmm,,,ja dat zou kunnen want eigenlijk kan ik doen wat ik wil en dat is ook niet goed.
C: Zullen we kijken wat we daar aan kunnen doen?
J: Ja is goed.