Jongerenpastoraat: Tieners drugs en alcohol

Er zijn niet één of twee redenen te noemen waarom jongeren tot drugs of alcoholgebruik komen. Er is vaak een scala van invloeden en argumenten te beschrijven. Jongerenpastoraat in de kerk en verslaving zijn vaak twee tegenpolen omdat de kerk er meestal geen ervaring mee heeft. Hoe kan men beter op het middelengebruik van jongeren in de kerk anticiperen?

Wat zijn de meest voorkomende invloeden waar jongeren mee te maken krijgen?

• de druk vanuit de leeftijdsgenoten
• een negatief zelfbeeld
• nieuwsgierigheid
• het nemen van risico's
• het is lekker (alcohol)
• de roes
• Erfelijkheid
• verkeerd voorbeeld door ouders en omgeving

Plezier en gezelligheid van alcohol en drugsgebruik

Bovengenoemde zaken kunnen allemaal meespelen bij de beslissing van jongeren om drugs of alcohol te gebruiken. Drugs en drankgebruik kan depressiviteit veroorzaken maar is vervolgens ook weer een reden om te blijven gebruiken. Ook jongeren met een heel positief zelfbeeld worden aangetrokken door de drugsscene. De invloed van leeftijdsgenoten speelt een grote rol, evenals de gedachte 'eens zien wat er gebeurt'. Maar de belangrijkste factor wordt door bezorgde ouders vaak over het hoofd wordt gezien; het plezier en de gezelligheid dat jongeren beleven aan het gebruik. Jongeren vinden in het algemeen niet dat ze een ´probleem´ hebben en zullen dus ook geen raad of hulp zoeken. Deze gebruikers worden ook wel gezelligheidsgebruikers genoemd. Het is belangrijk dat er goed contact met deze jongeren gehouden wordt. Afwijzen of veroordelen leidt meestal tot erger gebruik.

Kennis over verslaving

Het is van groot belang dat jongerenwerkers in het pastoraat in elk geval op de hoogte zijn van de basiskennis van drugs en alcohol en van de effecten en de gevaren. Ook moeten zij weten welke voorlichtingsfolders beschikbaar zijn en wat daar in staat. In sommige folders gaat zeer goede en duidelijke informatie gepaard met soms subtiele verwijzingen naar het legaliseren van drugs en 'veilige' manieren van gebruiken. Dat moet absoluut worden vermeden of goed worden toegelicht.

Veilig middelengebruik

Mensen die er naar streven het gebruik 'veiliger' te maken, willen hun boodschap aan alle jongeren kwijt, gebruikers of niet, zonder dat het gebruik afgeraden wordt. Bovendien vermindert 'veilig' gebruik alleen de lichamelijke schade, de emotionele, sociale en geestelijke schade kan door 'veilig' gebruiken niet verminderd worden. Jongeren die bijvoorbeeld op te jonge leeftijd negatieve gevolgen ondervinden blijven daar in de meeste gevallen schade aan ondervinden. Sommige onderzoeken wijzen uit dat verbieden nog het meeste effect heeft.

Vriendschapsbanden

Jongerenclubs in de kerk moeten gericht zijn op preventie. Jongerenwerkers moeten de invloed die ze hebben niet onderschatten, ze zijn een belangrijk voorbeeld voor de jongeren. Jongeren kunnen anders met hen praten dan met hun ouders. Ze kunnen hen beïnvloeden met hun houding. We moeten ons blijven realiseren dat drugs en alcoholgebruik een onderdeel is van de jeugdcultuur en dat het vaak samen gaat met sterke vriendschapsbanden. Nieuwe dingen werken als een ´olievlek´ in een vriendengroep. Zo kan het experimenteren met drugs heel snel als ´normaal´ gevonden worden.

Zorg dat jongeren inzicht krijgen in de druk die vanuit de leeftijdsgenoten uitgeoefend wordt. Probeer de hele groep aan te spreken zonder mensen buiten te sluiten of eruit te pikken.

Voorlichting in het jongerenpastoraat in de kerk over drugsgebruik

Het is belangrijk om op jonge leeftijd te beginnen met voorlichting in de kerk. Op de catechisatie is het belangrijk dat jongerenwerkers, ouderlingen en predikanten een goede relatie met de jongeren hebben. Op die manier kan men op tijd problemen rond middelengebruik signaleren. Echter, het is niet vanzelfsprekend dat door de goede relatie altijd en alles gesignaleerd wordt. Toch liggen daar wel goede mogelijkheden. Maak er werk van!