ADHD en medicatie

“Heb je je pilletje vergeten in te nemen?” Hoe vaak zal dit al niet gezegd zijn tegen iemand die hyperactief lijkt of van wie bekend is dat hij/zij ADHD heeft. ADHD en medicatie worden vaak in één adem genoemd. Ritalin, Medikinet, Concerta en tegenwoordig ook Strattera zijn bekende medicijnen die bij ADHD gebruikt worden. Algemeen is bekend dat Ritalin kort werkt en daarom meerdere keren per dag ingenomen dient te worden en dat Concerta een langer werkend middel is dat maar eenmaal per dag ingenomen hoeft te worden. Medikinet en Strattera zijn minder bekend. Vaak wordt er gezegd dat “je ADHD hebt als je door Ritalin in te nemen rustiger wordt en dat je geen AHDH hebt als je niet op Ritalin reageert”, maar hoe deze medicijnen nu werkelijk functioneren is vaak minder bekend. Een goede reden om dit onder de aandacht te brengen.

ADHD en Neurotransmitters

Bij ADHD is er sprake van onbalans tussen neurotransmitters. Neurotransmitters zijn chemische stoffen in de hersenen die er voor zorgen dat informatie die door de zintuigen wordt waargenomen via het zenuwsysteem naar de hersenen wordt verstuurd om daar te worden geïnterpreteerd. Bij ADHD spelen twee neurotransmitters een belangrijke rol: dopamine en norepinephrine. De onbalans tussen deze twee stoffen veroorzaakt aandachtstekort en hyperactiviteit. Deze onbalans heeft ook gevolgen voor de verwerking van informatie en voor de communicatie. Informatie, verkregen via onze zintuigen, wordt door onze zenuwen in de vorm van prikkels, kleine elektrische stroompjes, naar de hersenen verstuurd om daar te worden geïnterpreteerd. Vanwege de onbalans in de belangrijke stoffen die hiervoor zorgen komen prikkels vertraagd of helemaal niet aan. Informatie wordt daardoor niet of anders geïnterpreteerd. Dat heeft gevolgen voor de communicatie.

De werking van dopamine en norepinephrine is als volgt:

• Dopamine heeft invloed op hartslag en bloeddruk, geheugen, aandacht en het oplossen van problemen. Het wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Het is nodig om adrenaline en norepinephrine (noradrenaline) aan te kunnen maken.
• Norepinephrine heeft invloed op aandacht, impulsiviteit en het zogenaamde vecht- en vluchtsysteem, dat belangrijk is in crisissituaties waarin snel beslissingen genomen moeten worden.

De werking van medicatie bij AHDH

Er bestaat geen medicatie, waardoor ADHD kan genezen. Wel bestaat er medicatie waardoor de gevolgen van ADHD gereduceerd kunnen worden, zodat het leven van iemand met ADHD meer gecontroleerd en gestructureerd kan verlopen. Het schijnbaar tegenstrijdige in deze medicatie is dat het een prikkelende stof bevat, waardoor de dopamine of norepinephrine die te traag werkt gestimuleerd of de heropname ervan geremd wordt. Schijnbaar tegenstrijdig omdat vaak de vraag gesteld wordt: moet je iemand die hyperactief is een prikkelend middel geven? Het antwoord daarop is eigenlijk eenvoudig. Juist een te lage activiteit van dopamine op norepinephrine zorg voor aandachtstekort en hyperactiviteit. Ga je deze trage neurotransmitters prikkelen, dan wordt de eerder genoemde onbalans opgeheven en ontstaat er balans, waardoor prikkels op de goede manier binnenkomen en door de hersenen juist geïnterpreteerd worden. Op deze manier werken een aantal van de meest bekende medicijnen die gebruikt worden bij ADHD: Ritalin, Concerta en Medikinet. De werkzame stof in deze medicijnen is metylfenidaat. Ritalin, Medikinet en Methylfenidaat hebben een gereguleerde afgifte, dwz. dat het kortwerkende middelen zijn. Concerta, Medikinet CR en Equasim XL hebben een verlengde afgifte en zijn dus langwerkende middelen. Een ander bekend middel is Strattera. De werkzame stof in dit middel is atomoxetine. Dit middel werkt op een ander manier. Het is een zogenaamd niet-stimulerend middel. Dat betekent dat het niet op de neurotransmitters inwerkt, maar dat het de hoeveelheid neurotransmitters verhoogt. Door meer van deze chemische stoffen aan te maken, ontstaat er eveneens balans in de prikkelverwerking. Een ander soort medicatie is dexamfetamine. Dit middel bevordert de afgite van dopamine en noradrenaline, terwijl methylfenidaat de heropname van deze hormonen remt. De dosis Dexamfetamine wordt meestal over 2- 3 giften per dag verdeeld. Alle middelen vallen onder de Opiumwet. Dit kan gevolgen hebben, wanneer u het land wilt verlaten.

Medicatie en psycho-educatie

Deskundigen op het gebied van AD(H)D weten nog steeds niet helemaal precies hoe ADHD ontstaat. Wel zijn zij het erover eens dat medicatie altijd gegeven moet worden in combinatie met psycho-educatie. Door psycho-educatie leert iemand met ADHD wat deze stoornis inhoudt, hoe de prikkelverwerking bij hem functioneert en waarin hij/zij daar in verschilt van andere mensen zonder ADHD. Het belangrijkste is echter dat geleerd wordt hoe er met ADHD in combinatie met medicatie omgegaan moet worden. Met behulp van medicatie en het aanleren van structuren kan iemand met ADHD een normaal leven leiden. Dat is belangrijk als fundament voor het ontwikkelen van gezond zelfvertrouwen. Het ontwikkelen van dit gezond zelfvertrouwen is nodig, omdat iemand met AD(H)D vaak negatieve ervaringen heeft opgedaan, als gevolg van zijn/haar gedragsuitingen. De omgeving van iemand met ADHD kan hier nog steeds niet altijd goed omgaan. Daarom zou eigenlijk iedereen moeten weten wat ADHD is en hoe je om moet gaan met iemand die AHDH heeft, zodat ook mensen met ADHD zich geaccepteerd voelen.

Conclusie

ADHD kan niet met medicatie genezen worden, maar door de neurotransmitters te stimuleren, dan wel "aan te vullen" of de heropname er van te remmen, kan het leven van iemand met ADHD in combinatie met psycho-educatie gestructureerder verlopen. Hierdoor heeft ook iemand met ADHD de mogelijkheid om een succesvolle toekomst op te bouwen.