Een ontsteking van het hart

Het hart is een belangrijke spier in ons lichaam en het zorgt ervoor dat het bloed door het hele lichaam wordt rondgepompt, zodat alle weefsels worden voorzien van zuurstof. Net zoals het kan voorkomen op andere plekken in het lijf, kan er ook een ontsteking ontstaan in het hart. Bacteriën kunnen binnendringen in het hart en diverse plekken van het hart infecteren. Het ontstaat meestal als gevolg van een andere ontsteking in het lichaam, waarbij de bacteriën in de bloedbaan zijn gekomen en via het bloed in het hart komen. Welke vormen van een ontstoken hart zijn er?

Algemeen

Het hart is een spier zo groot als een gebalde vuist die hol van binnen is. Deze trekt samen om het bloed door het lichaam te pompen. Het hart bevindt zich in de borstholte, iets links ten opzichte van het midden en achter de ribben. Je kunt je hartslag voelen aan je pols, in de hals en in de liezen. De belangrijkste onderdelen van het hart zijn boezems, kamers en kleppen. Het hart bestaat uit vier holle ruimtes, dit zijn:

1. Rechterboezem
2. Linkerboezem
3. Rechterkamer
4. Linkerkamer

De linkerboezem ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longen, en in de rechterboezem komt het zuurstofarme bloed vanuit het lichaam terecht. Vanuit de boezems wordt het bloed naar de kamers gepompt. De linkerkamer pompt zuurstofrijk bloed het lichaam in en de rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed naar de longen.

Ontsteking hart

Overal in het lichaam kan er een ontsteking ontstaan, ook in het hart. Om te weten welke behandeling de patiënt nodig heeft, is het van belang te weten waar de ontsteking zich bevindt en hoe het is ontstaan. Globaal kunnen we de ontstekingen van het hart in drie soorten onderverdelen, die elk op een ander deel van het hart kunnen ontstaan:

• Endocarditis: een ontsteking van de binnenkant van het hart
• Myocarditis: de hartspier zelf is ontstoken
• Pericarditis: een ontsteking van de buitenkant van het hart

Een voorbeeld van een ontsteking aan de binnenkant van het hart is Q-koorts. Als je hiermee besmet bent, loop je het risico dat de Q-koortsbacterie een hartklep aantast.

Endocarditis

Bacteriële endocarditis ontstaat door een ontstekingsreactie die door bacteriën wordt veroorzaakt. Ze komen via de bloedbaan in het hart. Iedereen heeft wel eens bacteriën in de bloedbaan. Dan kan door allerlei oorzaken ontstaan, zoals een ontstoken tandvlees, verwondingen aan de huid of door een operatie. De weerstand zorgt er meestal voor dat deze bacteriën onschadelijk worden gemaakt. Als de weerstand minder werkt, kunnen de bacteriën in het hart komen en de binnenkant van het hart of de hartkleppen aantasten. Dit is een ernstige aandoening en het moet zo snel mogelijk worden behandeld.

Soorten endocarditis

De medische benaming voor de binnenkant van het hart is endocard. De bacteriële endocarditis kent twee vormen: de acute en de subacute vorm. Bij de subacute vorm heeft de patiënt last van vage klachten die geleidelijk aan toenemen. De klachten die hierbij horen zijn: verhoging, vermoeidheid, zweten, bloedarmoede, hartruis, bleke huidskleur en koude rillingen. Bij de acute vorm zijn de bacteriën vrij agressief. Deze besmetting kan in een paar dagen levensbedreigend zijn. Klachten die hierbij horen zijn: hoge koorts, versnelde hartslag en vermoeidheid.

Myocarditis

De medische naam voor hartspier is myocard. Hierbij is de hartspier zelf ontstoken. Dit is meestal het gevolg van een virusinfectie, maar het kan ook door een parasiet, bacterie of door bestraling komen. Deze aandoening kan zowel acuut of pas na enkele weken of maanden ontstaan. De eerste symptomen lijken op griep. Als de griepklachten weer verdwenen zijn, blijkt soms dat er wat anders aan de hand is. Klachten die hierbij horen zijn: koorts, pijn in de hartstreek, zweten, vermoeidheid, hartritmestoornissen en kortademigheid. Als gevolg van de ontsteking kan er een beschadiging van het hart ontstaan. Dit kan leiden tot hartfalen of hartritmestoornissen.

Pericarditis

De medische benaming voor het hartzakje is pericard. Het is een dubbel vlies dat om het hart zit. De binnenste laag is met het hart vergroeid en tussen de laagjes zit een vocht zodat de lagen gemakkelijk langs elkaar heen kunnen glijden tijdens het bewegen van het hart. Als het hartzakje ontstoken raakt, doet het erg veel pijn. Ontstekingen kunnen op verschillende wijzen ontstaan, bijvoorbeeld door een virus, na griep of na een operatie. De klachten kunnen zijn: een stevige pijn in de borststreek, grieperig gevoel, kortademigheid en vermoeidheid. Als gevolg van de pericarditis kan er blijvende schade ontstaan, zoals teveel vocht in het hartzakje of het hartzakje kan krimpen.