Besmettelijke ziektes door dieren

We kunnen in ons leven niet om bacteriën en virussen heen. Sommige bacteriën zijn gezonde bacteriën terwijl je juist van andere ziek kunt worden. Denk maar eens aan de deurklink, een bron van bacteriën. Of aan het winkelwagentje in de supermarkt. Stel dat iemand die het wagentje heeft gebruikt ziek is. Best kans dat je zelf dan ook ziek wordt. We worden trouwens niet alleen ziek door mensen. Helaas kun je door dieren ook ziek worden. Zij kunnen namelijk ziektes op ons overbrengen. Een voorbeeld hiervan is hondsdolheid. Maar wanneer is een ziekte eigenlijk besmettelijk?

Inhoud

• Infectieziekte
• Besmetting
• Andere vormen van besmetting
• Enkele besmettelijke ziektes veroorzaak door dieren
• Q-koorts
• Ebolavirus
• Hondsdolheid
• Coronavirus
• Wat te doen als je door een dier gebeten bent

Infectieziekte

Er is sprake van een infectieziekte als een bacterie, virus of parasiet het menselijk lichaam is binnengedrongen, het zich daar heeft vermenigvuldigd en de persoon ziek maakt. Bij een virale infectie (bijvoorbeeld ziekte van Pfeiffer) is het verloop vaak sluipend, terwijl het verloop bij een bacteriële infectie juist eerder acuut is. Indien een infectieziekte overdraagbaar is van mens op mens of van dier op mens (zoönose), is er pas sprake van een besmettelijke ziekte.

Besmetting

Iemand die een infectieziekte heeft, kan iemand anders erg gemakkelijk besmetten. Door bijvoorbeeld praten, niezen en hoesten worden lichaamsvloeistoffen overgebracht, maar je kunt ook besmet raken door:

• het schudden van handen
• zoenen
• in aanraking te komen met ontlasting en urine van besmette mensen
• door seksueel contact

Andere vormen van besmetting

Naast het van mens tot mens overdragen van onder andere bacteriën, kunnen wij ook besmet raken door:

• besmet drinkwater
• besmet voedsel
• het aanraken van een besmet dier
• een beet van een besmet dier
• inademen van virussen
• eten van besmette dierlijke producten

Enkele besmettelijke ziektes veroorzaak door dieren

Er zijn besmettelijke ziektes die door dieren op ons als mens overgebracht kunnen worden. Een aantal van deze ziektes zijn:

• Q-koorts
• ebolavirus
• hondsdolheid
• coronavirus

Q-koorts

Dit is een infectieziekte die overdraagbaar is van dier op mens. Met name door (wilde) knaagdieren en landbouwdieren. Het wordt veroorzaakt door de Coxiella burnetii bacterie. Mensen kunnen besmet raken door het drinken van rauwe melk, maar ook door het inademen van stofdeeltjes die de actieve bacterie bevatten. Mensen kunnen elkaar niet met het Q-koorts virus besmetten. Je kunt het virus bij je dragen, zonder dat je zelf ziek word. De incubatietijd is tien tot veertig dagen. Misselijkheid, braken en diarree kunnen aanwijzingen zijn dat iemand de ziekte heeft. Tevens kan iemand longontsteking krijgen. Een verlaagde hartslag en een ontsteking van de hartklep kunnen ook een symptoom zijn. Een antibiotica is noodzakelijk.

Symptomen

• koude rillingen
• koorts
• veel zweten
• spierpijn
• hoofdpijn
• een sterk verminderde eetlust

Ebolavirus

Ebola of ebola hemorragische koorts is een ernstig besmettelijke infectieziekte. Het wordt veroorzaakt door het ebolavirus wat weer behoort tot de filovirussen. Dat virus komt voor bij de Afrikaanse vleermuizen. Deze vleermuizen kunnen mensen, maar bijvoorbeeld ook apen besmetten. Zodra iemand het besmette vlees van een aap eet, kan diegene dus het ebolavirus oplopen.
Ebola is zeer dodelijk. Anno 2020 is er helaas nog geen vaccin tegen ebola. Een aantal ebolapatiënten geneest vanzelf. Goede zorg in het ziekenhuis kan hierbij erg belangrijk zijn.

Door het virus ontstaat er een afwijking in het bloed, waardoor inwendige bloedingen ontstaan. Het is zeer besmettelijk en overdraagbaar van mens op mens en van dier op mens. De besmetting ontstaat doordat men in aanraking komt met besmet lichaamsvocht. Hierbij valt de denken aan:

• speeksel
• zweet
• traanvocht
• snot
• braaksel
• urine
• ontlasting
• bloed
• sperma
• vaginaal vocht
• borstvoeding

Symptomen

• hoge koorts
• spierpijn
• hoofdpijn
• geelgekleurde ogen
• buikpijn
• gebrek aan eetlust

Hondsdolheid

Hondsdolheid is een besmettelijk ziekte dat door een virus wordt veroorzaakt. Het wordt ook wel rabiës genoemd. Bij deze ziekte ontstaat er een ontsteking aan de hersenen, wat meestal de dood tot gevolg heeft. Het virus wordt overgebracht door een beet van een dier. Als je in aanraking komt met het speeksel van een besmet dier, zonder dat er sprake is van een huidbeschadiging, geeft dit geen infectie.
Zodra het virus in je bloedbaan zit, wordt het door het lichaam verspreid en bereikt het uiteindelijk de hersenen en ruggenmerg. Honden, dassen, wolven, vossen of vleermuizen kunnen de overbrenger van hondsdolheid zijn. Het is zelfs mogelijk dat het virus van mens op mens overgebracht kan worden, maar dit komt bijna nooit voor. De incubatietijd kan variëren van drie weken tot één à anderhalf jaar.

Symptomen

• hoofdpijn
• angst
• slikklachten met keelpijn
• sterke speekselvloed
• verhoogde prikkelbaarheid

Coronavirus

Het coronavirus is een virus dat een verkoudheid tot gevolg heeft. Er bestaan meerdere soorten coronavirussen, waarvan sommige mild zijn en andere een ernstig verloop hebben. Dat laatste is het geval met SARS en MERS. Het Coronavirus uit 2020 is vermoedelijk begonnen bij vleermuizen die op hun beurt het weer op andere zoogdieren hebben overgebracht. Uiteindelijk is ook de mens met het virus besmet. De incubatietijd ligt tussen de twee en veertien dagen, maar de meeste mensen worden op de vijfde dag ziek.

Symptomen

• keelpijn
• hoesten
• hoge koorts
• benauwdheid met andere longklachten

Wat te doen als je door een dier gebeten bent

Ben je door een dier gebeten? Laat het niet op zijn beloop, maar hou onderstaande in acht:

• ga direct naar een arts
• de wond moet erg goed met water en zeep worden uitgewassen en worden ontsmet
• binnen twee dagen na de beet moet een inenting worden gegeven zodat de ziekte zich niet verder kan ontwikkelen
• er kan antibiotica worden gegeven om een bijkomende bacteriële infectie te voorkomen
• er kan een tetanusinjectie worden toegediend

Zodra er ziekteverschijnselen ontstaan, moet de persoon direct in het ziekenhuis worden opgenomen. De kans op herstel is echter heel erg laag.