Hoofdpijn als symptoom van meningitis

Iedereen heeft wel eens hoofdpijn en sommige mensen krijgen ook wel eens zomaar zeer zware hoofdpijn. Hierbij hoeven niet direct alarmbellen af te gaan, pijnstillers doen vaak wonderen. In zeldzame gevallen kan een zware hoofdpijn echter een voorteken zijn voor een levensbedreigende situatie. Blijkt het namelijk een symptoom te zijn van meningitis of hersenvliesontsteking, dan is directe medische hulp van levensbelang.

Hoofdpijn en meningitis

• Wat is meningitis?
• Wanneer kan hoofdpijn duiden op meningitis?
• Teken van Kernig
• Teken van Brudzinski
• Hoofddraaitest
• Petechiën of puntbloedinkjes
• Raadpleeg bij twijfel direct een arts

Wat is meningitis?

Bij meningitis of hersenvliesontsteking zijn de vliezen of membranen die de hersenen omhullen ontstoken. Meestal wordt deze ontsteking veroorzaakt door een infectie met een bacterie of virus en soms is het een gevolg van bepaald medicijngebruik. Het risico om een hersenvliesontsteking op te lopen ligt hoger bij baby's en kinderen. Het verraderlijke is dat jonge kinderen natuurlijk niet aan kunnen geven wat hun klachten zijn waardoor regelmatig al veel schade is aangericht voordat de diagnose meningitis kan worden gesteld.

Al heel snel na het waarnemen van de eerste symptomen kan de ziekte om zich heen grijpen en complicaties veroorzaken. Het meest gevaarlijke gevolg van meningitis is bloedvergiftiging. Hierdoor verspreidt de ziekte zich via het bloed razendsnel door het hele lichaam. De patiënt kan dan in shock raken en tevens kan gangreen optreden in alle vier de ledematen. Wanneer bloedingen in de bijnieren optreden leidt dit vrijwel altijd tot de dood. Ook het opzwellen van de hersenen door de toenemende druk kan fatale gevolgen hebben. Zo liggen diverse gevaren door deze ziekte gelijktijdig op de loer.

Wanneer kan hoofdpijn duiden op meningitis?

Je hoeft niet bij elke aanval van zware hoofdpijn bang te zijn dat het gaat om een hersenvliesontsteking. Het kan echter geen kwaad om je op de hoogte te stellen van de symptomen zodat je weet wanneer je hulp moet zoeken mocht je toch zo onfortuinlijk blijken te zijn.

De symptomen die horen bij meningitis en bloedvergiftiging zijn de volgenden:

• Zware hoofdpijn
• Overgeven
• Koorts
• Nekkramp en kramp en pijn in gewrichten
• Koude handen en voeten en bibberen
• Bleek zien
• Versnelde ademhaling of het gevoel buiten adem te raken
• Overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• Overgevoeligheid voor harde geluiden (fonofobie)
• Vermoeidheid
• Verwarring of delirium

Nu zijn bovengenoemde symptomen nog redelijk algemeen en kunnen ook voorkomen bij een zware griep. Verschijnselen waar specifiek naar gezocht kan worden zijn aanwezigheid van het teken van Kernig of het teken van Brudzinski. Ook kan de 'hoofddraaitest' worden uitgevoerd.

Teken van Kernig

Het teken van Kernig is aanwezig wanneer al zittend of liggend niet in staat bent de knie volledig te strekken vanwege een pijn die vanuit de rug naar het been uitstraalt. Dit kan ook voorkomen bij andere klachten zoals een hernia, maar is in combinatie met meerdere van de hierboven genoemde symptomen een belangrijke aanwijzing voor de aanwezigheid van een hersenvliesontsteking.

Teken van Brudzinski

Het teken van Brudzinski is een benaming voor een drietal tekenen. Ten eerste worden bij het buigen van het hoofd de knieën opgetrokken, ten tweede wordt bij het uitoefenen van druk op het schaambeen de knieën gebogen en ten derde wordt bij het uitoefenen van druk op de kaak de onderarm gebogen.

Hoofddraaitest

Dit is een test die simpel thuis kan worden uitgevoerd. Het gaat erom dat je moeten testen of het snel horizontaal draaien van van de nek leidt tot een toename van de hoofdpijn. Is dit niet het geval dan is de kans klein dat het om een hersenvliesontsteking gaat.

Petechiën of puntbloedinkjes

Erg kenmerkend voor een bacteriële meningitis (meningokokken meningitis) is het optreden van puntbloedinkjes in de huid. Deze kunnen al optreden voordat de andere symptomen zich openbaren. De bloedinkjes zijn waar te nemen op de benen, voetzolen, handpalmen, romp en op slijmvliezen. Dit teken hoeft dus niet op te treden bij andere vormen van hersenvliesontsteking!

Raadpleeg bij twijfel direct een arts

Juist omdat meningitis zo snel om zich geen kan grijpen is het belangrijk dat je bij twijfel direct een arts raadpleegt. Vertrouwd deze het ook niet dan zal je gevraagd worden je te melden bij een Eerste Hulp van een ziekenhuis of huisartsenpost.