Ziekte van Perthes: oorzaak, symptomen, behandeling

Bij de ziekte van Perthes is er sprake van langzame afbraak van bot, daarna wordt nieuw bot aangemaakt, het gaat om de kop van het dijbeen. Het komt vooral voor bij kinderen tussen de vier en de acht jaar. Vijf keer vaker bij jongens dan bij meisjes. Wat is de oorzaak, wat zijn de symptomen en hoe wordt de ziekte van Perthes behandeld? Gaat het altijd om twee heupen?

Inhoud artikel

Dijbeen
Ziekte van Perthes/ziekte van Legg-Calvé-Perthes
Ziekte van Perthes
Oorzaken ziekte van Perthes
Symptomen ziekte van Perthes
Diagnose ziekte van Perthes
Behandeling ziekte van Perthes
Prognose ziekte van Perthes

Dijbeen

Dijbeen, ook wel femur genoemd, is het bot in het bovenbeen. Het dijbeen is het grootste bot van het lichaam. De dijbeenkop vormt samen met de kom in het bekken het heupgewricht. De knobbels (ook wel condyli genoemd) onderaan maken deel uit van het kniegewricht. Aan de grote draaier (trochanter major) en de kleine draaier (trochanter minor) zijn de heup- en de dijspieren bevestigd.

Ziekte van Perthes/ziekte van Legg-Calvé-Perthes

De ziekte van Perthes is een andere naam voor de ziekte van Legg-Calvé-Perthes. De ziekte is vernoemd naar drie orthopedisch chirurgen die in 1910, bijna op hetzelfde moment, de ziekte ontdekten. Het gaat om Arthur Legg (1874-1939) uit de Verenigde Staten, Jacques Calvé (1875-1954) uit Frankrijk en Georg Clemens Perthes (1869-1927) uit Duitsland. De ziekte van Legg-Calvé-Perthes (afgekort: LCP) is een aandoening van het heupgewricht die zowel bij kinderen als bij honden voor komt.

Ziekte van Perthes

De kop van het dijbeen wordt zacht door afbraak van bot en wordt in anderhalf tot twee jaar langzamerhand vervangen door nieuw bot. De ziekte van Perthes komt vooral voor bij jongens tussen de vier en de acht jaar. De ziekte van Perthes komt bijna nooit voor bij oudere kinderen, maar is dan wel heftiger. De ziekte komt bij circa één op de tweeduizend kinderen voor. Van die kinderen krijgt één op de tien de ziekte in beide heupen.

Oorzaken ziekte van Perthes

Vermoed wordt dat het gaat om een tijdelijke onderbreking van de bloedvoorziening in de betreffende gebieden. Maar de exacte oorzaak van die onderbreking van de bloedtoevoer is niet bekend. Erfelijkheid en leefwijze zijn geen factoren van betekenis.

Symptomen ziekte van Perthes

Ga naar de huisarts als een kind onderstaande klachten heeft:

Een pijnlijk gevoel in de heup;
De heup kan maar matig worden bewogen;
Pijn in de liesstreek;
Pijn in de dij;
Soms pijn in de knie;
Het kind loopt vaak mank en dit wordt steeds erger;
Door geforceerde bewegingen kunnen pijn en kramp ontstaan;
Na verloop van tijd kan het aangedane been korter zijn dan het andere been.

Diagnose ziekte van Perthes

De (huis)arts zal het kind onderzoeken. Vermoedelijk worden er röntgenfoto’s gemaakt van de heupen. Deze kunnen er echter in de eerste tijd van de ziekte normaal uitzien. Voor een goede diagnose kunnen andere onderzoeken nodig zijn: een MRI-scan of isotopenscan

Behandeling ziekte van Perthes

Als een kind pijnklachten heeft is het verstandig om de heup niet teveel te belasten. Irritatie van het heupgewricht moet verminderd worden. Bij veel pijn kan geadviseerd worden om het kind een paar dagen rustig thuis te houden eventueel in combinatie met pijnstillers. Belangrijk: het behouden van de beweeglijkheid van het gewricht, het behouden van de bolvorm van het gewricht en het verlichten van de pijn. Er zijn twee stromingen wat betreft de behandeling van de ziekte van Perthes: er zijn orthopeden die het natuurlijk herstelmechanisme van het lichaam belangrijk vinden en niet snel kiezen voor een operatie, maar er zijn ook orthopeden die meer resultaat verwachten van operatief ingrijpen en dat vaker adviseren. Als ouder of verzorger maakt dit het moeilijk om te kiezen, laat je in ieder geval goed voorlichten.

Prognose ziekte van Perthes

Een kind kan lang last hebben van de ziekte van Perthes, het duurt tussen de één tot vijf jaar. De kans op totaal herstel bij de ziekte van Perthes is over het algemeen groter als het kind jonger is dan acht jaar. Ongeveer drie op de tien mensen die de ziekte van Perthes hebben doorgemaakt krijgen later artrose.