Wat zijn erytrocyten?

Erytrocyt is een ander woord voor rode bloedcel. Het woord erytrocyt komt van de Griekse woorden erythros, wat rood betekent en kytos, de Griekse benaming voor holte of cel. Erytrocyten hebben de bijzondere eigenschap dat de cellen geen kern bevatten. Ze worden gevormd in het beenmerg. Ze nemen ongeveer 40% van het bloedvolume in en hebben ongeveer een levensduur van 120 dagen. In rode bloedcellen is hemoglobine aanwezig. Dit eiwit zorgt voor de belangrijkste functie van erytrocyten, het zuurstoftransport van de longen naar de weefsels. Bovendien geeft het de erytrocyt zijn rode kleur. Afwijkingen aan de rode bloedcel zelf of aan het aantal rode bloedcellen dat in het lichaam aanwezig is, kunnen leiden tot gezondheidsproblemen.

Vorming en afbraak van erytrocyten

Erytrocyten worden gevormd in het beenmerg door middel van een proces dat erytropoiese wordt genoemd. Uit de multipotente hematopietische stamcel ontstaat eerst de proerytroblast, gevolgd door de erytroblast en de normoblast. In deze levensfase van de cel wordt de kern uitgestoten, waarna de reticulocyt ontstaat. Dit is het laatste voorstadia van de erytrocyt. Reticulocyten gaan vanuit het beenmerg het bloed in en ontwikkelen zich daar nog verder naar erytrocyten. De levensduur van erytrocyten is ongeveer 120 dagen. Daarna worden ze door de milt uit het bloed gefilterd en afgebroken.

Hemoglobine

Erytrocyten zijn voor een grrot deel gevuld met hemoglobine, het zorgt ook voor de rode kleur van deze cellen. Hemoglobine is een eiwit dat zowel zuurstof als koolstofdioxide kan binden. Dus, door de aanwezigheid van hemoglobine in de rode bloedcellen, zijn erytrocyten in staat om zuurstof en koolstofdioxide op te nemen. Het transport van zuurstof en koolstofdioxide is dan ook de belangrijkste functie van erytrocyten. De cellen nemen in de longen ingeademde zuurstof op en transporteren dit naar de weefsels, waar de zuurstof vrijkomt en wordt verburikt. Bij deze processen komt koolstofdioxide vrij. Dit wordt vervolgens weer gebonden aan hemoglobine in de rode bloedcellen en terug vervoerd naar de longen, waar het weer vrijkomt en wordt uitgeademd.

Afwijkende erythrocyten

Er kunnen afwijkingen zijn in de aantallen erytrocyten, maar ook afwijkingen aan de vorm, grootte en de mate van vulling.

Afwijkingen in aantallen erytrocyten

Bij afwijkingen in de aantallen erytrocyten kan worden gedacht aan te veel en aan te weinig rode bloedcellen. Meestal wordt dit bij laboratoriumonderzoek uitgedrukt in een te laat hemoglobine. Bij een te laag hemoglobine spreekt men van een anemie. Omdat hemoglobine zorgt voor het zuurstoftransport tussen de longen en de weefsels kan een anemie symptomen geven als vermoeidheid en kortademigheid.
Naast een tekort aan erytrocyten kunnen er ook te veel aanwezig zijn in het bloed, wat polyglobulie wordt genoemd. Het gevaar hiervan is dat het bloed te dik en stroperig wordt, waardoor het niet meer goed door kleine vaatjes kan stromen en kan zorgen voor verstoppingen.

Afwijkingen in grootte van erytrocyten

Bij een anemie kan er sprake zijn van afwijkingen aan de grootte van de erytrocyten. De rode bloedcellen zijn dan groter of kleiner dan normaal. De grootte van de erytrocyten is vaak belangrijk voor het bepalen wat de oorzaak is van de anemie. Een anemie met te kleine bloedcellen wordt een microcytaire anemie genoemd. Deze wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een gebrek aan ijzer. IJzer is een belangrijk onderdeel van hemoglobine, dit verklaart waarom er een anemie kan ontstaan bij een ijzergebrek.
Een anemie met te grote bloedcellen wordt een macrocytaire anemie genoemd, vaak komt dit door een gebrek aan vitamine B12 of foliumzuur. Daarnaast bestaat er ook nog de normocytaire anemie, waarbij er een gebrek aan hemoglobine is, terwijl de grootte van de erytrocyten normaal is. Dit kan worden veroorzaakt door nierproblemen of een te grote afbraak van rode bloecellen, hemolyse genoemd.

Afwijkingen in de vorm van erytrocyten

Naast afwijkingen in de hoeveelheid erytrocyten, kan ook de vorm van de cellen anders zijn. Er zijn meerdere afwijkingen aan erytrocyten bekend, die allemaal wijzen op bepaalde ziektebeelden. Voorbeelden van afwijkende bloedcellen zijn:

• Acanthocyten, erytrocyten met meerdere kleine uitsteeksels op het celoppervlak.
• Elliptocyten, die de vorm van een ellips hebben.
• Schistocyten, rode bloedcellen die door beschadiging, driehoekige fragmenten hebben op het oppervlak.
• Sikkelcellen, rode bloedcellen in de vorm van een sikkel, die voorkomen bij sikkelcelanemie.
• Sferocyten, kleine rode bloedcellen zonder een centraal bleek gedeelte, veroorzaakt door oxidatieve schade.