Kinkhoest (pertussis): oorzaak, symptomen en behandeling

Kinkhoest is een zeer besmettelijke, soms ernstige bacteriële infectie van de luchtwegen. De verschijnselen treden in drie stadia op, die ieder een paar weken duren. Iedereen kan besmet worden, maar bij zuigelingen en jonge kinderen kan het hoesten de ademhaling gevaarlijk belemmeren.

Kinkhoest: ik heb kinkhoest

Bij zuigelingen kan longontsteking een ernstige complicatie zijn. Sinds jonge kinderen routinematig worden gevaccineerd tegen kinkhoest, komt de ziekte veel minder voor. Het vaccin biedt geen levenslange immuniteit (de werkzaamheid neemt na 12 jaar af), maar beschermt kinderen in de jaren waarin ze het meeste risico lopen.

Symptomen kinkhoest

• Eerste stadium (lijkt op een gewone verkoudheid en duurt 10 dagen tot 2 weken): loopneus, niezen, hoesten, verhoging, algemeen gevoel van ziek zijn.
• Tweede stadium (4 tot 6 weken): hevige hoestaanvallen, met kenmerkende gierende uithalen aan het eind; uitpuilende ogen en gezwollen halsaderen; blauwe huidskleur tijdens een aanval door zuurstofgebrek; overgeven als gevolg van pogingen om dit sputum uit te hoesten; toevallen (dat erg zelden voorkomt).

Oorzaken kinkhoest

Een besmetting met de bacterie "Bordetella pertussis".

Kinkhoest wordt gemakkelijk via de lucht verspreid door niezen of hoesten, vooral in scholen, kinderopvangcentra en thuis. Grote bevolkingsgroepen of onhygiënische omstandigheden verhogen het risico.

Preventie van kinkhoest

Een combinatievaccin dat beschermt tegen difterie, tetanus en kinkhoest beidt een aantal jaren bescherming. Kinderen worden gewoonlijk met 2, 4, 6 en 18 maanden ingeënt. Vlak voor ze naar school gaan (tussen 4 en 6 jaar) krijgen ze een booster- of rappelinjectie om de immuniteit te versterken. Kinderen die aan toevallen of andere neurologische aandoeningen lijden mogen alleen met toestemming van een arts worden gevaccineerd.

Als een kind kinkhoest heeft kunnen andere gezinsleden of schoolvriendjes een 14-daagse kuur gebruiken met preventieve antibiotica. Kinderen onder 7 jaar die 4 vaccinaties hebben gehad, kan met een rappel-injectie geven. Jongere kinderen moeten gewoon volgens het routineschema worden ingeënt.

Onderzoek en diagnose

Bij het onderzoek kan de dokter kijken naar de ziektegeschiedenis en lichamelijk onderzoek uitvoeren. Het tweede stadium bevestigt de diagnose. Het is mogelijk om een bacteriekweek uit de keel te maken en eventueel röntgenopnamen van de borst als longontsteking wordt vermoed.

Behandeling kinkhoest

Hoe wordt deze ziekte behandeld?

• Behandeling met antibiotica in het eerste stadium om ernstige verschijnselen te beperken of te voorkomen.
• De antibiotica moeten 14 tot 21 dagen worden gebruikt en de kuur moet worden afgemaakt.
• Bijkomende zorg is gericht op zo weinig mogelijk ongemak voor de patiënt. Veel drinken en veel kleine maaltijden.
• Zuigelingen van jonger dan 6 maanden moeten soms in het ziekenhuis worden opgenomen in een isolatiekamer. Soms worden zuurstof en vochtinfusen toegediend.

Naar de dokter

Raadpleeg een dokter als een kind verkouden blijft of steeds zieker wordt. Bij een spoedgeval onmiddellijk de ambulance bellen als het kind blauw wordt of stopt met ademen.