Veel moeten hoesten, wat er aan te doen is!

Heeft u dat ook wel eens? Veel en hard hoesten, een hoestbui of kortademigheid. In dit artikel komt er aan bod wat er mogelijk aan de hand is en wat u er aan kunt doen. Wees niet te snel ongerust, maar onderschat de mogelijkheden ook niet. Onderwerpen die aan bod komen zijn: acuut hoesten, kinkhoest, astma, bronchiolitis, pseudo-kroep, longembolie, hartfalen en maligniteit.

Inleiding

Jaarlijks gaan ongeveer 150 op de 1000 mensen met hoestklachten naar de huisarts. Hoesten is daarmee een van de meest voorkomende redenen om een bezoek te brengen aan de huisarts. Dit artikel behandelt acuut hoesten, waarmee bedoeld wordt dat het hoesten korter dan drie weken gaande is. Wanneer er sprake is van acuut hoesten is er meestal sprake van een aandoening die geen behandeling vereist. Het hoesten zal na 2 á 3 weken overgaan.

Meest gestelde diagnoses

• Bovenste luchtweginfecties (33%)
• Acute bronchitis/bronchiolitis (25%)
• De klachtdiagnose 'hoesten' (14%)
• Laryngitis/tracheïtis (9%)

Jonge kinderen en ouderen

Het zijn voornamelijk jonge kinderen en oudere mensen die met hun hoestklachten naar een arts gaan. Het grootste gedeelte van de spreekuren leidt niet tot een vervolgafspraak. Volgt er wel een vervolgafspraak zijn veel voorkomende diagnoses: astma en chronische bronchitis (COPD).

Longontsteking (pneumonieën)

Jaarlijks wordt de diagnose longontsteking door de huisarts (gemiddeld) 8 keer per 1000 patiënten gesteld. Bij kinderen en ouderen is de frequentie van deze diagnose vele malen hoger. Er is vermoedelijk sprake van een longontsteking wanneer een patiënt ernstig ziek is, en er bij het lichamelijke onderzoek een afwijking of teken van verhoogde ademarbeid te zien is. Als u langer dan een week ziek blijft, koorts heeft en veel moet hoesten kan er tevens sprake zijn van een longontsteking.

Pseudo-kroep

Pseudokroep komt jaarlijks voor bij circa 1,7 per 1000 patiënten. Pseudokroep kenmerkt zich door een hoest die blaffend klinkt. Dit gaat vaak gepaard met heesheid en een piepend geluid bij het inademen.

Kinkhoest

Typerend voor de diagnose kinkhoest zijn hoestaanvallen. Kinkhoest kan voorkomen wanneer u met een kind of volwassene contact hebt gehad die ook kinkhoest heeft. Kinkhoest komt in vergelijking met midden jaren ’90 vaker voor. Deze stelling is gebaseerd op het aantal mensen dat kinkhoest gediagnostiseerd krijgt. Hierbij is een vergelijking tussen het aantal mensen dat zich heeft laten diagnosticeren buiten beschouwing gelaten.

Bronchiolitis

Elk jaar worden rond de 3000 kinderen opgenomen in een ziekenhuis ten gevolge van het respiratoir synctieel virus, ook wel RSV genoemd. In de maanden van oktober tot maart, wanneer er vaak kleine epidemieën zijn is RSV de grootste boosdoener. Voornamelijk jonge kinderen komen in aanraking met het virus, omdat zij de laagste weerstand hebben.

Longembolie

Wanneer u bij het hoesten acuut moeite krijgt met ademen (dyspneu) kan er sprake zijn van een longembolie. Dit kan ook het geval zijn wanneer u pijn ondervindt bij het ademen. Als de huisarts het vermoeden heeft van een longembolie zal u doorverwezen worden naar een specialist die de klachten verder zal onderzoeken.

Hartfalen

Hartfalen komen vooral voor wanneer u moeite ondervindt met ademen bij inspanningen, wanneer u plat ligt, of in rust toestand (’s nachts in bed).

Maligniteit

Maligniteit komt voor wanneer u bloed ophoest. Dit is met zekerheid te zeggen wanneer het in combinatie plaatsvindt met een ongewild gewichtsverlies. Dit verlies moet dan boven de drie kilo in een maand zijn. Mensen die roken hebben een verhoogd risico op maligniteit, wanneer de huisarts dit vermoedt zal hij u doorsturen voor specialistisch onderzoek.

Heeft antibiotica effect bij acuut hoesten?

Wanneer de luchtweginfecties ongecompliceerd zijn zal het hoesten niet eerder ophouden na het gebruik van antibiotica. Hiernaast heeft antibiotica niet alleen voordelen. Men kan er bijwerkingen van krijgen en er kan resistentie ontstaan. De huisarts zal daardoor niet snel antibiotica voorschrijven bij luchtweginfecties die niet gecompliceerd zijn. Informatieverstrekking over de gang van zaken bij het hoesten is in veel gevallen al voldoende.

Groep met verhoogd risico

De groep mensen die een verhoogd risico op problemen loopt zijn: patiënten die (vermoedelijk) longontsteking hebben, zuigelingen en personen met een leeftijd boven de 75 die koorts hebben, of een andere comorbiditeit die relevant kan zijn. Een comorbiditeit die effect kan hebben op het risico is bijvoorbeeld: een aangeboren long- of hartafwijking, bij een volwassen persoon hartfalen, of COPD.

Behandeling

Meestal komt acuut hoesten voort uit aandoeningen waarbij u niet specifiek behandelt hoeft te worden. De belangrijkste oorzaak van een luchtweginfectie die ongecompliceerd is, is (mee)roken. Vaak volstaat een voorlichting, maar er zijn gevallen waarbij aanwijzingen leiden tot de overweging een specifiek beleid te volgen. Het is belangrijk complicaties te voorkomen, zeker bij mensen uit de risicogroep.