Myocarditis: niet altijd zo onschuldig

Toen de veldrijder Bart Wellens op 8 januari 2012 net voor het Belgisch kampioenschap na een training plotseling onwel werd en met hartproblemen op de intensieve zorg van het Universitair Ziekenhuis te Antwerpen terechtkwam, begon men zich vragen te stellen. In tegenstelling tot wat sommigen vermoedden had de renner zich niet gedopeerd, maar had hij gewoon brute pech: myocarditis heet de ontsteking die zich op zijn hartspier zette en hem op het randje van de dood bracht.

Wat is myocarditis precies?

De renner werd geconfronteerd met koorts die op korte tijd zeer snel steeg (tot 40!) en pijn in de borststreek, twee symptomen die eigen zijn aan myocarditis. Vaak zijn er evenwel geen klachten bij een ontsteking van de hartspier. Als er zich wel klachten manifesteren doen die dat binnen de kortste tijd. De ontsteking van de hartspier is meestal een gevolg van een infectie die vaak niet herkend wordt door een gebrek aan klachten, maar als er zich duidelijke klachten aandienen kan die eventueel tot chronisch hartfalen leiden, wat betekent dat het hart zijn functie van bloedpomp niet meer aankan en andere organen ook verstek kunnen laten gaan.

Het betreffende virus is meestal een Coxsackievirus, genoemd naar de plaats waar het het eerst werd gedetecteerd, namelijk de stad Coxsackie in de staat New York in de Verenigde Staten. Dit virus wordt gekenmerkt door koorts al dan niet in combinatie met ademnood, keelpijn, diarree, braken, huiduitslag, spierpijn, leverontsteking of -vergroting en ontsteking van het hartzakje. Ook acute reuma kan aan de basis liggen van myocarditis.

Onderzoeken

Als de dokter vermoedt met myocarditis te maken te hebben, zal hij een elektrocardiogram laten nemen en een röntgenfoto om na te gaan of het hart vergroot is. Met een cardio-echografie kan hij het hart ‘live’ bekijken. Er wordt ook een bloedtest afgenomen om na te gaan of het om een infectie gaat en te kijken of er schade aan het hart is aangebracht.
Myocarditis kan ook veroorzaakt worden door bacteriën, parasieten en schimmels.

Geen paniek

Bij myocarditis kunnen er soms bloedstolsels voorkomen die de bloedstroom naar organen of de hersenen kunnen afsnijden. In extreme gevallen kan myocarditis tot de dood leiden, maar meestal kan de patiënt na enkele weken tot maanden spontaan en zonder medicijnen volledig herstellen mits hij de nodige bedrust neemt en zeker niet aan sport doet. Is er sprake van een bacteriële infectie zijn er wél medicijnen nodig en hartritmestoornissen kunnen ook met medicijnen voorkomen en behandeld worden als daar gevaar voor is.

Als je pech hebt…

Iedereen kan met myocarditis geconfronteerd worden, hoewel het een ontsteking is die weinig opduikt. De virale infectie die elkeen onder ons wel eens oploopt tijdens de winterperiode kan tot griep leiden waarvan je snel herstelt, maar in zeldzame gevallen ook tot myocarditis.